From Wikipedia, the free encyclopedia
Coelophysoidea (taaffuzi: Selofozoid) soʻnggi trias va ilk yura davrlarining keng tarqalgan dinozavrlari edi. Ular geografik jihatdan keng tarqalgan, ehtimol barcha qitʼalarda yashagan. Coelophysoidlar barchasi nozik shaklga ega, goʻshtxoʻr boʻlib, ular ilgari tasniflangan coelurosaurs (koelurozavr) ga oʻxshash va baʼzi turlari nozik kalla suyagiga ega. Oʻlchamlar uzunligi taxminan 1 dan 6 m gacha. Coelophysoidlar qanday teri qoplamaga ega ekanligi nomaʼlum va turli rassomlar ularni yungli yoki patli qilib tasvirlashgan.
Coelophysoidlarga misollar: Coelophysis, Procompsognathus va Liliensternus. Ilgari „Podokesauridae“ shubhali taksonida boʻlgan dinozavrlarning aksariyati endi Coelophysoidlar deb tasniflanadi.
Coelophysoidlaning qazilmalardagi suyaklari juda erta paydo boʻlganiga qaramay, ular ibtidoiy teropodlardan ajratib turadigan bir qancha xususiyatlarga ega. Ushbu olingan xususiyatlarning eng koʻzga koʻringanlari (apomorfiyalar) yuqori jagʻ suyaklarining birikish usulidir (premaxilla — maksilla artikulyatsiyasi). Coelophysoidlarni Ceratosaurus yoki (sensu stricto) boshqa teropodlar bilan solishtirganda (qatʼiy maʼnoda) ularga yaqinroq va umumiy ajdodlari boʻlganmi yoki yoʻqligi teropod mutaxassislari oʻrtasida asosiy bahs-munozaralardan biri. Eng soʻnggi tahlillar shuni koʻrsatadiki, Coelophysoidea ceratosaurus bilan tabiiy guruh hosil qilmaydi. Shunga oʻxshab, Dilophosaurus va shunga oʻxshash teropodlar anʼanaviy ravishda coelophysoidlar deb tasniflangan boʻlsa-da, 2000-yillarning oxirida chop etilgan bir nechta tadqiqotlar ular aslida tetanuranlar bilan yaqinroq bogʻliq boʻlishi mumkinligini koʻrsatdi.
Quyidagi kladogramma Matthew T. Carrano, John R. Hutchinson va Scott D. Sampsonning 2005-yilgi tadqiqotida topilgan[1].
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Quyidagi kladogramma Martin D. Ezcurra va Gilles Cuny ning 2007-yilgi tadqiqotida topilgan[2].
| |||||||||||||||||||||||||
Quyidagi kladogram Ezcurra va boshqalar tomonidan oʻtkazilgan tadqiqotda tiklangan. (2020)[3]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.