Ám sát
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Ám sát (暗殺) theo nghĩa chữ Hán là giết người một cách lén lút. Ám sát là hành động có mưu tính do một người hay một tổ chức tiến hành nhằm giết chết một hoặc nhiều nhân vật có tên tuổi và ảnh hưởng trong chính trường hay xã hội vì những động cơ có tính chất chính trị, lý tưởng, đức tin, quan điểm. Người hay tổ chức chủ mưu thực hiện giết người không ra mặt và hành động giết người cũng thường được thực hiện lén lút hoặc bất ngờ khiến người bị giết không kịp phòng bị hoặc không kịp được bảo vệ.
Vì "ám sát" là việc giết một cách bí mật nên trong thực tế thường có người chủ mưu giấu mặt và người đi giết thực hiện một cách lén lút, bất ngờ. Đôi khi, hai người này chỉ là một, nghĩa là người chủ mưu tự thực hiện ý định. Có những trường hợp, người chủ mưu có địa vị cao hơn người bị giết, nhưng vì người chủ mưu không muốn bị lộ mặt là mình giết người kia (vì sợ mang tiếng , chịu trách nhiệm hay một lý do nào khác) nên vẫn tiến hành ám sát người có địa vị thấp hơn và yếu hơn mình.[cần dẫn nguồn]
Hành động có mưu tính để giết một hoặc nhiều nhân vật nổi tiếng nhưng vì những động cơ khác như cướp của, trả thù cá nhân... không phải là ám sát. Việc giết các nhân vật quan trọng nhưng không có sự lén lút hoặc bất ngờ cũng không phải là ám sát.
Remove ads
Những vụ ám sát trong lịch sử
Khó mà liệt kê được hết các vụ ám sát trong lịch sử. Sau đây là một số vụ có ảnh hưởng lớn hoặc được nhắc tới nhiều hơn trong lịch sử.
Remove ads
Những cuộc mưu sát bất thành
| Khoảng 453 TCN | Dự Nhượng nước Tấn thời Chiến Quốc 3 lần mưu sát Triệu Vô Tuất để trả thù cho chủ cũ là Trí Bá nhưng đều không thành. Vô Tuất cảm phục nghĩa khí của Dự Nhượng, cởi áo mình ra cho Nhượng đâm vào áo để thỏa chí báo thù. Đâm áo Vô Tuất xong, Nhượng tự sát. | |
| 227 TCN | Kinh Kha theo lệnh thái tử Đan nước Yên đi mưu sát Tần Vương Chính để ngăn chặn việc nước Tần đang diệt các chư hầu nhưng không thành. Kinh Kha và người đi cùng là Tần Vũ Dương đều bị giết. Tần vương tiếp tục thôn tính các chư hầu, thống nhất Trung Quốc. | |
| 218 TCN | Trương Lương, dòng dõi khanh tướng nước Hàn sai dũng sĩ dùng chùy đi ám sát Tần Thủy Hoàng ở Bác Lãng Sa khi vua Tần tuần du qua đây. Nhưng dũng sĩ đánh nhầm vào xe tùy tùng nên vua Tần thoát chết. Trương Lương phải đổi tên họ bỏ trốn. | |
| sau 221 TCN | Cao Tiệm Ly, bạn của Kinh Kha đổ chì vào ống đàn trúc, mưu ám sát Tần Thủy Hoàng để báo thù cho bạn. Nhưng vì Tiệm Ly trước đó đã bị vua Tần chọc mù mắt nên cầm đàn đánh không trúng, bị vua Tần giết. | |
| 199 TCN | Quán Cao ở nước Triệu sai người phục trong nhà vệ sinh tại huyện Bách Nhân để giết Hán Cao Tổ Lưu Bang, nhưng khi đi qua đó Lưu Bang bỗng nhiên chột dạ không dừng lại nên thoát chết. | |
| 30 tháng 1 | 1835 | Andrew Jackson là Tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên suýt chết vì ám sát. Khi ông rời khỏi một đám tang, một người tên Richard Lawrence giơ súng bắn vào ông. Súng bị nghẹt không hiệu lực, Lawrence móc thêm khẩu thứ hai và giơ bắn, cũng bị nghẹt luôn. Andrew Jackson liền lấy gậy đập hắn. Khi xét xử thì chính quyền mới biết Lawrence bị bệnh tâm thần và giam hắn vào nhà thương điên. |
| 1887 | Tổ chức "Dân ý" lập mưu ám sát Nga hoàng Aleksandr III. Những người mưu sát Nga hoàng đã bị bắt giữ trước khi hành động, trong số đó có Aleksandr Ulyanov - anh trai của lãnh đạo Xô Viết Lenin.[6] | |
| 18 tháng 6 | 1924 | Phạm Hồng Thái quăng một quả lựu đạn được ngụy trang trong một chiếc máy ảnh, để giết toàn quyền Đông Dương Martial Henri Merlin nhưng thất bại, Merlin chỉ bị thương nhẹ và thoát chết. |
| 1933 | Tổng thống Hoa Kỳ Franklin D. Roosevelt trong lễ nhậm chức bị bắn 5 phát nhưng không trúng. Thị trưởng Chicago, Anton Cemark, thiệt mạng. | |
| 20 tháng 7 | 1944 | Claus von Stauffenberg, một sĩ quan cao cấp của Adolf Hitler, mang vào phòng họp một cặp hồ sơ chứa chất nổ để định giết Hitler. Cặp hồ sơ nổ, 4 người chết và nhiều người bị thương nặng nhưng Hitler chỉ bị thương nhẹ. Von Stauffenberg sau bị bắt và xử bắn. |
| 22 tháng 8 | 1962 | Charles de Gaulle và vợ thoát chết khi Jean-Marie Bastien-Thiry dùng súng máy bắn vào chiếc xe của họ tại một vùng ngoại ô của Paris. Trong đời, de Gaulle đã từng là mục đích của nhiều vụ ám sát. |
| 9 tháng 5 | 1964 | Nguyễn Văn Trỗi gài bom cầu Công Lý để giết bộ trưởng bộ quốc phòng Robert McNamara nhưng bị phát hiện và bị xử bắn vào 5 tháng sau. |
| 30 tháng 3 | 1981 | Tổng thống Hoa Kỳ Ronald Reagan, thư ký báo chí James Brady và hai tòng viên bị John Hinckley, Jr. bắn. Đạn xuyên vào phổi Reagan, chỉ cách tim vài phân. Trên bàn mổ, Reagan đùa với bác sĩ giải phẫu "Tôi hy vọng các ông đều theo Đảng Cộng hòa..." |
| 13 tháng 5 | 1981 | Mehmet Ali Agca toan ám sát Giáo hoàng Gioan Phaolô II, tại Quảng trường Thánh Phêrô, Roma. Giáo hoàng bị thương ở tay và bụng nhưng không chết. |
| --- | --- | Hai trong những người bị mưu sát nhiều lần nhưng đều không thành là Chủ tịch Fidel Castro của Cuba và Chủ tịch Yasser Arafat của PLO. Theo Fabian Escalante, người bảo vệ Fidel Castro, đã thống kê rằng, tổng số có 638 lần âm mưu ám sát của mỹ (CIA) nhằm vào cuộc sống của nhà lãnh đạo Cuba này. |
| 13 tháng 7 | 2024 | Cựu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump bị Thomas Matthew Crooks bắn khi đang vận động tranh cử ở Butler, Pennsylvania. Đạn sượt qua làm rách tai phải của Trump, ông chủ động cúi xuống để tránh đường đạn tiếp theo và thoát chết. Vụ tấn công này khiến một người tham gia mít tinh bị thiệt mạng. Nghi pham bị bắn hạ ngay sau đó. |
Remove ads
Những vụ bị nghi ngờ là ám sát
| 1324 TCN | Vua Ai Cập Tutankhamun được xem là bị quan đại thần Ay hoặc tướng Horemheb ám sát. |
Chú thích
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads