From Wikipedia, the free encyclopedia
Loa loa (koʻz qurti) – odam paraziti boʻlib, Onchocercidae oilasi, Filarioidea kichik oilasi, Spirurida turiga mansub nematoda tipidagi qurt (yumaloq qurtlar) hisoblanadi. Teri osti yogʻ toʻqimalarida parazitlik qiladi va loiasis hastaligini keltirib chiqaradi. Inson tanasining toʻqimalari boʻylab harakatlanadi va u koʻzlarga yetib boradi. Shuning uchun u „koʻz qurti“ norasmiy nomi bilan ham ataladi. Parazit Gʻarbiy va Markaziy Afrikada endemik hisoblanadi va boshqa mamlakatlarga tarqalishi mumkin. Pashsha va chivinlar bu parazitni olib yuradi deb hisoblashadi. Odam parazitlarning oraliq xoʻjayini boʻlgan ot chivinlari chaqishi hisobiga loiasis bilan kasallanadi.
Loa loa | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biologik klassifikatsiya | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Voyaga yetgan (makrofilariae) nematodalarga oxshash boʻlgan tashqi koʻrinishga, oq rangga ega. Erkaklar uzunligi 30-35 mm va yogʻonligi taxminan 0,4 mm, urgʻochilarni uzinligi 40-70 mm va yogʻonligi 0,5 mm ga etadi. Qobiq bilan qoplangan lichinkalar (microfilariae) uzunligi esa bor yoʻgʻi 300 mikronni tashkil qiladi.
Bu qurtlar faqat Gʻarbiy va Markaziy Afrikada uchraydi. Ularning diapazoni 10° shimoliy kenglik va 5° janubiy kenglik bilan chegaralangan, yaʼni Kongo, Gabon, Chad, Sudan, Janubiy Sudan, Markaziy Afrika Respublikasi, Kamerun, Nigeriya va Angola shimolidagi hududlarda uchraydi.
Loa loa parazit hayot tarzini olib boradi, xoʻjayinlarining teri osti yogʻ toʻqimalarida parazitlik qiladi. Inson-tashuvchisining tanasi boʻylab harakatlari davomida u koʻzning oq qismiga yetib boradi va shu bilan xarakterli kon'yunktivitni keltirib chiqaradi.
Parazit nafaqat insonlarning, balki Afrika odamsimon maymunning ayrim turlarni[1] toʻqimalarida parazitlik qiladi. Masalan: burgʻulash (Mandrillus leucophaeus), anubis babunlari (Papio anubis) va hussar maymunlari (Erythrocebus patas)[2] kiradi. tajribada isbotlanganki kemiruvchilarning baʼzi turlari – masalan, moʻgʻul gerbilini (Meriones unguiculatus) ham yuqtirishga qodir ekanligi[2].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.