Jane Ansah

From Wikipedia, the free encyclopedia

Jane Ansah
Remove ads

Jane Mayemu Ansah, S.C. (kubabika pa 11 Okutobala 1955) ni wandale wa Malaẁi, loya, kale jaji na wachiŵiri kwa pulezidenti. tum_Latntum_Latntum_Latn Kasi Wakaŵa mweruzgi wa Khoti Likuru Chomene la Malawi kufuma mu 1998, wakaŵa mulara wa boma wa Malawi kufuma mu 2006 m'paka mu 2011, ndipo mu 2011 wakaŵa mweruzganga wa Khoti likuru chomene la Apilu.[1][2][3][4]

Quick facts Vice President-elect of Malawi, Mlongozgi charu ...

Ansah wakaŵa mlala wa Malawi Electoral Commission (MEC) kuyambira mu 2016 mpaka mu 2020, ndipo wakumanyikwa chomene chifukwa cha ivyo wakachita pa nyengo ya chisankho cha 2019. Ntchito yake mu malo agha yikapangiska kuti pa charu chose paŵe vyakususkana kuti yikovwire kweniso kuti yikususke ntchito yake chifukwa cha vinthu vyambura urunji ivyo vikachitika pa masankharo. Mu Julayi 2020, Ansah wakaleka ntchito ndipo wakafumako ku Malawi, kweni mu 2025 wakazgoka wachiŵiri kwa pulezidenti wa Democratic Progressive Party (DPP) ku Malawi.[5][6][7]

Remove ads

Ntchito

Ansah wakaŵa mweruzgi wa Khoti Likuru Chomene kwambira mu Disembala 1998. Kufuma apo, wakaŵa loya mulara wa Malawi kufuma mu 2006 m'paka mu 2011. Mu 2011, wakasankhika kuŵa mweruzgi wa Khoti Likuru Chomene la Apilu. Mu 2015, mu mulandu uwo wakadandawura nawo, Rachel Sophie Sikwese wakadandawuranga na mulandu wa kupatana. tum_Latntum_Latntum_Latn Kasi Ansah wakasankhika kuŵa Mudangiliri wa Malawi Electoral Commission mu Okutobala 2016 kuti wasinthe Mweruzgi Maxon Mbendera.[8][9][10]

Kukola uheni visola vyamu 2019

Thumb
Jane Ansah supporters and placard

Ansah wakapika mulandu wa kusamazga makora chisankho cha 2019 ku Malawi icho chikapangiska kuti Jane Ansah Must Fall campaign yichitike mu Juni na Julayi 2019. Gulu la ŵanakazi (pro-Jane Ansah camp), ilo likaŵa na Seodi White na Nduna ya vya Gender Mary Navicha, ŵakayowoya kuti Ansah wakaŵa wakuyuzgika chifukwa cha kusankhana mitundu. Ŵakachita vyakwimikana kuti ŵalongore kuti mbakukolerana na Jane Ansah kweniso ivyo wakachita pa zisankho. Ŵanakazi ŵanandi ŵakasuska mulimo wawo pa maungano agha, ndipo ŵanandi ŵakavwara malaya ghakalembeka kuti "Ndine Jane Ansah". Both the High Court of Malawi (womwe wakhalako ngati Constitutional Court) and the Supreme Court of Malawi mu zigamulo zawo zomwe zinatsutsa zisankho, zinawona kuti komiti ya chisankho yoyang'aniridwa ndi iyeyo ndi yosayenera komanso yosasamala.[11][12][13][14][15]

Kucemera kwa Jane Ansah kukaŵa kwakukhora comene cifukwa ca maungano agho ghakatolereka na gulu la ŵanthu awo ŵakususka wanangwa wa ŵanthu (HRDC) ilo likaŵa na Timote Mtambo, Gift Trapence, Billy Mayaya, Luke Tembo, Mcdonald Sembereka na ŵanji. Mabungwe ghanyake ghakapempha kuti Ansah wafumeko, ndipo Chalo Mvula, uyo ni Mweneko wa Malawi Congress Party Diaspora Network, nayo wakapempha Ansah kuti wafumeko.[16][17]

Kuthula pasi udindo

Thumb
People wearing T-shirts opposing Jane Ansah

Pa 21 Meyi 2020, Ansah wakapharazga kuti wafumenge pa udindo wake wa kuŵa mulongozgi wa Malawi Electoral Commission pamanyuma pakuti makhoti ghaŵiri ghakasimikizga kuti pakaŵa vinthu vyambura urunji pa zisankho za 2019. Ntheura makhoti ghakawura kuti pachitike masankhiro gha mulara wa boma. Pa Meyi 22, 2020, Pulezidenti Arthur Peter Mutharika wakazomera kufumapo pa udindo wake. Pa Juni 7, 2020, Pulezidenti Mutharika wakasora Justice Dr. Chifundo Kachale kuŵa MEC mweneko wa malo gha Justice Ansah.[18][3]

Remove ads

Kun'weka na ndale

Mu Epulero 2025, wakaŵa wakwimikana na Democratic Progressive Party ku National Assembly. Mu Julayi, wakapharazgika kuŵa wachiŵiri kwa pulezidenti wa DPP, ndipo wakakhozgera pulezidenti wakale Peter Mutharika.[19][20][5]

Ukaboni

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads