Виталий Вольский

Виталий Вольский ( белар. Віталь Вольскі [ .]) ( исем - Виталий Фридрихович Зейдель ( белар. Віталь Фрыдрыхавіч Зэйдэль ) ( 1901, Санкт-Петербург - 1988, Минск ) - белорус совет язучысы, драматург, әдәбият белгече, туган якны өйрәнүче. Филология фәннәре кандидаты. Белоруссия ССР ының атказанган мәдәният эшлеклесе (1971).

Виталий Вольский
Туу датасы:	23 август (5 сентябрь) 1901 яки 23 август 1901(1901-08-23)[1]
Туу урыны:	Санкт-Петербург, Россия империясе
Үлем датасы:	22 август 1988(1988-08-22)[1] (86 яшь)
Үлем урыны:	Минск, Беларус Совет Социалистик Республикасы, СССР
Эшчәнлек төре:	драматург, әдәбият белгече, тәрҗемәче, язучы, балалар язучысы, киносценарист, литературовед, өлкәне өйрәнүче, навилис
Иҗат итү еллары:	1926
Жанр:	рассказ, пьеса

Биографиясы

1920-1926 елларда ул Кызыл Армиядә хезмәт итә, Гражданнар сугышында катнашучы^[2]. 1925 елдан ВКП(б) әгъзасы.

В. Ф. Вольский 1988 елның 22 авгусында Минскта вафат була .

Улы Артур Вольский (1924-2002) -белорус язучысы, оныгы Лявон Вольский - белорус музыканты (1965 елда туган) ^[3] .

Иҗаты

1926 елдан бастырыла башлай . Ул белорус фольклоры мотивлары буенча, героик халык характерларын шигырьләп пьесалар яза: «Чудесная дудка» (1938), «Дед и журавль» («Дзед і жораў», 1939), «Нестерка» (1940), «Машека» (1946). Аның пьесалары юмор белән язылган, телнең байлыгы һәм сагыулыгы белән аерыла^[2] .

Виталий Вольский балалар өчен Белоруссиянең табигате һәм хайваннар дөньясы турында берничә очерк һәм хикәяләр китабы язган: «По лесным стежкам» (1948), «В лесах над Берёзой» (1955), «Месяц за месяцем» (1956), «Чайки над Нарочью» (1959), «Родной край» (1961), «Три путешествия в страну белорусов» (1967), «Полесье» (1970); чит ил тәэсирләре китаплары: «Африканское путешествие» (1963), «Эль Махриб» (1965). Аның тарафыннан белорус әдәбияты һәм театры тарихы буенча эшләр («феодализм чорында белорус әдәбияты тарихы буенча очерклар") язылган.

И. В. Гетеның «Рейнеке-Лис»ын белорус теленә тәрҗемә итә. Виталий Вольский сценарийларына нигезләнеп, «Беловежская пуща» (1946) и «Нестерка» (1955) кинофильмдары^[2] «Нестерка» мультфильмы куела.

Мактаулы исемнәре һәм бүләкләре

БССР-ның атказанган мәдәният эшлеклесе (1971). Ул 2 орден һәм медаль белән бүләкләнгән.

• Кызыл Йолдыз ордены
• Хөрмәт Билгесе ордены (1964)

Библиография

Белорус телендә

• «Па лясных сцежках», Минск, 1948;
• «У лясах над Бярозой», Минск, 1955;
• «Месяц за месяцам», Минск, 1956;
• «На бабровых азёрах», Минск, 1957;
• «Чайкі над Нараччу», Минск, 1959;
• «Родны край», Минск, 1961;
• «Эдуард Самуйлёнак», Минск, 1951;
• «Нарысы па гісторыі беларускай літаратуры эпохі феадалізма», Мінск, 1958.

Рус телендә (автор) тәрҗемәсендә

• Пьесы, М., 1954;
• В лесах над Березиной, Л., 1958.
• Под небом Африки, Минск, 1969.

Әдәбият

• Вольский Виталий Фридрихович / Кулешов Ф. И. // Вешин — Газли. — М. : Советская энциклопедия, 1971. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 5).
• Александрович С. Вольский // Краткая литературная энциклопедия / Гл. ред. А. А. Сурков. — М.: Сов. энцикл., 1962—1978. Т. 1: Аарне — Гаврилов. — 1962. — Стб. 1029.
• Пісьменнiki Савецкай Беларусi. Кароткi біябібліяграфічны даведнik, Miнск, 1970
• Берков П. Н., Виталий Вольский и его драматические сказки, [Вступ. ст.], в кн.: Вольский В., Пьесы, М., 1954.
• Жаров М., Нестерка, «Сов. культура», 1955, 17 февр., № 22;
• Зубов К., Нестерка, «Правда», 1955, 19 февр., № 50;
• Чирков В., «Нестерка» в Москве, в кн.: Декада белорусского искусства и лит-ры в Москве. Сб. материалов, Минск, 1955;