Rostov Donal

Rostov Donal (ven.: Росто́в-на-Дону́ [rɐˈstof nə dɐˈnu], paksus muite Rostov paginas) om millionerlidn, kaikiš järedamb Venäman suves. Se om Rostovan agjan da Federativižen Suviümbrikon administrativine keskuz da kaikiš suremb lidn.

Rostov Donal
Ростов-на-Дону

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2023)	1,135,968[1] ristitud
Pind	348,5[2] km²
Pämez'	Zinaida Nejarohina (reduku 2014—)
Telefonkod	+7−863-xxx-xxxx
Avtokod	61, 161
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Tetab muštatiž sanub: «Odess om mamam, Rostov om tatam».

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud vl 1749 Jelizaveta Petrovna-imperatornaižen kirjeižen mödhe. Se sai lidnan statusad vl 1807.

Rostov Donal šingotase mašinansauvomižen tegimil (villän da sötkenobradindkombainad, punolendimed, santehnižed segoitimed, mašiništ kebnan tegimišton täht), sodaradiosidon ladimiden pästandal, sömtegimištol (pühävoi, olud, tabak).

Geografijan andmused

Lidn sijadase Päivnouzmaižen Evropan alangišton suvipäivlaskmas, seižub Don-jogen oiktal randal tobjimalaz, 50 m ü.m.t. keskmäižel korktusel.

Matkad Rostovan keskuzpalaspäi jogensuhusai da Azovmerhesai om 46 km, matkad Moskvhasai om 1092 km. Ezilidnad oma Aksai päivnouzmas, Bataisk suves i Azov suvipäivlaskmaižes poles.

Klimat om ven kontinentaline. Voden keskmäine lämuz om +9,9 C°, kezakun-elokun +21,6..+24 C°, tal'vkun-uhokun −1,3..−3 C°. Ekstremumad oma −31,9 C° (viluku) i +40,2 C° (heinku, eloku). Kezaaigan minimum om −0,1 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +19,8 C° (uhoku). Paneb sadegid 618 mm vodes, läz tazomäras kuidme (38..59 mm kus), no sadegiden lugumär voib vajehtuda lujas voz' voden jäl'ghe. Paneb lunt 55 päiväd vodes keskmäras. Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 61..66 % röunoiš sulakus-sügüz'kus, 75..86 % redukus-keväz'kus. Tal'v om pil'vekaz, eloku om kaikiš päivoikahamb ku.

Administrativine jagand

Lidnan rajonad:
     Vorošilovan rajon      Pervomaiskii-rajon      Proletarskii-rajon      Oktäbrskii-rajon      Kirovan rajon      Leninan rajon      Nevondkundaline rajon      Raudterajon

Rostov Donal om lidnümbrikon üks'jäižeks eländpunktaks.

№	Rajon	Pind, km²	Ristitišt, rist.[3]
1	Kirovan rajon	18,6	65322
2	Leninan rajon	13,0	80240
3	Nevondkundaline rajon	85,4	175725
4	Oktäbrskii-rajon	49,5	165874
5	Pervomaiskii-rajon	44,1	180061
6	Proletarskii-rajon	37,1	120665
7	Raudterajon	69,0	102044
8	Vorošilovan rajon	38,0	213802

Nügüd' oma sauvomas lidnas:

• ühesanz' rajon — Levencovan, sijadase Nevondkundaližen rajonan röunoiš. Sen üks' päižiš prospektoišpäi nimitase Aleksandr Solženicinan oiktastuseks^[4].
• kümnenz' rajon — Suvorovan, Venäman Vastustuzministerstvan pensiimehiden da sodamehiden elämha tobjimalaz, tähäsai mülüb Oktäbrskii-rajonha.

Tobmuden struktur

Lidnan Suiman sauvuz (2010)

Kaik om 40 valitud deputatad Rostov-lidnan Dumas. Peitol'ne änestuz tegese koumemandatižiš valičendümbrikoiš mažoritarižen valičemižsisteman pohjal. Deputatad pandas eloho ičeze valdatusid aigotel'di, niiden valdatusiden strok om viž vot. Duman ezimez' radab lidnan pämeheks.

Vll 1996−2014 Mihail Černišov radoi lidnan pämehen (meran), sid' tühjitihe meran radsijad. Vitalii Kušnaröv radab lidnan administracijan pämehen vn 2016 kül'mkuspäi.

Eläjad

Rostov Donal om millionerlidnaks vspäi 1987. Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 1 089 261 ristitud. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 1 142 162 eläjad vl 2021. Kaik eläb enamba 2,16 mln ristituid Rostovan aglomeracijan röunoiš. Läz 2,7 mln eläjid om Rostovan i Šahtin policentrižes aglomeracijas (2013, koumanz' surtte valdkundas).

Rahvahad (enamba 0,2 % vl 2010, ozutadud rahvahudenke): venälaižed — 90,1 %, armenijalaižed — 3,4 %, ukrainalaižed — 1,5 %, azerbaidžanlaižed — 0,6 %, totarlaižed — 0,5 %, gruzijaižed — 0,4 %, vaugedvenälaižed — 0,3 %, korejalaižed — 0,3 %, evrejalaižed — 0,2 %, toižed rahvahad — 2,7 %.

Lidnan praznikad

Lidnan päiv praznikoičese sügüz'kun koumandel pühäpäiväl.^[5]

Tetabad ristitud

Sündnuded

• Irina Allegrova (sünd. 1952) — Nevondkundaližen Ühtištusen i Venäman estradan pajatai naine, aktris.
• Aleksandr Kaidanovskii (1946−1995) — oli Nevondkundaližen Ühtištusen i Venäman akt'or, režissör da scenarist.
• Viktorija Lopiröva (sünd. 1983) — Venäman model' da TV-vedai.
• Eva Rivas (Valerija Rešetnikova-Caturän) (sünd. 1987) — Venäman da Armenijan popmuzikan armenijankel'ne (päpaloin) pajatai naine.
• Sergei Žigunov (sünd. 1963) — Nevondkundaližen Ühtištusen i Venäman akt'or, kinon prodüser da TV-vedai.

Elänuded

• Tat'jana Kotova (sünd. 1985) — Venäman model', Venäman da Ukrainan estradan pajatai naine.