België
land in West-Europa From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
België (Nederlands: België, Frans: Belgique, Duuts: Belgien, officieel: Keunienkryk België, Koninkrijk België, Royaume de Belgique, Königreich Belgien) is e parlementaire, constitutionele monarchie an de Nôordzêe. 't Grênst ten zuudn an Vrankryk, ten ôostn an Duutsland en Luxemburg en ten noordn an Holland. In 't westn is er nie echt ne gebeur, mo wel de Nôordzêe. Achter 't woater ligt Iengeland. 'n Hoofdstad è Brussel. Andere grôte steedn zyn Antwerpn, Luuk, Gent, Leuven, Brugge, Charleroi en Noamn.
Remove ads
Bevolkienge
D'r weunn e klêne 11,8 miljoen inweuners in België. Ruum 6,8 miljoen doavan zyn Vloamiengn, der zyn 1,25 miljoen Brusseloars en de reste - om en by de 3,7 miljoen - zyn Woaln en Duutsers in de Ôostkantongs.
Remove ads
Toaln
D'r zyn drie officiële toaln: Nederlands, Frans en Duuts. Nederlands wordt geklapt in Vloandern, Frans in Wallonië en Duuts ok in Wallonië an de grenze me Duutsland. In 't Brussels Gewest wordt vôoral Frans geklapt moar ook wat Nederlands. Da betekent dat d'r in België 7,1 miljoen Nederlandstoaligen, ruum 4,6 miljoen Franstoaligen en e klêne 0,1 miljoen Duutstoaligen zyn.
Remove ads
Geografie
Belgie is over 't olgemeen styf plat - voerol in Vloandern. In 't zuudn, in de Woalen, è je e bitje 'bergen'. Den hôogstn is de Signal de Botrange (694 meters) in de Hoge Veenn. D'n hogstn top in Vloandern is Remersdoal (287,5 meters) in de Voerstreke. Ip de twidde plekke komt de Kemmelberg (156 meters) in 't Heuvelland.
België et e ippervlak et van 30.689,17 km², woarvan 30.494,22 km² land (99,365%) en 194,95 km² woater (0,635%).[1] Vergelykt me Holland, dat e ippervlak et van 41.543 km², woarvan 33.647 km² land (81,59%) en 7.896 km² woater (18,41%).
Per vierkante kilomèter weunn d'r 388 Belgen (landippervlak, 2025); vergelykt met 536 Hollanders per vierkante kilomèter (landippervlak, 2025).
De mêest nôordelike plekke is Meersel-Dreef, de mêest ôostelike plekke is Krewinkel, de mêest zuudelike plekke is Torgny en de mêest westelike plekke is De Panne.
Geschiedenisse
De geschreven geschiedenisse begunt round 52 v.Chr. op 't moment da Julius Caesar (in z'n De Bello Gallico) over de Belgen schryft ("De Dapperste Oller Galliërs"). Loater is gebleken dat die stammn nie overêenkomn mè de Belgen van nu, moa da doet er nie toe.
Bestuur
België is e stoat die bestoat uut drie gemêenschappn en drie gewestn. De gemêenschappn en e toal-culturele oorsproung, de gewestn en ruumtelik-economischn:
- Vlams Gewest (Vloandern), Woals Gewest (Wallonië) en Brussels Hoofdstedelik Gewest (Brussels gewest).
- de Vlamsche Gemêenschap, de Fransche Gemêenschap en de Duutstoalige Gemêenschap.
Ierby e je ton ook nog eki de federoale regerienge die ol de reiste doet.
Zie ook et artikel over de stoatservormienge.
Verder is België ounderverdêeld in provinsjes, arroundissementn en gemêentn.
Vloandern en Wallonië zyn verdêeld in ieder vuuf provinsjes, 't Brussels gewest nie:
Zie ook et artikel over Belgische provinsjes.
_location.svg)
_location.svg)
_location.svg)
¹ Vlamsche en Fransche Gemêenschap hèn 't Brussels Gewest gemêenschappelijk (ippervlak, hoofdstad, arroundissement en gemêentn).
Remove ads
Polletiek
Koamer van Volksvertegenwoordigers
De zetelverdêlienge van de Koamer van Volksvertegenwoordigers ziet er ezô uut (verkiezingsuutslag):[6][7]
¹ VU-ID in 1999
² sp.a-Spirit in 2003 en 2007
³ In 2019 en 2024 as onafhankelike vo N-VA
Êerste ministers
Êeste ministers sins 1896:
Remove ads
Weirelderfgoed
- Kyk noa UNESCO-weirelderfgoed in België
Historisch center van Brugge 
Grôte Markt van Brussel 
Plantin-Moretusmuseum in Antwerpn 
Onze-Lieve-Vrouwekathedroale in Doornik
Beroemde Belgn
- Ambiorix, en Oudn Belg die teegn de Romeinn vocht
- Leo Baekeland, uutvinder van bakeliet
- Peter Benoit, componist
- Raymond Ceulemans, biljarter
- Jacques Brel, zanger
- Pieter Breugel, schilderoare
- Hendrik Conscience, schryver van De Leeuw van Vlaanderen
- Poater Damioan, e froaie mens die zorgde voe de melaatsn en hillig verkloard is
- James Ensor, kunstschilder
- Zénobe Gramme, uutviender van den dynamo
- Hergé, de voader van Kuifje
- Jacky Ickx, ottocoureur
- Paul Janssen, uutviender va medicamentn
- René Magritte, surrealistische schilderoare
- Mercator, têkenoare van koartn, uutviender van 'n atlas
- Eddy Merckx, volgens vele den beste coureur oller tydn
- Georges Nagelmackers, bankier en bouwer van den Orient Express en de slapwagongs Wagons-Lits
- Peter Paul Rubens, barokschilderoare
- Adolphe Sax, uutviender van de saxofong
- Georges Simenon, schryver van Maigret
- Simon Stevin, wiskundign
- Toots Thielemans, jazz-muzikant
- Godfried van Bouillon, e vèchtersboasje die mèjdeed an den eerstn kruustocht
- Jean-Claude Vandamme, acteur
- Karel Van Depoele, uutviender van den elektriekn tram (trolley)
- Andreas Vesalius, weetnschapper in den anatomie
- Wout Van Aert, volgens vele den beste coureur van zyn tyd
- Yves Lampaert, ne coureur, farmer son from Belgium
Remove ads
Andere betêkenissn
Behalve 't welbekende land woa da West-Vloandern ligt, zyn d' er nog andere betêkenissn van 't woord Belgium / Belgique in andere toaln.
- Vier steedn in de Verênigde Stoatn (in Illinois, West Virginië, Wisconsin en Minnesota)
- Een liedje van den Amerikoansen punkgroep "Bowling for Soup"
- Een andere noame vôr een Brabants trekpeird
- Een Amerikoans cargoschip (SS Belgique)
- De name van twê Belgische ounderzoeksscheepn (Belgica)
- Een imaginair vloekwoord in "The Hitchhiker's Guide to the Galaxy" ("zô grof da 't in de hêle melkweg verboon is, buutn in e pleksje woa dan ze nie weetn wa da 't betêeknt")
- Een onconventionele êenheid van uppervlakte (A Web Site the Size of Belgium (gearchivêerd))
Referensjes
Externe koppeliengn
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads