From Wikipedia, the free encyclopedia
Nelumbo lutea — Nilufar oilasiga mansub gulli oʻsimlik turi. Umumiy nomlari orasida Amerika lotusi, sariq lotus, suv-chinquapin va volée mavjud. Uning vatani Shimoliy Amerika. Binar nomi Nelumbo lutea Willd. Bu tur oldin Nelumbium luteum va Nelumbo pentapetala nomlari ostida tasniflangan.
Nelumbo lutea | |
---|---|
Ilmiy tasniflash | |
O‘simliklar | |
Yuksak oʻsimliklar | |
Gulli oʻsimliklar | |
Ikki urugʻpallalilar | |
Proteales | |
Nelumbonaceae | |
Nilufar | |
N. lutea | |
Binar nomi | |
Nelumbo lutea Willd. | |
Amerika lotusi suv oʻsimligidir. Koʻl va botqoqlarda, shuningdek, suv toshqini boʻlgan joylarda oʻsadi. Ildizlari loyda, lekin barglari va gullari suv yuzasida bo‘ladi. Barglarning diametri 33–43 cm (13–17 in). Yetuk oʻsimliklar balandligi 0.8 to 1.5 m (2.6 to 4.9 ft) gacha yetadi[1]. Gullash bahorning oxirida boshlanadi va yozgacha davom etishi mumkin. O‘simlikning nomi lotin tilida „sariq“ degan maʼnoni anglatadi va o‘simlikning oqdan och sariq ranggacha boʻlgan gullariga ishora qiladi. Gullarning diametri 18–28 cm (7.1–11.0 in) va 22-25 gulbarglari bor[1].
Amerikalik lotus oʻsimligida Ostrinia penitalisning lichinkalari parazitlik qiladi[2].
Biroq, Nelumbo lutea populyatsiyasi AQShda o‘sish joylarining yo‘qolishi sababli kamayib bormoqda. U Nyu-Jersi, Michigan va Pensilvaniya shtatlarida xavf ostida yoki yoʻqolib ketish xavfi ostidagilar roʻyxatiga kiritilgan va Delaverda yoʻq bo‘lib ketgan[3]. Ularning populyatsiyalari genetik xilma-xillikning past darajasiga ega boʻlib, populyatsiyalar ichida emas, balki turli populyatsiyalar oʻrtasida oʻzgaruvchanlikni koʻrsatadi[4].
Bu oʻsimlikni oziq-ovqat sifatida ishlatgan tubjoy amerikaliklar, Qoʻshma Shtatlar shimoliga tarqatgan[5].
Bu oʻsimlik oziq-ovqat manbai sifatida ishlatiladigan katta ildizpoyalarga ega[6]. Urugʻi ham isteʼmol qilinadi va „alligator makkajoʻxori“ deb nomlanadi[7][8]. Ochilmagan barglar va yosh poyalarni pishirish mumkin[9].
Amerika lotusi oʻrmalovchi ildizpoyalari va urugʻlari orqali tarqaladi. Ushbu tur koʻplab duragaylar yaratish uchun N. nucifera bilan chatishtirishgan.
Disney qahramoni malika Tiana oʻzining malikalik libosi sifatida sariq Nelumbo luteadan tikilgan koʻylakni kiygan.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.