![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/South_portal_Roki_Tunnel.jpg/640px-South_portal_Roki_Tunnel.jpg&w=640&q=50)
Roki tuneli
From Wikipedia, the free encyclopedia
Roki tuneli (shuningdek, Rokskiy tuneli, gruzincha: როკის გვირაბი; osetin: Ручъы тъунел ; ruscha: Рокский туннель) Katta Kavkaz togʻlari orqali oʻtadigan Transkam yoʻlining togʻ tunneli, Yuqori Roka qishlogʻining shimolida joylashgan. U Rossiyadagi Shimoliy Osetiya-Alaniyani Gruziya orqali oʻtib, Janubiy Osetiyaga bogʻlaydigan yagona yoʻldir.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/South_portal_Roki_Tunnel.jpg/640px-South_portal_Roki_Tunnel.jpg)
Sovet hukumati tomonidan 1984-yilda qurib bitkazilgan tunnel Shimoliy Kavkaz tizmasini kesib oʻtuvchi sanoqli yoʻllardan biri hisoblanadi. U taxminan 2,000 metr (6,600 ft) balandlikda qurilgan, tunel uzunligi 3,730 metr (12,240 ft) ga teng. U Roki dovonidan taxminan 3,000 metr (9,800 ft) uzoqlikda joylashgan. Mazkur dovon orqali harakatlanish faqat yozda amalga oshiriladi[1][2]. Gruziya va Rossiya oʻrtasidagi boshqa yoʻnalishlarga Gruziya harbiy yoʻlidagi Kazbegi — Verxni Lars bojxona posti kiradi, mazkur yoʻnalish 2006-yil iyun oyida yopilgan [3] va 2010-yilda qayta ochilgan. Shuningdek, noqonuniy hisoblangan Abxaziyadagi Gantiadi — Adler oʻtish joyi ham mavjud[4].
Tunnel Gruziya-Osetiya mojarosi davomida muhim ahamiyat kasb etgan. Janubiy Osetiya hukumati asosiy daromad manbalaridan biri sifatida tunnel transportidan undiriladigan toʻlovlardan foydalanadi. AQSh tomonidan qoʻllab-quvvatlangan Gruziya hukumati uzoq vaqtdan buyon tunnelning Janubiy Osetiya tomonini Janubiy Osetiya separatistlari va ularning Rossiya ittifoqchilari emas, balki xalqaro kuzatuvchilar nazorati ostiga oʻtkazishga chorlab kelgan[5].
Rossiya hukumati 2006-yil iyunidan 2010-yil martigacha Kazbegi — Verxni Lars bojxona nazorat punktini toʻsib qoʻygan, Roki tunneli Rossiyadan Janubiy Osetiyaga boradigan yagona yoʻl boʻlib qolgan. Tunneldan 2008-yilgi Rossiya-Gruziya urushi paytida rus qoʻshinlari uchun taʼminot yoʻli sifatida ham foydalanilgan[6].
Tunnel Rossiya-Gruziya urushi natijasida yetkazilgan zarar tufayli qayta qurilgan[7]. Qayta qurilish ishlari 2+1⁄2 yil davom etgan va 2015-yil oktyabr oyida tugatilgan[8].