Plastmassad

Plastmassad oma sintetižed (enamba levitadud) vai londuseližed materialad-polimerad. Plastikad oma palakahad materialad, kogotas polimerišpäi i toižiš materialoišpäi (oz., stökolplastik).

Tehtud plastikan toižendoišpäi kodikalud

Plastmass-nimituz znamoičeb, miše mugoine material voib kaita anttud palabas olendas formad vilugoitusen i kovidundan jäl'ghe. Formuindan processan aigan notked korgedelastine olend vajehtase stöklanvuiččel vai kristalližel^[1].

Tehtas äi kodikaluid, elektronikad, sauvondtorvid i pakuitest plastikaspäi.

Istorii

Ezmäine plastmass oli sätud anglijalaižel Aleksandr Parks-melestegijal i metallurgal vl 1855^[2]. Park nimiti substancijad parkezin:aks, nügüd' sen levitadud nimi om celluloid. Parkezin oli ozutadud ezmäižen kerdan Surel Rahvahidenkeskeižel ozutelendal Londonas vl 1862.

Ičendad

Plastmassad kogotas metallatomiš substancijoišpäi. Harakterizuidas madalal ninevudel (850..1800 kg/m³), lujas madalil elektro- i lämuzvedandmahtusil, vahvuz ei ole sur'. Lämbitusen aigan ned pehmdas paksus i čihotas toižikš substancijoikš. Seižujad nepsut vaste, seištas lujid muiktusid i alusid vaste, seižundmahtuz segoitajid vaste rippub polimeran toižendaspäi.

Plastikad oma läz pahudetomad eläbiden organizmoiden täht, bioplastikan tehmine mugažo. Voib modificiruida plastmassan ičendoid kopolimerizacijan vai stereospecifižen polimerizacijan metodoil, erazvuiččiden toižendoiden ühtmudel, toižiden materialoiden ližadusel (oz., stökolkuid, tekstil'kangaz), ližadusiden tondal (täutmižsubstancijad, mujutimed, plastifikatorad, lämuz- i vauktuzvastaižed stabilizatorad), torhuden vajehtusel, sädegoičendal.

Recikling

Kaik om seičeme sekundarižen ümbriradmižen kodad plastikan erazvuiččiden toižendoiden täht.

• 
  PET, PETF
  Polietilentereftalat (lavsan)
• 
  PEHD, HDPE
  Korktan ninevuden polietilen, alapainuden polietilen
• 
  PVC, V, PVH
  Polivinilhlorid
• 
  LDPE, PELD
  Madalan ninevuden polietilen, üläpainuden polietilen
• 
  PP
  Polipropilen
• 
  PS, EPS
  Polistirol
• 
  O, Other
  Toižed