Trại cải tạo lao động của Liên Xô
From Wikipedia, the free encyclopedia
Tổng cục Trại giam (tiếng Nga: Гла́вное управле́ние лагере́й, Glavnoe upravlenie lagerei) còn được gọi tắt là Gulag (ГУЛаг) là hệ thống trại cải tạo bằng lao động, lần lượt chịu sự quản lý của Bộ Dân ủy Nội vụ Liên Xô, Bộ Nội vụ Liên Xô, Bộ Tư pháp Liên Xô trong thời gian từ năm 1930-1960.[1] Sau Tổng cục được đổi tên thành Tổng cục Thi hành án (Главное управление исполнения наказаний, GUIN). Hiện nay là Cơ quan Thi hành án Liên bang (Федеральная служба исполнения наказаний, FSIN). GULag tên gọi tắt của Tổng cục trại lao động cải tạo và lao động định cư Liên Xô (Tiếng Nga: Главное управление исправительно-трудовых лагерей и колоний) của NKVD (Bộ Dân ủy Nội vụ (Народный комиссариат внутренних дел, Narodnyy Komissariat Vnutrennikh Del), viết tắt là NKVD (НКВД) là các tổ chức cảnh sát công cộng và bí mật của Liên Xô trong thời Joseph Stalin.).
Biểu tượng Bộ Nội vụ Liên Xô | |
Tổng quan Tổng cục | |
---|---|
Thành lập | 1/10/1930 13/1/1960 |
Tổng cục tiền thân |
|
Giải thể | 7/5/1960 25/12/1991 |
Cơ quan thay thế |
|
Quyền hạn | Liên Xô |
Lãnh đạo chịu trách nhiệm |
|
Hệ thống Gulag được chính thức thành lập ngày 25 tháng 4 năm 1930 và trên lý thuyết giải thể ngày 13 tháng 1 năm 1960.[4] Việc sử dụng cụm từ "Gulag" tại Nga để biểu thị hệ thống lao động cải tạo ở Liên Xô trong thời kỳ Stalin, nơi giam giữ phạm nhân thuộc đủ thành phần (giết người, trộm cướp, lừa đảo...), trong đó tù chính trị chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ, còn phần lớn là tù hình sự. Tại đây, tù nhân lao động 10 giờ/ngày và còn được trả lương như những người lao động ngoài xã hội[5] Nhưng sau đó, Gulag thường được truyền thông chống Cộng phương Tây mô tả là nơi những nhà bất đồng chính kiến bằng giam giữ cộng với lao động cưỡng bức[6], dẫn tới việc Gulag thường bị hiểu lầm ở phương Tây là một công cụ dùng để giam giữ tù chính trị.
Nhà văn Aleksandr Solzhenitsyn, đã giới thiệu thuật ngữ này cho thế giới phương Tây với việc xuất bản năm 1973 tác phẩm Quần đảo Gulag của mình. Cuốn sách kết nối các trại rải rác thành "một chuỗi các hòn đảo" và ông mô tả một hệ thống Gulag, nơi mọi người đã làm việc rất cực nhọc[7][8][9] Các nguồn khác thì cho rằng Gulag là không lớn và điều kiện sống của tù nhân cũng không khắc nghiệt như trong sách báo phương Tây thường mô tả[10] cũng như nó không hề có hành động sát hại tù nhân[11] mặc dù trong một số giai đoạn của lịch sử (như thế chiến 2), tỷ lệ tử vong trong các trại lao động tăng cao do lương thực, thuốc men bị chiến tranh tàn phá[7]
Vào tháng ba năm 1940, đã có 53 trại riêng biệt và 423 vùng lao động phạm nhân tại Liên Xô. Ngày nay, các thành phố công nghiệp vùng Bắc Cực của Nga, như Norilsk, Vorkuta, và Magadan, ban đầu chính là các trại lao động được xây bởi những tù nhân và điều hành bởi các cựu tù nhân.[12]