Usmon III
Usmoniylar imperiyasining yigirma beshinchi sultoni (1754–1757) / From Wikipedia, the free encyclopedia
Usmon III (1699-yil 2-yanvar, Adirna — 1757-yil 30-oktyabr, Istanbul) — Usmoniylar imperiyasining yigirma beshinchi sultoni, 1754-yildan 1757-yilgacha hukmronlik qilgan[1].
Usmon III عثمان ثالث | |
Usmonlilar imperiyasi podshohi, xalifasi, ikki muqaddas masjid xodimi | |
Hukmronligining boshlanishi: | 1754-yil 13-dekabrdan |
---|---|
Hukmronligining tugashi: | 1757-yil 30-oktyabrgacha |
Oʻtmishdosh: | Mahmud I |
Voris: | Mustafo III |
Tugʻilgan sanasi: | 2-yanvar 1699-yil |
Tugʻilgan joyi: | Adirna, Usmonlilar imperiyasi |
Vafot sanasi: | 30-oktyabr 1757-yil(1757-10-30) (58 yoshda) |
Vafot joyi: | Istanbul, Usmonlilar imperiyasi |
Sulton Mustafo va Shahsuvar Sultonning oʻgʻli Usmon, akasi Mahmuddan keyin taxtga oʻtirdi. Usmon 50 yildan ortiq shahzoda maqomida boʻlgan va 55 yoshida taxtga oʻtirdi. Usmoniylar imperiyasi tarixida eng uzoq vaqt shahzoda maqomida qolgan shaxs hisoblanadi. Umrining katta qismi saroy qafasida oʻtdi. Uning taxtga oʻtirishdan oldingi hayoti haqida manbalarda maʼlumotlar juda kam[⇨].
Usmon III hissiyotga beriluvchan va qatʼiyatsiz odam hisoblangan[⇨]. Bu sulton davrida yetti marta bosh vazir almashtirildi. Bu chora, ehtimol, avvalgi sulton davrida sodir boʻlgan bosh vazir lavozimning nufuzini kamaytirishga qaratilgan boʻlishi mumkin. Bu sohadagi muhim voqea 1756-yilda Koja Mehmed Ragʻip Poshoning bosh vazirlikka tayinlanishi edi. Ragʻip Posho olti yil bu lavozimda ishlagan va Usmoniylar davlatining eng mashhur bosh vazirlaridan biriga aylangan[⇨].
Usmon III hukmronligi Mahmud I davrida Belgrad tinchlik kelishuvining yakunlanishi bilan boshlangan tinchlik davriga toʻgʻri keldi. Harbiy sohada Sulton faqat mamlakatning chegara viloyatlarida bir qator qoʻzgʻolonlardan xavotirda edi, ammo ular osongina bostirildi[⇨]. Usmonning uch yillik hukmronligida ikkita eng muhim voqeasi Istanbul shahri Haliç tumanining muzlashi va Istanbulning uchdan ikki qismini vayron qilgan bir qator yongʻinlar edi[⇨]. Sulton ayollar kiyinishiga cheklovlar kiritdi va uning ijrosini qatʼiyat bilan amalga oshirdi, bu esa poytaxt aholisining noroziligiga sabab boʻldi[⇨].
Usmon III hukmronligi davrida Nuruosmaniye masjidining 1756-yilda qurib bitkazilgani muhim voqea boʻldi. Chibalidagi yongʻindan keyin Usmon katta qurilish dasturini amalga oshirishni buyurdi, buning natijasida Axirkapi mayoqchasi, Nuruosmaniye masjididagi favvora, Topkapi saroyidagi Usmon III koʻshki va boshqa koʻplab inshootlar qurildi[⇨].
Usmon III bir necha xotinli boʻlishiga qaramay, oʻzidan keyin avlod qoldirmagan. Uning oʻrnini amakivachchasi Mustafo III egalladi[⇨]