Lugànega

Ła lugànega (da Lucània) o inte ła costumasion popołare anca salcìcia (da sal + cìcia, o sia ła "cìcia" del porseło involxesta inte el sałe) o salsìcia, el xe on insacà de carne, tìpego in Itàlia e in tuto el mondo.

Lugànega
Sorte	Sałumi
Difuxion	Eoropa, Braxiłe, Stati Unii
Ingredienti prinsipałi	carne de suino, de vedeło o de pito
Invension	}

Istòrego

Ła prima testimoniansa stòrega so el costumar de insacar inte el bueło de porseło ła so carne insieme a spèsie e sałe el xe del istòrego roman Marco Terenzio Varrone, che el ghe tribuise ła so invension ai Lucani: «I ciama lugànega na carne tritada insacada inte on bueło, parché i nostri soldai i ga ciapà sta manjiera de pareciarla dai Lucani».^[1]

Segondo na tradision lonbarda, ła so invension invese ła saria òpara de ła rexina longobarda Teodolinda, che ła ghea inventà ła lugànega e ła garia pò regałà ła riceta ai abitanti de Monsa^[2].

Anca i vèneti i ga revendegà ła paternità de sto prodoto, dixendo che ła salcicia ła xe nasesta so el teritòrio vèneto, insieme a tante altre rejon italiane che i ła reclama da là natałe

De tutavia, łe fonti antighe che łe se òcupa de sta riceta łe xe tute da cordo inte el ritegner che sta riceta ła xe na vera e pròpia invension dei Lucani, concuistà da Roma inte el III sècolo a.C. (l'antiga Lucània ła corisponde a ła atuałe Basilicata, ciapando rento anca cei tocheti de xone de ła Canpània meridionałe).