Họ Rắn nước

Họ Rắn nước (tên khoa học là Colubridae), là một họ thuộc phân bộ Rắn.

Họ Rắn nước
Khoảng thời gian tồn tại: Oligocen - gần đây
Colubridae
Phân loại khoa học
Vực:	Eukaryota
Giới:	Animalia
Ngành:	Chordata
Lớp:	Reptilia
Bộ:	Squamata
Phân bộ:	Serpentes
Liên họ:	Colubroidea
Họ:	Colubridae Oppel, 1811

Đặc điểm chung của họ Rắn nước

• Các loài trong họ không có di tích đai hông và chi sau, chỉ còn 1 lá phổi phải.
• Đa số các loài trong họ đều không có nọc độc.

Phân loại

Xem thêm: Danh sách các chi Rắn nước

Rắn hổ trâu

Theo truyền thống, họ Colubridae đã được định nghĩa không như là một nhóm tự nhiên, do nhiều chi/loài trên thực tế có quan hệ họ hàng gần với các nhóm rắn khác, chẳng hạn với họ rắn hổ, hơn là với nhau trong nội bộ họ này^[1]. Như thế, dường như nó là một đơn vị phân loại thùng rác chứa các loài rắn không phù hợp để xếp vào chỗ nào khác^[2].

Họ Rắn nước như định nghĩa này bao gồm trên 1.800 loài^[3]. Sự phân chia họ Colubridae thành 12 phân họ lần đầu tiên được đề cập tới trong nghiên cứu của Zaher (1999)^[4] bao gồm:

• Phân họ Boodontinae
• Phân họ Calamariinae
• Phân họ Colubrinae
• Phân họ Dipsadinae
• Phân họ Homalopsinae
• Phân họ Natricinae
• Phân họ Pareatinae
• Phân họ Psammophiinae
• Phân họ Pseudoxenodontinae
• Phân họ Pseudoxyrhophiinae
• Phân họ Xenodermatinae
• Phân họ Xenodontinae

Một số nghiên cứu phát sinh chủng loài gần đây như Lawson et al., 2005^[5]; Vidal et al., 2007^[6]; Wiens et al., 2008^[7]; Zaher et al., 2009^[8]; Pyron et al., 2010^[9] đã tách họ Colubridae đa ngành này thành các họ sau:

• Colubridae nghĩa mới: Khoảng 1.596-1.600 loài (có thể gộp hoặc tách riêng họ Dipsadidae/Xenodontidae, nếu tách thì họ Dipsadidae này chứa khoảng 752 loài). Họ này có thể chia ra thành các phân họ như sau^[10][11]:
  • Ahaetuliinae
  • Calamariinae
  • Pseudoxenodontinae
  • Sibynophiinae = Scaphiodontophiinae
  • Grayiinae
  • Colubrinae
  • Natricinae
  • Dipsadinae
• Homalopsidae: Khoảng 53 loài.
• Lamprophiidae: Khoảng 309 loài.
• Pareatidae: Khoảng 18 loài.
• Xenodermidae: Khoảng 18 loài.

Phát sinh chủng loài

Dưới đây là 2 biểu đồ nhánh phát sinh chủng loài của họ Colubridae trong phạm vi Caenophidia/Colubroidea.

Theo Wiens et al. (2012)[12] và Pyron et al. (2013)[10].	Theo Figueroa et al. (2016)[11]
Caenophidia      Acrochordidae (Acrochordoidea)     Xenodermidae (một phần Colubridae nghĩa cũ)         Pareatidae (một phần Colubridae nghĩa cũ)       Viperidae         Homalopsidae (một phần Colubridae nghĩa cũ)       Lamprophiidae (một phần Colubridae nghĩa cũ)     Elapidae (gồm cả Hydrophiidae)         Colubridae nghĩa mới	Caenophidia    Acrochordidae    Colubroidea    Xenodermidae         Pareidae     Viperidae           Homalopsidae     Lamprophiidae + Elapidae       Colubridae nghĩa mới

còn dưới đây là biểu đồ phát sinh chủng loài trong phạm vi họ Colubridae ở cấp độ phân họ.^[11]

Colubridae	Sibynophiinae     Natricinae         Pseudoxenodontinae     Dipsadinae             Grayinae     Calamariinae         Ahaetuliinae     Colubrinae

Các phân họ hiện tại

Sibynophiinae – 2 chi

• Scaphiodontophis
• Sibynophis

Natricinae – 37 chi (một số thỉnh thoảng được xếp vào họ Natricidae)

Two Indian rat snakes (grey and yellow)

A natricine, Thamnophis sirtalis

• Adelophis
• Afronatrix
• Amphiesma
• Amphiesmoides
• Anoplohydrus
• Aspidura
• Atretium
• Blythia ^[13]
• Clonophis
• Fowlea
• Haldea
• Hebius
• Helophis
• Herpetoreas
• Hydrablabes
• Hydraethiops
• Iguanognathus
• Isanophis
• Limnophis
• Liodytes
• Natriciteres
• Natrix
• Nerodia
• Opisthotropis
• Paratapinophis
• Pseudagkistrodon
• Regina
• Rhabdophis
• Rhabdops
• Smithophis
• Storeria
• Thamnophis
• Trachischium
• Trimerodytes
• Tropidoclonion
• Tropidonophis
• Virginia
• Xenochrophis

Pseudoxenodontinae – two genera

• Plagiopholis
• Pseudoxenodon

Dipsadinae – 100 genera (sometimes given as family Dipsadidae)

A dipsadine, Sibon longifrenis

• Adelphicos
• Alsophis
• Amastridium
• Amnesteophis
• Apostolepis
• Arcanumophis
• Arrhyton
• Atractus
• Baliodryas
• Boiruna
• Borikenophis
• Caaeteboia
• Calamodontophis
• Caraiba
• Carphophis
• Cenaspis
• Cercophis
• Chersodromus
• Chlorosoma
• Clelia
• Coniophanes
• Conophis
• Contia
• Coronelaps
• Crisantophis
• Cryophis
• Cubophis
• Diadophis
• Diaphorolepis
• Dipsas
• Ditaxodon
• Drepanoides
• Echinanthera
• Elapomorphus
• Emmochliophis
• Enuliophis
• Enulius
• Erythrolamprus
• Eutrachelophis
• Farancia
• Geophis
• Gomesophis
• Haitiophis
• Helicops
• Heterodon
• Hydrodynastes
• Hydromorphus
• Hydrops
• Hypsiglena
• Hypsirhynchus
• Ialtris
• Imantodes
• Incaspis
• Leptodeira
• Lioheterophis
• Lygophis
• Magliophis
• Manolepis
• Mussurana
• Ninia
• Nothopsis
• Omoadiphas
• Oxyrhopus
• Paraphimophis
• Phalotris
• Philodryas
• Phimophis
• Plesiodipsas
• Pliocercus
• Pseudalsophis
• Pseudoboa
• Pseudoeryx
• Pseudoleptodeira
• Pseudotomodon
• Psomophis
• Ptychophis
• Rhachidelus
• Rhadinaea
• Rhadinella
• Rhadinophanes
• Rodriguesophis
• Saphenophis
• Sibon
• Siphlophis
• Sordellina
• Synophis
• Tachymenis
• Taeniophallus
• Tantalophis
• Thamnodynastes
• Thermophis
• Tomodon
• Tretanorhinus
• Trimetopon
• Tropidodipsas
• Tropidodryas
• Uromacer
• Urotheca
• Xenodon
• Xenopholis
• Xenoxybelis

Grayiinae – one genus

• Grayia

Calamariinae – seven genera

• Calamaria
• Calamorhabdium
• Collorhabdium
• Etheridgeum
• Macrocalamus
• Pseudorabdion
• Rabdion

Ahaetuliinae – five genera

• Ahaetulla
• Chrysopelea
• Dendrelaphis
• Dryophiops
• Proahaetulla

Colubrinae – 94 genera

A colubrine, Dolichophis jugularis, preying on a legless lizard, a scheltopusik

• Aeluroglena
• Aprosdoketophis
• Archelaphe
• Argyrogena
• Arizona
• Bamanophis
• Bogertophis
• Boiga
• Cemophora
• Chapinophis
• Chironius
• Coelognathus
• Coluber
• Colubroelaps
• Conopsis
• Coronella
• Crotaphopeltis
• Dasypeltis
• Dendrophidion
• Dipsadoboa
• Dispholidus
• Dolichophis
• Drymarchon
• Drymobius
• Drymoluber
• Eirenis
• Elaphe
• Euprepiophis
• Ficimia
• Geagras
• Gonyosoma
• Gyalopion
• Hapsidophrys
• Hemerophis
• Hemorrhois
• Hierophis
• Lampropeltis
• Leptodrymus
• Leptophis
• Liopeltis
• Lycodon
• Lytorhynchus
• Macroprotodon
• Masticophis
• Mastigodryas
• Meizodon
• Mopanveldophis
• Muhtarophis
• Oligodon
• Oocatochus
• Opheodrys
• Oreocryptophis
• Orientocoluber
• Oxybelis
• Palusophis
• Pantherophis
• Persiophis
• Philothamnus
• Phrynonax
• Phyllorhynchus
• Pituophis
• Platyceps
• Pseudelaphe
• Pseudoficimia
• Ptyas
• Rhamnophis
• Rhinobothryum
• Rhinocheilus
• Rhynchocalamus
• Salvadora
• Scaphiophis
• Scolecophis
• Senticolis
• Simophis
• Sonora
• Spalerosophis
• Spilotes
• Stegonotus
• Stenorrhina
• Stichophanes
• Symphimus
• Sympholis
• Tantilla
• Tantillita
• Telescopus
• Thelotornis
• Thrasops
• Toxicodryas
• Trimorphodon
• Wallaceophis
• Wallophis
• Xenelaphis
• Xyelodontophis
• Zamenis

Các phân họ trướng đây

• Aparallactinae (now a subfamily of Lamprophiidae,^[14] sometimes combined with Atractaspidinae)
• Boiginae (now part of Colubrinae)
• Boodontinae (some of which now treated as subfamily Grayiinae of the new Colubridae, others moved to family Lamprophiidae as part of subfamilies Lamprophiinae, Pseudaspidinae and Pseudoxyrhophiidae, which are now sometimes treated as families)
• Dispholidinae (now part of Colubrinae)
• Homalopsinae (now family Homalopsidae)^[14]
• Lamprophiinae (now a subfamily of Lamprophiidae)^[14]
• Lycodontinae (now part of Colubrinae)
• Lycophidinae (now part of Lamprophiidae)
• Pareatinae (now family Pareidae,^[14] sometimes incorrectly spelled Pareatidae)^[15]
• Philothamninae (now part of Colubrinae)
• Psammophiinae (now a subfamily of Lamprophiidae)^[14]
• Pseudoxyrhophiinae (now a subfamily of Lamprophiidae)^[14]
• Xenoderminae (now family Xenodermidae,^[14] sometimes incorrectly spelled Xenodermatidae)^[15]
• Xenodontinae (which many authors put in Dipsadinae/Dipsadidae)

Hình ảnh

• 
• 
•