Italya

An Italya (Initalyano: Italia [iˈtaːlja]  ( listen)), nga tinatawag hin opisyal nga Repúblika Italyana (Initalyano: Repubblica Italiana [reˈpubblika itaˈljaːna]),^{[11][12][13][14]} amo in usa nga nasod ha salatan nga Europa. Ini nakomponer han baga-hin-botas-an-kahimo nga Italyano nga peninsula, an Salog Po nga siong, ngan duha nga dagko nga puro o isla ha Dagat Mediterraneo, Sicilia ngan Serdenya, ngan ginsasaroan an amihanan nga alpine nga linea han Fransya, Suisa, Austrya ngan Eslovenya. An naglulugaring nga mga kanasoran han San Marino ngan an Syudad han Vaticano mga enclave ha sakob han teritoryo Italyano.

Repúblika Italyana Repubblica Italiana  (Initalyano)
Bandira Eskudo
Awit: Il Canto degli Italiani  (Initalyano) "An Kanta han mga Italyano"
Show globe Show map of Europe Kahamutang han  Italya  (dark green) – ha kontinente nga Europeo  (light green & dark grey) – ha Unyon Europea  (light green)  —  [Legend]
Pamunuan ngan gidako-i nga syudad	Roma 41°54′N 12°29′E
Opisyal nga mga pinulungan	Initalyanoa
Tuminongnong nga mga pinulogan	kitaa an bug-os nga talaan
Ethniko nga mga grupo (2017)[1]	91.5% Italyano 8.5% iba
Relihiyon (2017)[2]	78% Katoliko Romano 15% Diri-reliyoso 7.0% iba
(Mga) Tawag hin tawo	Italyano
Kagamhanan	Unitaryo nga parlamentarya nga republika
• Mangulo	Sergio Mattarella
• Primer Ministro	Giuseppe Conte
• Mangulo han Senado	Elisabetta Casellati
• Mangulo han Kamara hin mga Tinubyanan	Roberto Fico
Magbabalaod	Parlamento
• Igbaw nga balay	Senado han Republika
• Ubos nga balay	Kamara hin mga Tinubyanan
Pagkahimo
• Paghiusa	17 Marso 1861
• Republika	2 Hunyo 1946
• Yana nga konstitusyon	1 Enero 1948
• Nagtukod han KEE (yana UE)	1 Enero 1958
Langyab
• Bug-os	301,340 km2 (116,350 sq mi) (ika-71)
• Katubigan (%)	2.4
Kamolupyohan
• 2020 estimate	60,317,116[3] (ika-23)
• 2011 nga census	▲ 59,433,744[4]
• Densidad	201.3/km2 (521.4/sq mi) (ika-63)
GDP (PPP)	2019 nga banabana
• Bug-os	$2.443 trillion[5] (ika-12)
• Per capita	$40,470[5] (ika-33)
GDP (nominal)	2019 nga banabana
• Bug-os	$1.989 trillion[5] (ika-8)
• Per capita	$32,947[5] (ika-25)
Gini (2018)	33.4[6] medium
HDI (2018)	▲ 0.883[7] hataas hin duro · ika-29
Salapi	Euro (€)b (EUR)
Zona hin oras	UTC+1 (CET)
• Summer (DST)	UTC+2 (CEST)
Format hin pitsa	dd/mm/yyyy yyyy-mm-dd (AD)[8]
Dapit hin pagmanehar	tuo
Kodigo hin pagtawag	+39c
Internet TLD	.itd
An Inaleman co-opisyal ha Sudtirol; an Frinanses co-opisyal ha Siong han Aosta; an Esloveno co-opisyal ha lalawigan han Trieste ngan ha lalawigan han Gorizia; an Ladin co-opisyal ha Sudtirol, ha Trentino ngan ha iba nga mga lugar ha amihan; an Sinardo co-opisyal ha Sardinya.[9] Ugsa han 2002, an lira Italyano. An euro ginkakarawat ha Campione d'Italia pero iton opisyal nga panalapi hini an Swiss nga franc.[10] Pagtawag ha Campione d'Italia, kinahanglan gamiton an Swiss nga kodigo +41. An .eu nga domain ginagamit gihapon, kay ginsasaroan iní upod han iba nga api nga mga estado han Unyon Europeo.

Administratiba nga pagbahin-bahin

An Italy ginbahin ngadto hin karuhaan (20) nga mga rehihyon (regioni, kon uusa regione). Lima hini nga mga rehiyon mayda ispisyal nga status hin autonomiya nga natugot ha ira nga maghimo hin mga pamalaod mahitungod han ira mga lokal nga mga butang; ini gintigamnan hin asterisko (*) dida han tabula ha ubos. Iton nasod ginbahin pag ngadto hin mga 109 nga mga lalawigan (province) ngan 8,101 nga mga munisipyo (comuni).

Apulia

Basilicata

Calabria

Sicilia

Molise

Campania

Abruzzo

Lazio

Umbria

Marche

Toscana

Sardinya

Emilia-Romagna

Liguria

Piemonte

Friuli
Venezia Giulia

Siong
han
Aosta

Trentino
Alto Adige

Veneto

Lombardiya

Dagat Adriatico

Dagat Ionico

Dagat Mediterraneo

Dagat Tirreno

Dagat han Liguria

Rehiyon	Kapital	Kahaluag (km²)	Katawhan
Abruzzo	L'Aquila	&0000000000010794.00000010,794	&0000000001324000.0000001,324,000
Siong han Aosta*	Aosta	&0000000000003263.0000003,263	&0000000000126000.000000126,000
Apulia	Bari	&0000000000019362.00000019,362	&0000000004076000.0000004,076,000
Basilicata	Potenza	&0000000000009992.0000009,992	&0000000000591000.000000591,000
Calabria	Catanzaro	&0000000000015080.00000015,080	&0000000002007000.0000002,007,000
Campania	Napoles	&0000000000013595.00000013,595	&0000000005811000.0000005,811,000
Emilia-Romagna	Bologna	&0000000000022124.00000022,124	&0000000004276000.0000004,276,000
Friuli-Venezia Giulia*	Trieste	&0000000000007855.0000007,855	&0000000001222000.0000001,222,000
Lazio	Roma	&0000000000017207.00000017,207	&0000000005561000.0000005,561,000
Liguria	Genova	&0000000000005421.0000005,421	&0000000001610000.0000001,610,000
Lombardiya	Milan	&0000000000023861.00000023,861	&0000000009642000.0000009,642,000
Marche	Ancona	&0000000000009694.0000009,694	&0000000001553000.0000001,553,000
Molise	Campobasso	&0000000000004438.0000004,438	&0000000000320000.000000320,000
Piemonte	Turin	&0000000000025399.00000025,399	&0000000004401000.0000004,401,000
Sardinya*	Cagliari	&0000000000024090.00000024,090	&0000000001666000.0000001,666,000
Sicilia*	Palermo	&0000000000025708.00000025,708	&0000000005030000.0000005,030,000
Toscana	Florensya	&0000000000022997.00000022,997	&0000000003677000.0000003,677,000
Trentino-Alto Adige*	Trento	&0000000000013607.00000013,607	&0000000001007000.0000001,007,000
Umbria	Perugia	&0000000000008456.0000008,456	&0000000000884000.000000884,000
Veneto	Venesya	&0000000000018391.00000018,391	&0000000004832000.0000004,832,000