Ихтималлык

Ихтималлык — берәр вакыйганың чынлыкка ашуы мөмкинлегенең үлчәме (дәрәҗәсе). Берәр вакыйганың чынлыкка ашу нигезе капма-каршы нигезләрдән артып китсә, бу вакыйга ихтимал ителгән дип атала, киресенчә булганда - шикле вакыйга дип исәпләнә. Уңай нигезләрнең тискәре нигезләргә карата бәйләнеше төрле була алганга күрә ихтималлык үлчәме шулай ук зуррак һәм кечерәк була ала.

Гади үрнәк: шакмакта «5» санының чыгу ихтималы ${\displaystyle {\tfrac {1}{6}}}$ тигез. Шакмактагы барлык калган саннар өчен бу ихтимал берүк.

Ихтималлыкны өйрәнүче математика тармагы ихтималлык теориясе дип атала^[1]. Ихтималлык теориясендә һәм математик статистикада ихтималлык төшенчәсе вакыйганың сан тасвирламасы буларак билгеләнә. Башкача әйткәндә, вакыйгалар күплегенең 0-дән 1-гә кадәр зурлыктагы үлчәме булып тора. 1 зурлыгы хакыйкый вакыйгага туры килә. Мөмкин булмаган вакыйганың ихтималы 0-гә тигез. Әгәр дә вакыйганың чынлыкка ашу ихтималы ${\displaystyle p}$ булса, аның чынлыкка ашмау ихтималы ${\displaystyle 1-p}$ була. Мәсәлән, ${\displaystyle 1/2}$ ихтималы берәр вакыйганың чынлыкка ашу ихтималының аның чынлыкка ашмау ихтималына тигезлеген аңлата.