Lý Tiểu Long
nam diễn viên kiêm nghệ sĩ diễn võ thuật người Hồng Kông–Mỹ (1940–1973) / From Wikipedia, the free encyclopedia
Lý Tiểu Long (tiếng Trung: 李小龍, tiếng Anh: Bruce Lee, 27 tháng 11 năm 1940 – 20 tháng 7 năm 1973), tên khai sinh là Lý Chấn Phiên, là một cố võ sư, diễn viên kiêm nhà làm phim người Mỹ gốc Hồng Kông.[5] Ông là người sáng lập Tiệt quyền đạo, một triết lý võ thuật kết hợp rút ra từ các môn chiến đấu khác nhau thường được cho là đã mở đường cho võ tổng hợp hiện đại (MMA). Lý Tiểu Long được các nhà phê bình, giới truyền thông và các võ sĩ khác coi là võ sĩ có ảnh hưởng nhất mọi thời đại và là biểu tượng văn hóa đại chúng của thế kỷ 20, người đã thu hẹp khoảng cách giữa Đông và Tây. Ông được ghi nhận là người quảng bá phim điện ảnh hành động Hồng Kông thuộc Anh và giúp thay đổi cách thể hiện của người châu Á trong phim Mỹ.[6]
Lý Tiểu Long | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Lý Tiểu Long vào năm 1971 | |||||||||||
Sinh | Lý Chấn Phiên (1940-11-27)27 tháng 11, 1940[1][2] San Francisco, California, Hoa Kỳ | ||||||||||
Mất | 20 tháng 7, 1973(1973-07-20) (32 tuổi) Cửu Long Đường, Hồng Kông thuộc Anh | ||||||||||
Nguyên nhân mất | Phù não | ||||||||||
Nơi an nghỉ | Nghĩa trang Lake View, Seattle, Washington | ||||||||||
Dân tộc | Người Quảng Đông | ||||||||||
Tư cách công dân |
| ||||||||||
Nghề nghiệp |
| ||||||||||
Năm hoạt động | 1946–1973 | ||||||||||
Chiều cao | 1,72 m (5 ft 7+1⁄2 in) | ||||||||||
Phối ngẫu | |||||||||||
Con cái | Lý Quốc Hào Lý Hương Ngưng | ||||||||||
Cha mẹ |
| ||||||||||
Giải thưởng | Thành tựu trọn đời[4] 1994 Giải Kim Mã cho Phim Hoa ngữ xuất sắc nhất Tinh Võ Môn (1972)[4] Giải Kim Mã của Hội đồng giám khảo đặc biệt Tinh Võ Môn (1972) | ||||||||||
Trang web | Bruce Lee Foundation Trang web chính thức | ||||||||||
Tên tiếng Trung | |||||||||||
Phồn thể | 李小龍 | ||||||||||
Giản thể | 李小龙 | ||||||||||
| |||||||||||
Lee Jun-fan | |||||||||||
Tiếng Trung | 李振藩 | ||||||||||
| |||||||||||
Sinh ra ở San Francisco và lớn lên ở Hồng Kông thuộc Anh, ông được cha giới thiệu với ngành công nghiệp điện ảnh Hồng Kông khi còn là một diễn viên nhí, song đây không phải là những bộ phim võ thuật. Kinh nghiệm võ thuật ban đầu của ông bao gồm Vịnh Xuân Quyền (do Diệp Vấn huấn luyện), Thái cực quyền, Quyền anh (chiến thắng một giải đấu quyền anh dành cho lứa tuổi học sinh ở Hồng Kông) và dường như thường xuyên đánh nhau trên đường phố (đánh nhau trong khu phố và trên sân thượng). Năm 1959, ông có quốc tịch Mỹ do được sinh ra, có thể chuyển đến Seattle. Năm 1961, ông đăng ký vào Đại học Washington [7]. Chính trong thời gian ở Mỹ này, ông bắt đầu tính đến việc kiếm tiền bằng cách dạy võ thuật, mặc dù ông khao khát có được sự nghiệp diễn xuất. Ông mở trường võ thuật đầu tiên của mình, hoạt động bên ngoài nhà ở Seattle. Sau đó, sau khi mở thêm trường thứ hai ở Oakland, California, ông đã từng thu hút sự chú ý đáng kể tại Giải vô địch Karate Quốc tế Long Beach năm 1964 ở California bằng cách biểu diễn và diễn thuyết. Sau đó, ông chuyển đến Los Angeles để giảng dạy, nơi các học sinh của ông theo học bao gồm Chuck Norris, Sharon Tate và Kareem Abdul-Jabbar. Vào những năm 1970, các bộ phim do Hollywood và Hồng Kông sản xuất của ông đã nâng các bộ phim võ thuật Hồng Kông lên một tầm cao mới về mức độ phổ biến và được hoan nghênh, làm dấy lên làn sóng quan tâm của phương Tây đối với võ thuật Trung Quốc. Các tác phẩm của ông đã ảnh hưởng và thay đổi đáng kể các bộ phim võ thuật nói riêng và võ thuật trên toàn thế giới nói chung.
Trong suốt sự nghiệp của mình, ông được biết đến nhờ các vai diễn trong năm phim điện ảnh võ thuật của Hồng Kông vào đầu những năm 1970 bao gồm Đường Sơn đại huynh (1971), Tinh Võ Môn (1972); Mãnh Long quá giang (1972), Long tranh hổ đấu (1973) (phim hợp tác giữa công ty Warner Brothers của Hollywood và công ty Hiệp Hòa của Lý Tiểu Long) và Trò chơi tử thần. Trong đó phim Mãnh Long quá giang (1972) do Lý Tiểu Long tự viết kịch bản và làm đạo diễn, hai phim Long tranh hổ đấu (1973) và Trò chơi tử thần do Robert Clouse làm đạo diễn. Lý Tiểu Long đã trở thành một nhân vật mang tính biểu tượng được biết đến trên toàn thế giới, đặc biệt là với người Trung Quốc, dựa trên vai diễn của ông về chủ nghĩa dân tộc Trung Quốc trong các bộ phim của mình, và trong số những người Mỹ gốc Á vì đã bất chấp định kiến của người châu Á. Từ những môn võ Vịnh Xuân quyền, Thái cực quyền, quyền anh và võ thuật đường phố, ông đã kết hợp chúng với những ảnh hưởng khác từ nhiều nguồn khác nhau thành tinh thần của triết lý võ thuật cá nhân của mình để sáng lập nên Tiệt quyền đạo.
Ông qua đời vào ngày 20 tháng 7 năm 1973 tại Hồng Kông thuộc Anh, hưởng thọ 32 tuổi. Kể từ khi qua đời, ông tiếp tục là người có ảnh hưởng nổi bật đối với các môn võ thuật hiện đại, bao gồm judo, karate, võ tổng hợp và quyền anh, cũng như văn hóa đại chúng hiện đại bao gồm phim, truyền hình, truyện tranh, hoạt hình và trò chơi điện tử. Ông từng được tạp chí Time bầu chọn là một trong 100 nhân vật có sức ảnh hưởng nhất của thế kỷ 20.