Виталий Самсонов

Виталий Самсонов (12 декабрь 1940, Мәскәү) — совет һәм Россия галим-механигы; Мәскәү дәүләт университетының механика институты баш гыйльми хезмәткәре, Мәскәү дәүләт университетының механика-математика факультетының теоретик механика һәм мехатроника кафедрасы профессоры.

Виталий Самсонов
Туган	12 декабрь 1940(1940-12-12) (84 яшь) Мәскәү, СССР
Әлма-матер	МДУ механика-математика факультеты[d]
Һөнәре	галим
Эш бирүче	Мәскәү дәүләт университеты
Гыйльми дәрәҗә:	физика-математика фәннәре докторы[d]
Виталий Самсонов Викиҗыентыкта

Википедиядә Самсонов фамилияле башка кешеләр турында мәкаләләр дә бар.

Биографиясе

Самсонов Виталий Александрович 1940 елның 12 декабрендә Мәскәүдә туган. 1962 елда Мәскәү дәүләт университетының механика-математика факультетын тәмамлый.

1965нче елдан Мәскәү дәүләт университетының Механика институтында эшли, 1996 елдан баш гыйльми хезмәткәр.

1963 елдан Мәскәү дәүләт университетының механика-математика факультетының теоретик механика кафедрасында укыта (1999 елда аның яңа исеме раслана: «теоретик механика һәм мехатроника кафедрасы»); 1992 елдан — бер үк вакытта кафедра профессоры^[1].

1967 елда физика-математика фәннәре кандидаты гыйльми дәрәҗәсенә дәгъва итеп «О влиянии капиллярности в задаче устойчивости стационарного движения твёрдого тела с жидким наполнением» темасына диссертация яклый; 1981 елда «Динамика систем с псевдоциклическими координатами» темасына докторлык диссертациясе яклый^[2].

Механика-математика факультеты студентлары өчен «Динамика систем с циклическими координатами», «Динамика твёрдого тела в сопротивляющейся среде», «Динамика твёрдого тела, взаимодействующего со средой», «Устойчивость стационарных движений гибридных систем»махсус курслары укый^[1]. Хәрәкәт тотрыклыгы турында мәсьәләләр буенча семинар җитәкчесе^[1].

1985 елдан «Динамика твёрдого тела, взаимодействующего со сплошной средой» фәнни-тикшеренү семинарын җитәкли^[1].

Теоретик һәм гамәли механика буенча милли комитет әгъзасы, Россия Федерациясе Мәгариф һәм фән министрлыгының Теоретик механика буенча гыйльми-методик советы президиумы әгъзасы (1998 елдан; 2012 елның октябреннән — Гыйльми-методик совет рәисе)^[3][4]), «Теоретик механика» фәнни-методик мәкаләләр җыентыгын редакция коллегиясе әгъзасы^[5].

Фәнни эшчәнлеге

Фәнни эшчәнлегенең төп юнәлешләре: хәрәкәт тотрыклыгы теориясе, каты җисем динамикасы, каты җисемнәр һәм деформацияләнүче элементлар кергән системалар динамикасы^[6]. Аның эшчәнлеге башлыча төрле табигатьле көч кырларында әйләнүче җисемнәр хәрәкәтенең яңа механик-математик модельләрен төзүгә юнәлтелә. Аның тарафыннан шулай ук каты җисемнең стационар хәрәкәтенең тотрыклылыгы һәм кваликацион хәрәкәтенең эволюциясе турында берничә эш куела һәм хәл ителә, кече җил энергетик колайлыларны эшләвенең математик моделен эшли.

В. В. Белецкий җитәкчелегендә үтә торган башлангыч эшләрдә катнаша, ул ясалма юлдашларның борт датчикларның үлчәү мәгълүматлары буенча гамәлдәге хәрәкәтенең халык үзәгенә карата ориентирлашуы билгеләүне һәм бу хәрәкәтнең характерын аңлатуны күздә тота^[1].

200-дән артык гыйльми хезмәт бастырып чыгара^[7]. 23 фән кандидаты әзерли; соңыннан аның укучыларының өчесе фән докторы булып китә^[8].

Мактаулы исемнәре һәм бүләкләре

Профессор В. А. Самсонов түбәндәге медальләр белән бүләкләнгән^[1]:

• «Мәскәүнең 850 еллыгы истәлегенә» медале
• гамәли математика һәм механика өлкәсендә М. В. Келдыш исемендәге медаль (Россия Фәннәр академиясенең Математика бүлеге)
• академик В. Н. Челомей исемендәге медаль (Россия Космонавтика федерациясе)
• Мәскәү дәүләт университетының Ломоносов премиясе^[1][9].

Мактаулы исемнәре:

• «Мәскәү университетының атказанган гыйльми хезмәткәре» (2000),
• «Россия Федерациясенең атказанган югары мәктәп хезмәткәре» (2005).).

Матбугат хезмәтләре

Аерым басмалары

• Локшин Б. Я., Привалов В. А., Самсонов В. А. .
• Рубановский В. Н., Самсонов В. А. .
• Локшин Б. Я., Привалов В. А., Самсонов В. А. .
• Самсонов В. А. .
• Задачи по классической механике / Антонов И. Л., Болотин С. В., Вильке В. Г., Голубев Ю. Ф., Карапетян А. В., Кугушев Е. И., Павловский В. Е., Сальникова Т. В., Самсонов В. А., Татаринов Я. В., Трещёв Д. В., Якимова К. Е., Якушев А. Г. М.: изд-во ЦПИ мехмата МГУ, 2001. ISBN 5-93839-011-7. 96 с.

Кайбер мәкаләләр

Хәрәкәт тотрыклылыгы теориясе

• Самсонов В. А.  Об устойчивости решений систем дифференциальных уравнений в некоторых случаях // Вестник Моск. Ун-та. Сер. 1: Математика, механика. — 1962. — № 5. — С. 74—78.
• {{{башлык}}}.
• Морозов В. М., Рубановский В. Н., Румянцев В. В., Самсонов В. А.  О бифуркации и устойчивости установившихся движений сложных механических систем // Прикл. математика и механика. — 1973. — Т. 37, вып. 3. — С. 387—399.
• Досаев М. З., Самсонов В. А.  Об устойчивости вращения тяжёлого тела с вязким наполнителем // Прикл. математика и механика. — 2002. — Т. 66, вып. 3. — С. 427—433.
• Карапетян А. В., Самсонов В. А., Сумин Т. С.  Об устойчивости и ветвлении перманентных вращений твёрдого тела с жидким наполнением // Прикл. математика и механика. — 2004. — Т. 68, вып. 6. — С. 994—998.