Гастроэнтерит

Гастроэнтерит (бор. грек. γαστήρ, иялек килеш γαστρός — "ашказаны" һәм ἔντερον — "эчәк"), яки ашказаны һәм эчәк катары — ашказаны һәм нечкә эчәкнең ялкынсынуы. Бик еш кискен, сирәк кенә хроник формада күзәтелә. Бер үк вакытта юан эчәк тә зарарланганда гастроэнтероколит^[5] диагнозы куела. Костыра, эч йомшара, эч авырта һәм кискен кысылу (спазм) барлыкка килә^[6].

Гастроэнтерит
Саклык белгечлеге	ашказан-эчәк белеме[d]
Симптомнар	рвота[d][1], эч китү[1], косасы килү[d][1], бизгәк[d], Эч авыртулары, Сару кайнау, спазм[d], обезвоживание[d] һәм abdominal cramps[d][1]
Дәвалануда кулланыла торган дару	эритромицин[d][2], ондансетрон[d][3], ципрофлоксацин[d][3] һәм Ибупрофен[3]
ICD-9-CM	558.9[4]
NCI Thesaurus идентификаторы	C34632[1]
Гастроэнтерит Викиҗыентыкта

Сәбәпләре

Гастроэнтеритның киң таралган сәбәбе — вируслар, бигрәк тә ротавирус һәм Escherichia coli, Campylobacter эчәк таякчалары бактерияләре^[7][8], шулай ук башка кузгатучылар^[9] белән заралану тора. Кайбер вируслар балалар эпилепсиясен^[6] барлыкка китерә. Авыруның инфекциядән тыш таралуы очраклары бик сирәк. Балаларда заралану хәвефе иммунитетларының түбән булу һәм гигиена кагыйдәләрен тиешенчә үтәмәү^[6] нәтиҗәсендә югары.

Вируслар

Вируслы гастроэнтерит киң таралган кузгатучы булып ротавирус, норовирус, аденовирус һәм астровирус^[10][11] тора. Ротавирус бик еш балаларда гастроэнтерит сәбәбе булып тора^[8] һәм үсешкән илләрдә дә, үсешүче илләрдә дә бер үк дәрәҗәдә еш очрый^[12]. Балаларда 70 % очракта диарея вирус инфекциясе^[13] нәтиҗәсендә барлыкка килә. Олыларның иммунитеты нык булу сәбәпле, ротавирус аларда сирәк очрый^[14]. Авыруның 18 проценты норовирус^[15] нәтиҗәсендә барлыкка килә, ул Америкадагы гастроэнтеритның төп кузгатучысы булып санала һәм 90 процент очракта авыру сәбәбе булып тора^[10]. Урынлы эпидемияләр, мәсәлән, круиз караплары^[10], дәваханәләр, рестораннар^[6] кебек чикле урыннарда бер-берсенә якын булган кешеләр арасында барлыкка килүе мөмкин. Кешеләр савыкканнан соң да авыру чыганагы булып калуы ихтимал^[10]. Балаларның чирләвенең 10 % норовируска^[6] туры килә.