Ajensia internasionałe par l'enerzia atòmega

L'Ajensia Internasionałe de l'Enerzia Atòmega (denomenada anca cofà AIEA o in ingleze International Atomic Energy Agency - IAEA) ła ze na ajensia autònoma fondada inte el 2 de lujo del 1957, co el fin de promóvare ła dòpara pasìfega de l'enerzia nucleare e de inpedirghene ła dòpara par fini miłitari.

Ajensia internasionałe par l'enerzia atòmega

Dati
Nome scursà	AIEA e IAEA
Sorte	organizasion fondada da l'ONU
Łéngua ufisałe	ruso, inglezo, franseze, spagnoło, àrabo e cinezo
Istòria
Creasion	1957
Atività
Menbro de	Digital Preservation Coalition International Association of Scientific, Technical and Medical Publishers
Governo d'impresa
Zestor/diretor	Rafael Grossi (it) (2019–)
Inpiegai	2 500 (2021)
Ente controłante	Organizasion de łe Nasion Unìe
Filiałi	International Nuclear Library Network (en) International Atomic Energy Agency - Trieste (en)
Indicatore economico
Budget	380 M€ (2021)
Altri
ID ISIL	OCLC-V5E
Premi (2005)  Prèmio Nobel par ła Paze
Sito web	iaea.org
Pozision

Par el so inpegno l'ajensia ła ga recevesto el Prèmio Nobel par ła paze inte el 2005, insieme al so diretore de l'època Mohamed El Baradei.

Descrision

L'organizasion

Locasion

La sede de l'IAEA ła ze pozisionada a Viena in Austria (inte el Vienna International Centre).

L'IAEA el ga dei ufisi de ligamento a Toronto in Cànada, Zinevra in Svisera, New York inte i Stati Unii d'Amèrica, e Tokyo in Japon. El laboratòrio sentrałe el ze pozisionà a sirca 30 km dal sentro de Viena, reserche łe vien fate anca inte i laboratori de Prinsipato de Mònaco e Trieste.

Personałe

Al 2019 i paezi menbri i ze 171. I raprezentanti dei Stati i se cata na volta l'ano par ła conferensa zenerałe e par ełèzare i 35 menbri che i fa parte del consejo dei goernatori (Board of governors), che i se reunise sìncue volte l'ano par pareciar łe decizion da prezentar a ła confarensa zenerałe.

Cuartier zenerałe de l'AIEA a Viena.

Inte el 2004 l'organizasion ła de sirca 2200 cołaboratori (350 dei cuałi i ze ispetori) derivanti da pì de 90 paezi vari.

Departementi

I sie departementi prinsipałi, ognuno dei cuałi el ghe fa cao a un vicediretore i ze dèditi ai seventi ànbiti de reserca:

• Cołaborasion tècnega
• Enerzia nucleare
• Seguresa nucleare
• Aministrasion
• Siense nucleari e reserca aplicada
• Guàrdia dei materiałi ("Safeguards")

I vien deponesti regołari rendiconti de l'atività de l'ajensia al Consejo de Seguresa de łe Nasion Unie e a l'asenblea zenerale de l'ONU.

Fondi

Programi e fondi i vien stabiłii dal Board e da ła conferensa zenerałe. L'organizasion ła ga in dote un budget regołare e de contributi vołontari. El budget par l'ano 2010 el rivava a sirca 300 miłion de eoro e łe contribusion vołontàrie łe rivava a 90 de dòłari statunitensi.

Lista dei Diretori Zenerałi

	Data	Nome
1	1 de disenbre del 1957 – 30 de novenbre del 1961	Stati Unii de l'Amèrica W. Sterling Cole
2	1 de disenbre del 1961 – 30 de novenbre del 1981	Svèsia Sigvard Eklund
3	1 de disenbre del 1981 – 30 de novenbre del 1997	Svèsia Hans Blix
4	1 de disenbre del 1997 – 30 de novenbre del 2009	Ezito Mohamed ElBaradei
5	1 de disenbre del 2009 – 18 de lujo del 2019	Japon Yukiya Amano
6	3 de disenbre del 2019 –	Arzentina Rafael Grossi