Google Hisobi

Google hisobi — maʼlum onlayn Google xizmatlaridan foydalanishga ruxsat berish, autentifikatsiya qilish va avtorizatsiya uchun zarur boʻlgan foydalanuvchi hisobi. Bundan tashqari, hisob koʻpincha uchinchi tomon xizmatlari uchun yagona identifikatsiya sifatida ishlatiladi.

Google Hisob
Sayt turi	Yagona identifikatsiya
Muassisi	Google
URL	myaccount.google.com

Foydalanish

Gmail, Google Hangouts, Google Meet va Blogger uchun Google hisobi talab qilinadi. Baʼzi Google mahsulotlari uchun hisob talab qilinmaydi, masalan Google qidiruv, YouTube, Google Kitoblar, Google Finance va Google Xaritalar. Lekin YouTubeʼga video yuklash va Google Xaritalarda tahrir qilish uchun hisob kerak boʻladi.

YouTube va Blogger Google tomonidan sotib olinishidan oldin roʻyxatdan oʻtgan foydalanuvchilar uchun alohida hisoblarni yuritadi. Lekin, 2011-yil aprel oyidan boshlab YouTube foydalanuvchilari ushbu xizmatga kirishda davom etishni xohlasalar, alohida Google hisobiga ulanishlari kerak^[1].

Google hisobi foydalanuvchilari boshqa Google foydalanuvchilari uchun Google mahsulotlaridagi taqdimotlarini sozlash uchun hammaga ochiq boʻlgan Google profilini yaratishlari mumkin. Google profili foydalanuvchining turli ijtimoiy tarmoqlardagi va rasm-xosting saytlaridagi profillari, shuningdek, foydalanuvchi bloglari bilan bogʻlanishi mumkin.

Uchinchi tomon xizmat koʻrsatuvchi provayderlar Google hisobi mexanizmi orqali Google hisobi egalari uchun xizmat autentifikatsiyasini amalga oshirishi mumkin^[2].

Xavfsizlik

Google hisobini yaratishda foydalanuvchilardan parolni unutgan boʻlsalar yoki hisoblari buzib kirilgan boʻlsa, uni qayta tiklashga ruxsat berish uchun qoʻshimcha elektron pochta manzilini taqdim etishlari soʻraladi. Qoʻshma shtatlar, Buyuk Britaniya va Hindiston kabi baʼzi mamlakatlarda Google yangi hisob yaratishda SMS xabar yoki ovozli xabar orqali hisobni tasdiqlash kodini yuborish uchun mobil telefon raqamidan bir martalik foydalanishni ham talab qilishi mumkin^[3][4].

Google buzgʻunchilikdan qoʻshimcha xavfsizlik uchun foydalanuvchi har safar Google hisobiga kirganida tasdiqlash kodini soʻraydigan ikki bosqichli ximoya variantini taklif etadi. Kod ilova („Google Authenticator“ yoki boshqa shunga oʻxshash ilovalar) tomonidan ishlab chiqariladi yoki Googleʼdan SMS xabar, ovozli xabar yoki boshqa hisobga elektron pochta xabari sifatida qabul qilinadi^[5][6]. Ishonchli qurilmalar ushbu 2 bosqichli tizimga kirish autentifikatsiyasini oʻtkazib yuborish uchun „belgilab“ qoʻyilishi mumkin^[7]. Bu funksiya yoqilganda, tekshirish kodini taqdim eta olmaydigan dasturiy taʼminot (masalan, IMAP va POP3 mijozlari) foydalanuvchining oddiy paroli oʻrniga Google tomonidan yaratilgan takrorlanmas 16 belgidan iborat alfanumerik paroldan foydalanishi kerak^[8][9].

Xavfsizlikni yanada yuqori darajada himoya qilishga intilayotgan foydalanuvchilar, jumladan akkauntlari xakerlar uchun jozibador nishon boʻlishi mumkin boʻlgan mashhurlar, siyosatchilar, jurnalistlar, siyosiy faollar va badavlat shaxslar Googleʼning kengaytirilgan himoya dasturiga qoʻshilishlari mumkin. Dastur foydalanuvchidan maʼlumotlarni saqlash uchun emas, balki shaxsni tekshirish uchun ikkita U2F USB kalitini sotib olishni talab qiladi. U2F kalitlari login paytida ikki bosqichli tekshiruvni taʼminlash uchun ishlatiladi. Birinchisi yoʻqolgan taqdirda, ikkinchisini zaxira qilish uchun. Kengaytirilgan himoya dasturi foydalanuvchi hisobini himoya qilish boʻyicha qoʻshimcha xavfsizlik choralarini oʻz ichiga oladi, masalan, foydalanuvchi oʻz akkauntiga kirishga ruxsat berishi mumkin boʻlgan ilovalarga cheklovlar va agar parol unutilgan boʻlsa, hisobga kirishni qayta tiklash uchun identifikatsiyani yanada toʻliq tekshirish jarayoni^[10].

2012-yil 5-iyun kuni foydalanuvchilarni davlat tomonidan homiylik qilinadigan hujumlardan himoya qilish uchun yangi xavfsizlik funksiyasi joriy etildi. Google tahlili hukumat hisobingizni buzishga uringanligini koʻrsatsa, „Ogohlantirish: Davlat homiyligidagi tajovuzkorlar sizning hisobingiz yoki kompyuteringizni buzishga urinayotgan boʻlishi mumkin deb oʻylaymiz“ degan xabar paydo boʻladi^[11][12].

Faoliyatni kuzatish

2016-yilda ishga tushirilgan „Mening faoliyatim“ deb nomlangan vosita foydalanuvchilarga Google hisobi orqali Google tomonidan kuzatilgan maʼlumotlarni koʻrish va oʻchirish imkonini beruvchi Google Qidiruv tarixi va Google Web History oʻrnini egallaydi. Vosita tizimga kirganingizda Chrome yordamida qaysi veb-saytlarga tashrif buyurilganligingiz, foydalangan qurilmalaringiz, foydalangan ilovalaringiz, foydalangan Google mahsulotlaringiz va hokazolarni koʻrsatadi. Barcha maʼlumotlar vaqt jadvaliga oʻxshash tartibda joylashtirilgan. Foydalanuvchilar kuzatuvni butunlay oʻchirib qoʻyishi yoki kuzatilishini istamagan ayrim harakatlarni oʻchirib tashlashi mumkin^[13].

Hisob bloklanishi

Google turli sabablarga koʻra hisobni bloklashi mumkin, masalan, „gʻayrioddiy faoliyat“^[14] yoki Google hisobiga ega boʻlish uchun „yoshga yetmagan“ maʼlumotni kiritish^[15]. Hisobni yaroqli fotosuratlar identifikatori^[16] yoki $0,30 miqdoridagi kredit karta toʻlovi orqali shaxsni tasdiqlovchi hujjatni taqdim etadigan veb-shakllar yordamida qayta faollashtirish mumkin. Boshqa usullar (masalan, faks joʻnatish yoki soʻralgan hujjatni yuklash) odamlarning oʻzaro taʼsirini talab qilishi va bir necha kun yoki bir necha hafta vaqt olishi mumkin^[17].

Hisob oʻchirilishi

2023-yilning 17-mayida Google 2023-yil dekabr oyidan boshlab kamida ikki yil davomida foydalanilmagan yoki tizimga kirmagan nofaol hisoblarni oʻchirib tashlashi mumkinligini eʼlon qildi^[18][19]. Kompaniyaning Rolling Stone nashriga aniqlik kiritishicha, koʻpchilik YouTubeʼning eski musiqa arxivlari va akkauntlari ommabop boʻlgan vafot etgan foydalanuvchilar yoʻqolishi mumkinligidan qoʻrqqanligi tufayli, YouTube kontentiga ega nofaol akkauntlar oʻchirilmaydi^[20].

Yana qarang

• Apple ID
• Microsoft hisobi
• OpenID