From Wikipedia, the free encyclopedia
On vôtaedje (on dit eto ene vôtåcion, ene eleccion), c’ est ene operåcion la k’ les djins d’ on metou viyaedje, contrêye, dislaxhî payis vont tchoezi des djins po les rprezinter et les govierner.
Les vôtaedjes ordinaires, c' est po tchoezi des djins.
Dins des payis k’ i gn a, on pout eto vôter po fé passer u rfuzer des lwès (referandom).
On rvôtaedje pårtiveus, c' est on vôtaedje ki si rfwait djusse dins on boket do teritwere po ene råjhon u l' ôte. Dins l' istwere del Beldjike, gn ourit on sfwait foirt rilomé, li rvôtaedje pårtiveus pol deputé d' Brussele e 1937.
Dizo l’ Vî Redjime, el Principåté d' Lidje, on a tchoezi des borguimwaisses dispu, al boune, 1231.
A Lidje, ey eto a Nameur, gn aveut les scabéns ki s' ocupént del djustice.
Po les prumirès eleccions del Beldjike (1830-1884), gn aveut k’ les cis ki payént des taeyes ki vôtént (42,20 francs, li minimom metou dins l' mwaisse lwè, e 1848).
Adonpwis, les pus ritches polént awè deus vwès ås vôtaedje do pårlumint et troes ås eleccions cominåles.
Li vôte po tertos n’ a-st arivé k’ e 1919 (djusse po les omes) et po tertos et tertotes e 1948.
Po vôter, i fåt aveur li nåcionålité do payis ey esse madjeur (dinltins 21 ans, adonpwis, 18 ans).
Fåt co esse riprins so les lisses des vôtants. El Beldjike, ça s’ fwait otomaticmint. Dins des ôtes payis, i fåt ene cwåte di vôtant.
Les etrindjirs citweyins d’ l’ Union Uropeyinne ki dmorèt e payis polèt vôter dispu 2000. Les grands etrindjirs (foû d’ l’ Union Uropeyinne) polèt vôter ezès eleccions des comenes dispu 2006, s' i dmeurnut e payis dispu dipus d' cénk ans, et respecter les lwès del Beldjike eyet les abondroets del djin.
Les cis k’ ont stî mescoyous di leus droets civikes ni polèt nén vôter, come bråmint des djins k’ avént fwait avou ls Almands tins del guere di 40; metans, dins les scrijheus e walon, Joseph Mignolet et Henri Collette.
Li Beldjike, c’ est onk des payis la k’ on est oblidjî d' vôter (dispu 1893). Si on n’ î va nén, on riskêye ene aminde di Mins on n’ les evoye nén sovint.
Dins les payis la k’ on î pout aler u nén, li porcintaedje di vôtants mostere l’ agrè k’ les djins ont a-z aler vôter. C’ est sovint 50 a 70 åcint.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.