Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận
Hồng y thứ 4 của Việt Nam (1928–2002) / From Wikipedia, the free encyclopedia
Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận (17 tháng 4 năm 1928 – 16 tháng 9 năm 2002) là một hồng y người Việt Nam thuộc Giáo hội Công giáo Rôma. Ông từng đảm trách cương vị Chủ tịch Hội đồng Giáo hoàng về Công lý và Hòa bình và là vị giáo sĩ Công giáo Việt Nam từng giữ vị trí cao nhất trong Giáo hội Công giáo Rôma. Ông được xem là một biểu tượng của người Công giáo Việt Nam,[2][3] là một nhân vật có sức ảnh hưởng của Giáo hội Công giáo tại Việt Nam.[4] Dù gặp nhiều khó khăn với chính quyền Việt Nam, Hồng y Thuận không tỏ ra thù ghét. Chính vì thái độ này, ông đã được nhiều người tôn kính.[5] Ngoài tiếng Việt là tiếng mẹ đẻ, ông còn nói thông thạo tám ngôn ngữ khác: Pháp, Anh, Ý, Đức, Latinh, Nga và Trung Quốc, Tây Ban Nha.[6][7]
Đấng đáng kính – Hồng y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận | |
---|---|
Hồng y thứ 4 Việt Nam (2001–2002) Chủ tịch Hội đồng Giáo hoàng về Công lý và Hòa bình (1998–2002)[1] | |
Giáo hội | Công giáo Rôma |
Chức vụ chính yếu
| |
Chủ tịch Hội đồng Giáo hoàng về Công lý và Hòa bình | |
Tòa | Hiệu tòa Vadesi |
Bổ nhiệm | Ngày 24 tháng 6 năm 1998 |
Hết nhiệm | Ngày 16 tháng 9 năm 2002 |
Tiền nhiệm | Roger Etchegaray |
Kế nhiệm | Renato Raffaele Martino |
Phó Chủ tịch Hội đồng Giáo hoàng về Công lý và Hòa bình | |
Tòa | Hiệu tòa Vadesi |
Bổ nhiệm | Ngày 24 tháng 11 năm 1994 |
Hết nhiệm | Ngày 24 tháng 6 năm 1998 |
Tiền nhiệm | Jorge María Mejía |
Kế nhiệm | Khuyết vị Chức vụ bãi bỏ (2017) |
Tổng giám mục phó Tổng giáo phận Sài Gòn | |
Giáo tỉnh | Giáo tỉnh Sài Gòn |
Tổng giáo phận | Tổng giáo phận Sài Gòn |
Tòa | Hiệu tòa Vadesi |
Bổ nhiệm | Ngày 24 tháng 4 năm 1975 |
Tựu nhiệm | Ngày 12 tháng 5 năm 1975 |
Hết nhiệm | Ngày 24 tháng 11 năm 1994 |
Tiền nhiệm | Tiên khởi |
Kế nhiệm | Phaolô Bùi Văn Đọc |
Giám mục chính tòa Giáo phận Nha Trang | |
Giáo tỉnh | Giáo tỉnh Huế |
Tòa | Giáo phận Nha Trang |
Bổ nhiệm | Ngày 13 tháng 4 năm 1967 |
Tựu nhiệm | Ngày 10 tháng 7 năm 1967 |
Hết nhiệm | Ngày 24 tháng 4 năm 1975 |
Tiền nhiệm | Paul Raymond Marie Marcel Piquet Lợi |
Kế nhiệm | Phaolô Nguyễn Văn Hòa |
Các chức khác | Tổng giám mục Hiệu tòa Vadesi (1975–2001) Hồng y đẳng phó tế nhà thờ Santa Maria della Scala (2001–2002) |
Truyền chức
| |
Thụ phong | Ngày 11 tháng 6 năm 1953 bởi Giám mục Jean-Baptiste Urrutia Thi |
Tấn phong | Ngày 24 tháng 6 năm 1967 bởi Tổng giám mục Angelo Palmas (chủ phong) và các Tổng giám mục Philípphê Nguyễn Kim Điền và Jean-Baptiste Urrutia Thi (phụ phong) |
Thăng hồng y | Ngày 21 tháng 2 năm 2001 bởi Giáo hoàng Gioan Phaolô II |
Thông tin cá nhân | |
Sinh | Ngày (1928-04-17)17 tháng 4 năm 1928 Huế, Trung Kỳ, Liên bang Đông Dương |
Mất | Ngày 16 tháng 9 năm 2002(2002-09-16) (74 tuổi) Rôma, Ý |
Nơi an táng | Nhà thờ Santa Maria della Scala, Roma |
Hệ phái | Công giáo Rôma |
Cha mẹ | Ông Tađêô Nguyễn Văn Ấm Bà Êlizabeth Ngô Đình Thị Hiệp |
Khẩu hiệu | "Vui mừng và Hy vọng" |
Cách xưng hô với Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận | |
---|---|
Danh hiệu | Đức Hồng Y |
Trang trọng | Đức Hồng Y |
Sau khi qua đời | Đấng đáng kính, Đức Cố Hồng Y |
Thân mật | Cha |
Khẩu hiệu | Gaudium et Spes |
Tòa | Nha Trang (1967–1975) Hiệu tòa Vadesi (1975–2001) |
Hồng y Thuận sinh năm 1928 tại Huế trong một gia đình có truyền thống Công giáo lâu đời. Sau quá trình tu học, ông được thụ phong linh mục vào tháng 6 năm 1953. Tháng 4 năm 1967, linh mục Nguyễn Văn Thuận được Giáo hoàng Phaolô VI bổ nhiệm làm Giám mục chính tòa Giáo phận Nha Trang. Ông là vị giám mục người Việt đầu tiên quản lý giáo phận này. Ngày 24 tháng 4 năm 1975, Tòa Thánh bổ nhiệm Nguyễn Văn Thuận làm Tổng Giám mục hiệu tòa Vadesi, chức vị Tổng Giám mục phó của Tổng giáo phận Sài Gòn với quyền kế vị. Sau sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, ông tạm hoãn về Sài Gòn, đến ngày 7 tháng 5 mới về để nhận nhiệm vụ mới.[8] Ngày 15 tháng 8 năm 1975, ông bị bắt, đi tù và cải tạo suốt 13 năm.
Nguyễn Văn Thuận mắc bệnh viêm tiền liệt tuyến và đến Roma điều trị vào tháng 9 năm 1991. Trong thời gian trị bệnh tại Rôma, chính quyền nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam tuyên bố Tổng giám mục Nguyễn Văn Thuận không còn được phép trở lại Việt Nam. Năm 1994, Tổng giám mục Thuận từ chức Tổng giám mục phó Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh và Tòa Thánh bổ nhiệm ông giữ chức vụ phó chủ tịch Hội đồng Giáo hoàng về Công lý và Hòa bình. Ông trở thành Chủ tịch Hội đồng này vào năm 1998. Tháng 1 năm 2001, Giáo hoàng Gioan Phaolô II thăng Tổng giám mục Thuận tước vị hồng y. Theo báo chí quốc tế, ông cũng được đánh giá là ứng cử viên sáng giá kế vị Giáo hoàng đã già yếu. Ngày 16 tháng 9 năm 2002, hồng y Nguyễn Văn Thuận qua đời tại Rôma do bệnh ung thư tiền liệt tuyến.
Ngày 17 tháng 9 năm 2007, Giáo hội Công giáo Rôma bắt đầu những thủ tục đầu tiên cho việc tuyên phong chân phước và phong thánh cho cố hồng y.[9] Ngày 5 tháng 7 năm 2013, người Công giáo Việt Nam tổ chức lễ bế mạc của các giai đoạn giáo phận của tiến trình phong chân phước cho Hồng y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận.
Ngày 4 tháng 5 năm 2017, Giáo hoàng Phanxicô phê chuẩn các sắc lệnh của Bộ Tuyên thánh, tiến thêm một bước trong án tuyên thánh cho cố hồng y Nguyễn Văn Thuận. Giáo hoàng tuyên bố Hồng y Thuận là đấng đáng kính. Đây là bước tiến quan trọng trong án phong thánh cho ông.[10] Ngày 25 tháng 7 năm 2023, trên cơ sở kế thừa các cơ sở của việc đình chỉ các Quỹ Người Samari Nhân hậu và Quỹ Công lý Hòa Bình, Giáo hoàng Phanxicô thiết lập Van Thuan Foundation (Quỹ Văn Thuận), theo tên cố Hồng y Nguyễn Văn Thuận.[11][12]