Лариса Вольперт

Лариса Ильинична Вольперт (эст. Larissa Volpert; 1926 елның 30 марты, Ленинград, РСФСР, ССРБ — 2017 елның 1 октябре, Нью-Йорк, Нью-Йорк, АКШ) — совет һәм эстон шахматчысы һәм әдәбият белгече. гроссмейстер (1978). Филология фәннәре докторы (1989).

Лариса Вольперт
Туган телдә исем	рус. Лариса Ильинична Вольперт
Туган	30 март 1926(1926-03-30)[1][2][3] Санкт-Петербург, РСФСР, СССР[1]
Үлгән	1 октябрь 2017(2017-10-01)[2][1] (91 яшь) Нью-Йорк, Нью-Йорк, Америка Кушма Штатлары[1]
Ватандашлыгы	СССР  Эстония  Россия
Әлма-матер	Санкт-Петербург дәүләт университетының филология факультеты[d][1]
Һөнәре	шахматчы, укытучы, әдәбият белгече
Эш бирүче	Тарту университеты[d][1]

Тормыш юлы

Лариса Вольперт Ленинградта туа. Ленинградның Пионерлар сараенда шахматларга өйрәнә, бөтенсоюз ярышларында 1945 елдан бирле катнаша. 1947 елда хатын-кызлар арасында шахмат буенча Ленинград чемпионатында беренче урынны яулый, икенче елда 1-2 урынны бүлешә. 1949 елда шахмат буенча Бөтенсоюз ярышларында бишенче урынны ала. Шул ук елны Ленинград университетының филология факультетын тәмамлый; «Икенче бөтендөнья сугышы елларында Жан-Ришар Блок публицистикасы» диплом эше профессор Алексей Григорьев җитәкчелегендә башкарыла.

Актив позицион стильдәге шахматчы. 1954 елда ССРБ чемпионы була. Шул ук елны 2-0 исәбе белән Чехия шахматчысы Нина Грушкова-Бельскаяны ССРБ — Чехословакия матчында җиңә. 1955 елда Т. Г. Хатисова җитәкчелегендә «Жан-Ришар Блокның публицистикасы» темасына кандидатлык диссертациясе яклый. Дөнья беренчелеге ярышларда катнашучы (1955—1961), шул исәптән дәгъвачылар турнирларында катнашучы: 1955 — 2 нче, 1959 — 3 нче, 1961 — 7-9 нчы урыннар яулый. 1958 елда ССРБ чемпионы титулын бүлешә һәм 1959 елда Кира Зворыкинны (2½ : 1½) җиңеп, икенче тапкыр ялгыз чемпион була^[4]. 1957 елда ЧССР чемпионатында (конкурстан тыш) һәм Тбилисида (1960) халыкара турнирда 1 нче урынны яулый. ССРБ һәм Ленинград командасы составында ГДР, ЧССР, ЮСФҖ һәм Будапешт шахматчылары белән матчларда катнашкан.

1962 елдан башлап Вольперт Псков дәүләт университетында (өлкән укытучы, 1967 елдан рус әдәбияты кафедрасы доценты) укыта. Шахмат буенча Ленинград чемпионы (1964). 1977 елдан ул Эстониядә Тарту университетында рус филологиясен укыта. 1978 елда Вольперт хатын-кызлар арасында шахмат буенча халыкара гроссмейстер титулын ала.

Аның фәнни эшләре Пушкин һәм Лермонтов поэзиясенә багышланган, бигрәк тә аларның француз әдәбияты белән бәйләнеше. 1989 елда «Пушкин һәм XIX гасыр азагы — XIX гасырның беренче өлешендә француз әдәбиятында психологик традиция» дигән докторлык диссертациясен яклый. 1990 елдан — профессор, 1993 елдан — Тарту университеты профессоры.

2017 елның 1 октябрендә вафат була^[5].

Гаилә

• Әтисе — Илья Евгеньевич Вольперт (1891—1979), танылган психотерапевт һәм психиатр. Әнисе — Гадася Шлиомовна Гуревич (1897—1980), Люцинда туган, табиб-офтальмолог.
• Абыйсы — Евгений Ильич Вольперт (1921—2010), кичектергесез кардиология өлкәсендә табиб һәм галим^[6].
• Ире — Павел Семенович Рейфман (1923—2012), Тарту университетының мактаулы профессоры, филология фәннәре докторы, рус әдәбияты, журналистика һәм тәнкыйть буенча белгеч, Россиядә цензура тарихын өйрәнүче.

Төп фәнни хезмәтләр

• Пушкин и психологическая традиция во французской литературе: (К проблеме русско-французских литературных связей конца XVIII — начала XIX вв. Таллин: Ээсти раамат, 1980. 216 с.
• Пушкин в роли Пушкина: Творческая игра по моделям французской литературы: Пушкин и Стендаль. Москва: Языки русской культуры, 1998. 327 с., [1] л. портр. ISBN 5-7589-0045-9.
• Лермонтов и литература Франции: (В Царстве Гипотезы). Таллинн: Фонд эстонского языка, 2005. 318, [1] с. ISBN 9985-79-132-0.
• Пушкинская Франция. Санкт-Петербург: Алетейя, 2007. 572, [3] с. ISBN 978-5-91419-011-5.
• Лермонтов и литература Франции. Издание второе, исправленное и дополненное. СПг. Алетейя. 2008
• Лермонтов и литература Франции. Издание третье, исправл. и дополнен. Интернет-публикация Тарту. 2010
• Пушкинская Франция. Второе издание. Исправленное и дополненное. Интернет-публикация. Тарту. 2010