Roma
comune itałian From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Roma (AFI: /ˈroma/[3], 
pronunsa (?·i)) el ze un comun italian de 2 783 809 abitanti[4], cavedałe de ła Repùblega Italiana, e caołogo de l'omònema sità metropułitana e de ła rejon Làsio.
.jpg)
Se parla del comun pì popołà d'Itàlia e el terso de l'Union eoropea dopo Berlin e Madrid[4], mentre co 1287,36 km² el ze el comun pì estendesto d'Itàlia]] e ła cuinta sità pì estendesta d'Eoropa dopo Mosca, Istanbul, Londra e San Pietroburgo, e ła prima de l'Union eoropea. Dotada de un ordenamento aministrativo speciałe, denomenà Roma Cavedałe, displinà da na leje del Stato[5], el ze par de pì el comun europeo co ła pì granda superfise de àree verdi[6].
Fondada secondo la tradision el 21 de apriłe del 753 v.C. (siben che scavi pì arenti inte el tenpo fati inte el Lapis nizer i faria rivar ła fondasion a 2 sècułi prima[7][8]), inte el corimento dei so trè miłeni de stòria ła ze stada la prima metròpułi de l'Osidente, (el nùmaro de abitanti de ła Roma augustea el ze sta brincà solché inte i scumìsi del XIX sècoło da Londra) core batente de na de łe pì rełevanti siviltà antighe, che ła ga influensà ła società, ła cultura, la łéngua, ła leteratura, l'arte, l'architetura, l'urbanìstega, l'inzegneria siviłe, la fiłozofia, la rełijon, el derito e el costumar dei sècułi seventi. Posto de orìzene de ła łéngua latina, ła ze stada cavedałe de l'antigo Stato roman che el slargava i so confini so tuta ła conca del Mediteràneo e granda parte de l'Eoropa, del Stato Pontifiso, ponesto soto al podere tenporałe dei papi e del Regno d'Itàlia (dal 1871 al 1946). Par antonomàzia, ła ze definia l'Urbe, Caput Mundi e Sità eterna.
Core de ła cristianità catòłega, ła ze ła ùgnoła sità del mondo a gaver òspite inte el so interior un intiero Stato, l'enclave de ła Sità del Vategan:[9] par sta motivasion ła ze de frecuente definia cavedałe de do Stati.[10][11] El so sentro stòrego, dełimità dal perìmetro de łe mure aureliane che łe ze espresion de cuazi trè miłeni de testimonianse, el ze manifestasion del patrimònio stòrego, artìstego e culturałe del mondo osidentałe eoropeo[12] e, inte el 1980, co łe propietà extrateritoriałi de ła Santa Sede inte ła sità, el ze sta inserio inte ła lista dei Patrimoni de l'umanità de l'Organizasion de łe Nasion Unie par l'Educasion, ła Siensa e ła Cultura (UNESCO), provedimento estendesto inte el 1990 ai teritori conprendesti inte el drento de łe mura zanicołensi.[13] Posto de fondasion de ła Comunità econòmega europea e de l'Euratom[14], ła ga drento anca łe sedi de trè organizasion de łe Nasion Unie: l'Organizasion par l'ałimentasion e l'agricultura (FAO), el Fondo internasionale par el sviłupo agrìcuło (IFAD) e el Programa ałimentare mondiałe (PAM).
Remove ads
Zeografia
Ea region ła xe relativamente granda, ła xe al centro dea Itàlia, el xentro storico el se sviuppa spexialmente sui 7 coli te Roma dove ke ghe xe anca e più importanti ville Romane.
Torizmo
Par via de ła só storia łónga, Roma ła ga tuta na serie de siti stòrico-culturałi che val ła pena èser visti. Intrà i posti pi famuxi se pol métar par exenpio:
- Fori Inperiałi
- Terme de Caracalla
- Vitoriano
- Piasa San Piéro (Vatican) e Muxei Vaticani
- Ìxoła Tiberina
Rełasion internasionałi
Resìproco zemełajo
Dal 9 de Apriłe del 1956, Rome ła ze resiprocamente ła escluziva, ùnzoła sità zemełada co:
Parize, Fransa, 1956
Altre rełasion internasionałi
Roma ła ze in partenarià co altre sità:[20]
Achacachi, Bolivia
Algeri, Alzeria
Beijing, China[21][22]
Belgrado, Serbia
Brasilia, Braziłe
Buenos Aires, Arzentina
Cairo, Ezito
Cincinnati, USA
Kyiv, Ucràina
Kobanî, Sìria[23]
Kraków, Połònia[24]
Madrid, Spagna[25]
Multan, Pakistan[26]
Nova Delhi, Ìndia- Nova York, USA[27]
Plovdiv, Bulgaria
Seoul, Sud Corea[28][29]
Sydney, Australia
Tirana, Albania[30][31]
Tehran, Iran
Tokyo, Japon[32]
Tongeren, Belzo
Tunis, Tunizia[33]- Washington, D.C., USA[34]
.svg){kind=small}
Università de Roma
- Università La Sapienza
- Università Niccolò Cusano
Sìndico
Dal primo de novenbre 2015, a seguito de ła decadensa del sindico Ignazio Marino, ła sità ła xe ministrà da un comisario straordinario.
Notasion
Altri projeti
Linganbi foresti
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads