სალიშობური ჭარალუა
From Wikipedia, the free encyclopedia
სალიშობური ჭარალუა (უმოსო ჩინებული რე, მუჭოთ მარჭვალური ჭარალუა) — ჭარალუაშ ჯვეში გვარობა, ნამუთ გოფაჩილი რდჷ წჷმი აზიაშ დო არხო ბჟაეიოლიშ კანკალე რეგიონს[1]. ჭარალუა აკოქიმიუნეს შუმერეფქ ჯვ. წ. III ვითოშწანურას. III ვითოშწანურაშ შქა ხანეფს, შუმერეფქ მარჭვალური ჭარალუა გჷმირინეს ზიტყვიერ–ლაწკარული ჭარალუაშო, ნამუსჷთ ზიტყვაშ ნერჩი ეიშინუაფუდჷ იდეოგრაფიულო, გრამატიკული ელემენტეფი დო მახვარე ზიტყვეფი–ომანგეეფი ლაწკარეფით. შუმერეფს დუდმაართაშე მარჭვალური ჭარალუა აკმოდირთუდჷ პიქტოგრამეფშე, მარა თიშენ ნამჷ-და ოჭარალო გჷმირინუაფუდჷ ლიბუ დიხაჭაბუშ ფილა დო აჭირფანაშ ღერი, თე ინსტრუმენტეფით პიქტოგრამეფი ხანტუა ლეინი ვარდჷ დო სიმბოლოეფი მარჭვალიშ ფორმაშ შტრიხეფო გჷნიქიმინუდჷ. თეშ გეშა ჯოხოდჷ ჭარალუას მარჭვალური. ჭარალუაშ მიმალობა დუდმაართაშე რდჷ ვერტიკალური დო მორძგვიშე კვარჩხიშა, უკული — ჰორიზონტალური დო კვარჩხიშე მორძგვიშა.
მარჭვალური ჭარალუა | ||
---|---|---|
ტიპი: | პიქტოგრაფული | |
ნინეფი: | შუმერული აქადური ელამური ხურიტული ლუვიური ურარტული | |
ბორჯიშ პერიოდი: | ჯვ. წ. XXIX ოშწანურა - 75 |
შუმერული ჭარალუა III ვითოშწანაშ შქა ხანეფს გეგნიღეს აქადურშა, ელამურშა, ხურიტულშა, ლუვიურშა, ხეთურშა დო ურარტულშა. თეშნერო მარჭვალური ჭარალუა მაართა საირქიანო ჭარალუათ გჷნირთჷ.
ჯვეში მესოპოტამია |
---|
ასირიოლოგია |
ქიანეფი / იმპერიეფი |
შუმერი: ურუქი – ური – ერიდუ |
ქიში – ლაგაში – ნიფური |
აქადიშ იმპერია: აქადი |
ბაბილონი – ისინი – სუზა |
ასურეთი: აშური – ნინევია |
დურ-შარუქინი – ნიმრუდი |
ბაბილონეთი – ქალდეა |
ელამი – ამორიტეფი |
ხურიტეფი – მითანი |
კასიტეფი – ურარტუ |
ქრონოლოგია |
შუმერიშ მაფეფი |
ასურეთიშ მაფეფი |
ბაბილონიშ მაფეფი |
ნინა |
მარჭვალური ჭარალუა |
შუმერული ნინა – აქადური ნინა |
ელამური ნინა – ხურიტული ნინა |
მითოლოგია |
ენუმა ელიში |
გილგამეში – მარდუქი |