Кыяс районы

Кыяс районы (рус. Киясовский район, удм. Кияса ёрос) — Удмуртиянең көньягында урнашкан муниципаль район.

Кыяс районы

Герб Байрак
Ил	Россия
Статус	Район
Республика	Удмуртия
Административ үзәк	Кыяс
Нигезләү датасы	4 ноябрь 1926
Район башлыгы	Мерзляков Сергей Василий улы[1]
Халык саны  (2010)	10 304 кеше
Мәйдан	821,27 км²[2]
Сәгать поясы	MSK (UTC+4)
Автомобиль номерлар коды	18
http://kiyasovo.udmurt.ru/

Административ үзәге — Кыяс авылы. Авыл исеме Кыяс дигән (гарәп. قياس‎ - хөкем) кеше исеменнән килә.

География

Чиктәшлек

Як	Район яки регион
Төньяк	Кече Пурга районы
Көнбатыш Көньяк Көньяк-көнчыгыш	Татарстан
Көнчыгыш	Сарапул районы

Район Сарапул калкулыгында урнаша; район җире аша Шихостанка, Медвежинка, Игровка, Крындинка, һ. б. елгалар ага.

Тарих

Район 1926 елның 4 ноябрендә Урал өлкәсе (1934 елдан - Свердловск өлкәсе) составында барыкка килә. 1932 елда Сарапул районы составына керә. 1934 елның 7 декабрендә Сарапул районы Киров крае составына тапшырылган. 1935 елда Кыяс районы яңадан барлыкка килә, 1937 елда ул Удмуртия АССР составына тапшырылган.

1963 елда Кыяс районы юкка чыккан, аның авыл советлары Ижау һәм Сарапул районнарга керәләр. 1965 елда район яңадан барлыкка китерелә.

Халык

1939[3]	1959[4]	1970[5]	1979[6]	1989[7]	2002[8]	2010[9]
19 870	16 585	14 508	13 555	12 603	11 550	10 206

Милли состав

Милләт	1939[10]	2002[11]	2010[12]
руслар	81,4%	55,5%	58,1%
арлар	14,8%	36,1%	34,5%
татарлар	1,5%	5,4%	4,8%
чирмешләр	1,0%	1,4%	1,2%

Адимнистратив бүленеш

• Ермолаево авыл җирлеге
• Илдебай авыл җирлеге
• Карамас-Пельга авыл җирлеге
• Кыяс авыл җирлеге
• Лутоха авыл җирлеге
• Мушак авыл җирлеге
• Первомайское авыл җирлеге
• Подгорное авыл җирлеге

Социаль инфраструктура

Мәгариф системасы үз эченә 14 мәктәп һәм 11 балалар бакчасы ала. Медицина ярдәмен бер хастаханә күрсәтә. Шулай ук районда 22 мәдәният йорты, 12 китапханә һәм бер музей эшли.

Икътисад

Икътисад нигезе — авыл хуҗалыгы.

Шәхесләр

• Григорий Трошин (1874, Мушак - 1938, Праһа), галим-психиатр, Казан университеты профессоры.