From Wikipedia, the free encyclopedia
UEFA ayollar oʻrtasidagi Yevropa chempionati, shuningdek, UEFA ayollar chempionati deb ataladi, har toʻrt yilda bir marta oʻtkaziladigan UEFA konfederatsiyasining milliy terma jamoalari oʻrtasidagi ayollar assotsiatsiyasi futbolidagi asosiy musobaqadir. Musobaqa ayollar oʻrtasidagi UEFA Yevropa chempionatiga tenglashtirilgan.
Asos solindi | 1982 |
---|---|
Hudud | Yevropa |
Jamoalar soni |
16 (ta turnir) 52 (ta terma jamoa) |
Hozirgi chempionlar | Andoza:England (1-marta) |
Eng muvaffaqiyatli jamoa(lar) | Andoza:Germany (8 marta) |
Vebsayt | Official website |
2022-yilgi UEFA ayollar chempionati |
Ayollar futboli dastlab Yevropaning koʻplab mamlakatlarida futbol assotsiatsiyalari tomonidan taqiqlangan yoki cheklangan, ayollar oʻyini esa UEFA tomonidan tan olinmagan[1]. 1957-yilda Gʻarbiy Berlinda Xalqaro ayollar futbol assotsiatsiyasi tomonidan birinchi Yevropa chempionati oʻtkazildi[2][3]. Gʻarbiy Germaniya, Niderlandiya, Avstriya va yakunda gʻolib boʻlgan Angliya terma jamoalarini oʻz ichiga olgan chempionat Poststadionda oʻynaldi[2][3]. Germaniya futbol assotsiatsiyasi tomonidan ayollar futbol jamoalari rasman taqiqlangan bir paytda bu turnir koʻpchilik tomonidan rad etildi[4].
Oxir-oqibat Italiya futbol federatsiyasi 1969-yilda Itada ayollar terma jamoalari uchun Yevropa turnirini tashkil etdi. Bu turnir finalida Daniyani 3:1 hisobida magʻlub etgan mezbon jamoasi Italiya ayollar milliy futbol terma jamoasi gʻalaba qozondi[5]. Shu ikki davlat 1970-yilda Italiyada oʻtkazilgan ayollar oʻrtasidagi Jahon chempionatining finalchisi ham boʻlgan.
Italiya oʻn yil oʻtgach, yana bir Yevropa ayollar turniriga mezbonlik qildi: 1979-yilda ayollar futboli boʻyicha Yevropa musobaqasi finalida yana Daniya ustidan gʻalaba qozondi[6].
1980-yil 19-fevraldagi UEFA konferensiyasi UEFA ayollar terma jamoalari uchun oʻz musobaqalarini oʻtkazishga qaror qildi[7]. Uchrashuv protokolida 1979-yilgi musobaqa „yangi turnir uchun sabab“ sifatida qayd etilgan[8]. UEFA tomonidan oʻtkazilgan birinchi xalqaro ayollar turniri faqat 1984-yilda, 1982-yilda ayollar futboli boʻyicha Yevropa musobaqasi boshlangandan soʻng boshlandi. 1984-yilgi UEFA ayollar chempionati finalida Shvetsiya ayollar terma jamoasi gʻalaba qozondi. 1987-yilgi UEFA ayollar chempionati finalida esa Norvegiya gʻolib chiqdi. Oʻshandan beri UEFA ayollar chempionatida oʻnta musobaqadan sakkiztasida gʻalaba qozongan Germaniya ayollar terma jamoasi ustunlik qilmoqda. 1993-yilgi UEFA ayollar chempionatida Norvegiya, 2017-yilgi UEFA ayollar chempionatida Gollandiya gʻalaba qozondi. Germaniyaning 2013-yilgi UEFA ayollar chempionati ushbu turnirdagi gʻalabasi qatorasiga oltinchi gʻalaba boʻldi. 2022-yilgi UEFA ayollar chempionati finalida Angliya terma jamoasi Germaniyani 2:1 hisobida magʻlub etib, 1966-yilgi FIFA Jahon chempionatidan keyin 2022-yilgi UEFA ayollar chempionati chempionligini qoʻlga kiritgan birinchi katta yoshli ayol futbol jamoasi boʻldi.
UEFA ayollar chempionati dastlab toʻrtta jamoa ishtirokida oʻtkazilar edi. 1997-yilgi UEFA ayollar chempionati sakkizta jamoa bilan oʻynagan birinchi turir boʻldi. Keyingi kengayish 2009-yilgi UEFA ayollar chempionati jami 12 ta jamoa ishtirok etganida sodir boʻldi. 2017-yildan boshlab UEFA ayollar chempionatida chempionlik uchun 16 ta jamoa kurash olib boradi[9].
1980-yillarda UEFA ayollar chempionatining dastlabki uchta turniri „Ayollar vakillik jamoalari uchun Yevropa musobaqasi“ deb nomlangan. UEFA tomonidan ayollar futbolini qabul qilish kuchayib borayotganligi sababli, bu musobaqa 1990-yilda UEFA tomonidan Yevropa chempionati maqomini oldi. Ushbu turnir faqatgina 1991-yilgi UEFA ayollar chempionati va 1995-yilgi UEFA ayollar chempionatida FIFA ayollar oʻrtasidagi Jahon chempionati uchun Yevropa saralash oʻyinlari sifatida ishlatilgan. 1999-yildan boshlab ayollar terma jamoalari alohida Jahon chempionati saralash musobaqasini va erkaklar oʻrtasidagi saralashda qoʻllaniladigan guruh tizimini qabul qildilar.
* Oʻsha yilgi UEFA ayollar chempionatida mezbon davlat boʻlgan. 1 1990-yilgacha Gʻarbiy Germaniya deb nomlangan
1987, 1989, 1991 va 1993-yilgi turnirlarda uchinchi oʻrin uchun pley-off oʻtkazilgan. 1995-yilgi UEFA ayollar chempionatidan beri har ikkala magʻlubiyatga uchragan yarim finalchilar ham bronza medali sohiblari hisoblanadi.
Yil | Debyut jamoalari | Voris jamoalar | ||
---|---|---|---|---|
Jamoalar | Debyutant jamoalari soni | Oldingi UEFA ayollar chempionatida qatnashgan jamoalar soni | ||
1984-yil | Daniya, Angliya, Italiya, Shvetsiya | 4 | 4 | |
1987-yil | Norvegiya | 1 | 5 | |
1989-yil | Gʻarbiy Germaniya | 1 | 6 | |
1991-yil | 0 | 6 | Germaniya | |
1993-yil | 0 | 6 | ||
1995-yil | 0 | 6 | ||
1997-yil | Fransiya, Rossiya, Ispaniya | 3 | 9 | |
2001-yil | 0 | 9 | ||
2005-yil | Finlandiya | 1 | 10 | |
2009-yil | Islandiya, Niderlandiya, Ukraina | 3 | 13 | |
2013-yil | 0 | 13 | ||
2017-yil | Avstriya, Belgiya, Portugaliya, Shotlandiya, Shveysariya | 5 | 18 | |
2022 | Shimoliy Irlandiya | 1 | 19 |
UEFA ayollar chempionatidagi ushbu reytingda gʻalaba uchun 3 ochko, durang uchun 1 va magʻlubiyat uchun 0 ochko beriladi. Futbol boʻyicha statistik konventsiyaga koʻra, qoʻshimcha vaqtda hal qilingan oʻyinlar gʻalaba va magʻlubiyat, penaltilar seriyasi bilan hal qilingan oʻyinlar esa durang deb hisoblanadi. Jamoalar jami ochkolar boʻyicha, soʻngra toʻplar farqi boʻyicha, keyin esa urilgan gollar boʻyicha tartiblanadi.
Reyting | Terma jamoalar | Oʻtkazgan turnirlar soni | Oʻtkazgan oʻyinlar
soni |
Gʻalaba | Durarng | Magʻlubiyat | Urilgan gollar | Oʻtkazib yuborilgan gollar | Gollar farqi | Toʻplagan jami ochkolari |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Germaniya | 11 | 46 | 36 | 6 | 4 | 107 | 27 | +80 | 114 |
2 | Shvetsiya | 11 | 42 | 22 | 6 | 14 | 72 | 47 | +25 | 72 |
3 | Norvegiya | 12 | 39 | 16 | 7 | 16 | 51 | 58 | −7 | 55 |
4 | Angliya | 9 | 34 | 17 | 3 | 14 | 62 | 53 | +9 | 54 |
5 | Fransiya | 7 | 26 | 11 | 8 | 7 | 39 | 34 | +5 | 41 |
6 | Daniya | 10 | 33 | 10 | 8 | 15 | 33 | 46 | −13 | 38 |
7 | Niderlandiya | 4 | 18 | 10 | 3 | 5 | 27 | 15 | +12 | 33 |
8 | Italiya | 12 | 35 | 8 | 7 | 20 | 38 | 63 | −25 | 31 |
9 | Ispaniya | 4 | 16 | 5 | 3 | 8 | 16 | 19 | −3 | 18 |
10 | Avstriya | 2 | 9 | 4 | 3 | 2 | 8 | 4 | +4 | 15 |
11 | Finlandiya | 4 | 14 | 3 | 3 | 8 | 12 | 27 | −15 | 12 |
12 | Belgiya | 2 | 7 | 2 | 1 | 4 | 6 | 7 | −1 | 7 |
13 | Islandiya | 4 | 13 | 1 | 4 | 8 | 7 | 22 | −15 | 7 |
14 | Rossiya | 5 | 15 | 1 | 3 | 11 | 10 | 31 | −21 | 6 |
15 | Shveysariya | 2 | 6 | 1 | 2 | 3 | 7 | 11 | −4 | 5 |
16 | Portugaliya | 2 | 6 | 1 | 1 | 4 | 7 | 15 | −8 | 4 |
17 | Ukraina | 1 | 3 | 1 | 0 | 2 | 2 | 4 | −2 | 3 |
18 | Shotlandiya | 1 | 3 | 1 | 0 | 2 | 2 | 8 | −6 | 3 |
19 | Shimoliy Irlandiya | 1 | 3 | 0 | 0 | 3 | 1 | 11 | −10 | 0 |
Shartli belgilar
Har bir UEFA ayollar chempionatining yakuniy turniridagi jamoalar soni (qavs ichida) koʻrsatilgan.
Terma jamoalar | 1984 (4) |
1987 (4) |
1989 (4) |
1991 (4) |
1993 (4) |
1995 (4) |
1997 (8) |
2001 (8) |
2005 (8) |
2009 (12) |
2013 (12) |
2017 (16) |
2022 (16) |
Jami oʻtkazgan
chempionatlar soni |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Avstriya | × | × | × | × | × | × | • | • | • | • | • | SF | QF | 2 |
Belgiya | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | GS | QF | 2 |
Daniya | SF | • | • | 3rd | 3rd | • | GS | SF | GS | GS | SF | 2nd | GS | 10 |
Angliya | 2nd | 4th | • | • | • | SF | • | GS | GS | 2nd | GS | SF | 1st | 9 |
Finlandiya | • | • | • | • | • | • | • | • | SF | QF | GS | • | GS | 4 |
Fransiya | • | • | • | • | • | • | GS | GS | GS | QF | QF | QF | SF | 7 |
Germaniya | • | • | 1st | 1st | 4th | 1st | 1st | 1st | 1st | 1st | 1st | QF | 2nd | 11 |
Islandiya | • | × | × | × | • | • | • | • | • | GS | QF | GS | GS | 4 |
Italiya | SF | 3rd | 4th | 4th | 2nd | • | 2nd | GS | GS | QF | QF | GS | GS | 12 |
Niderlandiya | • | • | • | • | • | • | • | • | • | SF | GS | 1st | QF | 4 |
Shimoliy Irlandiya | • | • | × | • | × | × | × | × | × | • | • | • | GS | 1 |
Norvegiya | • | 1st | 2nd | 2nd | 1st | SF | GS | SF | 2nd | SF | 2nd | GS | GS | 12 |
Portugaliya | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | GS | GS | 2 |
Rossiya | × | × | × | × | • | • | GS | GS | • | GS | GS | GS | × | 5 |
Shotlandiya | • | • | • | × | • | • | • | • | • | • | • | GS | • | 1 |
Ispaniya | × | • | • | • | • | • | SF | • | • | • | QF | QF | QF | 4 |
Shvetsiya | 1st | 2nd | 3rd | • | • | 2nd | SF | 2nd | SF | QF | SF | QF | SF | 11 |
Shveysariya | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | GS | GS | 2 |
Ukraina | Sovet Ittifoqi terma jamoasining
bir qismi edi |
× | • | • | • | • | GS | • | • | • | 1 |
Yil | Mezbon davlat | Natijasi |
---|---|---|
1984-yil | Mezbon davlatsiz oʻtkazilgan | - |
1987-yil | Norvegiya | Chempion |
1989-yil | Gʻarbiy Germaniya | Chempion |
1991-yil | Daniya | Uchinchi oʻrin |
1993-yil | Italiya | Ikkinchi oʻrin |
1995-yil | Mezbon davlatsiz oʻtkazilgan | - |
1997-yil | Norvegiya | Guruh bosqichi |
Shvetsiya | Yarim final | |
2001-yil | Germaniya | Chempion |
2005-yil | Angliya | Guruh bosqichi |
2009-yil | Finlandiya | Chorak final |
2013-yil | Shvetsiya | Yarim final |
2017-yil | Niderlandiya | Chempion |
2022 | Angliya | Chempion |
2025 | Aniqlanmoqda | Aniqlanmoqda |
Yil | Chempionni himoya qiluvchi jamoa | Natijasi | Ikkinchi oʻrinni himoya qiluvchi jamoa | Natijasi |
---|---|---|---|---|
1987-yil | Shvetsiya | Ikkinchi oʻrin | Angliya | Toʻrtinchi oʻrin |
1989-yil | Norvegiya | Ikkinchi oʻrin | Shvetsiya | Uchinchi oʻrin |
1991-yil | Germaniya | Chempion | Norvegiya | Ikkinchi oʻrin |
1993-yil | Germaniya | Toʻrtinchi oʻrin | Norvegiya | Chempion |
1995-yil | Norvegiya | Yarim final | Italiya | Saralashdan oʻtmagan |
1997-yil | Germaniya | Chempion | Shvetsiya | Yarim final |
2001-yil | Germaniya | Chempion | Italiya | Guruh bosqichi |
2005-yil | Germaniya | Chempion | Shvetsiya | Yarim final |
2009-yil | Germaniya | Chempion | Norvegiya | Yarim final |
2013-yil | Germaniya | Chempion | Angliya | Guruh bosqichi |
2017-yil | Germaniya | Chorak final | Norvegiya | Guruh bosqichi |
2022 | Niderlandiya | Chorak final | Daniya | Guruh bosqichi |
2025 | Angliya | Aniqlanmoqda | Germaniya | Aniqlanmoqda |
Reyting | Futbolchi | UEFA ayollar chempionati | Jami | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1984 | 1987 | 1989 | 1991 | 1993 | 1995 | 1997 |
2001 | 2005 | 2009 | 2013 |
2017 | 2022 | |||
1 | Inka Grings | 4 | 6 | 10 | |||||||||||
Birgit Prinz | 2 | 2 | 1 | 3 | 2 | 10 | |||||||||
3 | Carolina Morace | 2 | 1 | 0 | 0 | 1 | 4 | 8 | |||||||
Heidi Mohr | 1 | 4 | 1 | 2 | 8 | ||||||||||
Lotta Schelin | 0 | 1 | 5 | 2 | 8 | ||||||||||
6 | Hanna Ljungberg | 1 | 2 | 3 | 6 | ||||||||||
Beth Mead | 6 | 6 | |||||||||||||
Alexandra Popp | 6 | 6 | |||||||||||||
9 | Melania Gabbiadini | 2 | 1 | 2 | 0 | 5 | |||||||||
Solveig Gulbrandsen | 0 | 3 | 0 | 2 | 5 | ||||||||||
Maren Meinert | 1 | 1 | 1 | 2 | 5 | ||||||||||
Patrizia Panico | 1 | 2 | 0 | 2 | 0 | 5 | |||||||||
Pia Sundhage | 4 | 0 | 1 | 0 | 5 | ||||||||||
Jodie Taylor | 5 | 5 | |||||||||||||
Lena Videkull | 0 | 1 | 1 | 3 | 5 | ||||||||||
Bettina Wiegmann | 0 | 0 | 2 | 1 | 2 | 5 |
Yil | Futbolchi | Gollar soni | |
---|---|---|---|
1984-yil | Pia Sundhage | 4 | 4 |
1987-yil | Trude Stendal | 2 | 3 |
1989-yil | Sissel Grude Ursula Lohn |
2 | 2 |
1991-yil | Heidi Mohr | 2 | 4 |
1993-yil | Syuzan Makkensi | 2 | 2 |
1995-yil | Lena Videkull | 3 | 3 |
1997-yil | Karolina Morace Marianne Pettersen Anjelik Rujas |
5 | 4 |
2001-yil | Klaudiya Myuller Sandra Smisek |
5 | 3 |
2005-yil | Inka Grings | 5 | 4 |
2009-yil | Inka Grings | 6 | 6 |
2013-yil | Lotta Shelin | 6 | 5 |
2017-yil | Jodie Taylor | 6 | 5 |
2022-yil | Bet Mead Aleksandra Popp |
6 | 6 |
Yil | Futbolchi |
---|---|
1984-yil | Pia Sundxage |
1987-yil | Heidi Store |
1989-yil | Doris Fitschen |
1991-yil | Silvia Neid |
1993-yil | Hege Riise |
1995-yil | Birgit Prinz |
1997-yil | Karolina Morace |
2001-yil | Hanna Ljungberg |
2005-yil | Anne Makinen |
2009-yil | Inka Grings |
2013-yil | Nadin Angerer |
2017-yil | Lieke Martens |
2022 | Bet Mead |
Bunda dastlab tomoshabinlar soni, keyin ayni qaysi terma jamoalari oʻyini boʻlganligi, undan keyin qaysi stadionda va qaysi shaharda oʻtkazilganligi berilgan. Oxirida () ichida ushbu oʻyin turnirning qaysi mavsumida va qaysi bosqichida boʻlganligi keltirilgan.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.