Tade Ipadeola

Tádé ÌpàdéỌlá (abí no September 1970 ní Fìdítì, ní ipinle Oyo ) Ó jẹ́ akéwì ọmọ Naijiria to n kọ ní èdè Gẹ̀ẹ́sì àti èdè Yorùbá . Ó jẹ́ agbẹjórò. Ni Ọdún 2013 àkójọpọ̀ ewì rẹ̀ The Sahara Testaments gba Aami-ẹri Naijiria olokiki fun Litireso ti Nigeria Liquified Natural Gas (NLNG) gbékalè. ^[1] Ní 2009, ó gba Delphic Laurel ni Ewì fún ewì Yorùbá rẹ̀ "Songbird" ní Awọn ere Delphic iyiun ni Jeju, South Korea.

Ìbẹ̀rẹ̀ ìgbésí ayé

A bí Tádé Láyò ÌpàdéỌlá ní ọsù Kẹsán Ọdún 1970 ní Fìdítì ní Ìpínlẹ̀ Òyọ́. Ó gboyè nínú ìmò òfin ní ẹni ọdún mọ́kànlélógún (21) lati ile iwe giga Obafemi Awolowo University, Ile Ife. Àwọn òbí rẹ̀ méjèèjì jẹ́ olùkọ́: bàbá rẹ kọ́ ìwé nípa litireso ní ilé-ìwé alákoberẹ̀ tí Fìdítì ti Ó sì tún fèyìntì bi olórí ilé-ìwé na; ìyá rẹ̀ kọ́ èdè Yorùbá àti Gẹ̀ẹ́sì. Ìpàdéọlá bẹrẹ kikọ ni kùtùkùtù ìgbésí ayé tí ó sì gba Ẹ̀bùn agbègbè nígbàtí ó wà ní ọdún ìkẹhìn ni ile-iwe girama rẹ. ^[2]

Iṣẹ́ ìwé-kíkọ

Lẹ́hìn kíka àwọn iṣẹ́ tí JP Clarke áti Christopher Okigbo, ÌpàdéỌlá Bẹ̀rẹ̀ kíkọ ewì fúnrararè ní ọdún 1990, ó sọ pé o gba òun ni ọdun 10-12 lati mọ iṣẹ-ọnà naa. Àkójọpọ̀ àkókó rẹ ni a tẹjade ni ọdun 1996. Àkójọpọ̀ keji re jẹ A Time of Sign (2000). Ó ṣe àtèjádẹ ararè ti ǹse akopọ kẹta awọn ewi, A Rain Fardel, ni ọdun 2005. Ipadeola tun ti tumọ àwọn ìwé ìtàn-akọọlẹ Yorùbá méjì, nípasẹ̀ Daniel Fagunwa, si Gẹẹsi: The Divine Cryptograph ( Aditu ); ati The Pleasant Potentate of Ibudo ( Ireke Onibudo ), méjèèjì ní 2010, ṣugbọn wọn ko ṣe atẹjade. Ni Ọdún 2012 o túmọ̀ iṣẹ́ ìyàlẹ́nu àkókó ti WH Auden Pay lori Awọn ẹgbẹ mejeeji si Yorùbá ni Lamilami . ÌpàdéỌlá ni imọlara ewì ńlá kò lẹ ṣẹ̀ṣẹ láìsí ibawi, ìkànípá ọkàn áti sùúrù o si kerora àìní sùúrù láàrin iran tuntun awọn akewi Naijiria. Ó sọ pé: “Rántí pé ewì dà bí ìkókó. Tí ọ bá fipá mú kó wá sí ayé ṣáájú àkókò, o ní [a] ìbímọ tí kò tọ́, o sì níṣòro; o ní láti gba ohun ìbímọ, o gbọ́dọ̀ gba onímọ̀ sáyẹ́ǹsì, o gbọ́dọ̀ gba àwọn oúnjẹ àkànṣe, nítorí náà ohun tó dára jù lọ ni pé kó o jẹ́ kí ọmọ náà wá sáyé kí o tó bí i. Àwọn nǹkan kan nínú ìgbésí ayé ò lè fipá mú ọ̀kan lára wọn.” ^[2]

Awọn Majẹmu Sahara

Iwọn kẹta ewi rẹ, The Sahara Testaments, ti Ó gba Àamì-èri Nigeria - ẹbun iwe-kikọ ti o tóbi julọ ní Áfíríkà ti o wa pẹlu $ 100,000 òwò-ọwò - jé ilana fún ẹgbẹẹgbẹrun quatrains lori awọn iyatọ ti Sahara . Ìgbìmò ti Òjògbón Romanus Egudu jẹ alaga ti a pè ní Awọn Majẹmu Sahara “ pé ìwé na ni apọju iyalẹnu ti o bo ilẹ ati awọn eniyan Afirika lati ìbẹ̀rẹ̀ ti ẹda, títí di ìsinsìnyí, si ọjọ iwaju.” O "nlo Sahara gẹgẹbi apẹrẹ fun awọn iṣoro Áfíríkà ati, gbọgbọ ẹ̀dá ènìyàn. Ó tún ní awọn àròsọ tí o lágbára ati" satire" lori awọn òràn ti àgbègbè àti àwọn ènìyàn, tí ó wá lati awọn okuta iyebiye ẹjẹ ti Afirika ati afikun ni Nigeria…” A tun ṣe àkíyèsí pé “Lílò àwọn èdè ewì ÌpàdéỌlá ṣe àfihàn ìgbéyàwó ironu ati iṣere-ọrọ ti a fihàn ní ìdàpọ̀ ohùn àti òye. "Iṣẹ Ipadeola lu awọn oludije lile méjì mìíràn ti o ṣe awọn ipele mẹta ti o kẹhin, Ogochukwu Promise ati Chidi Amu Nnadi, lati gba Ẹ̀bùn naa. Akewi Chiedu Ezeannah ṣe akiyesi pe "o dabi nini Okigbo ati Soyinka ni ojukan lekanna ni".

Ipadeola ti so pe oun yoo lo owo $100,000 lati fi ko ile-ikawe kan si ilu Ibadan fun ola akewi Kofi Awoonor ti àwọn oníjàgídíjàgan fi ìbon pa ni Ile Itaja Westgate ni Kenya ni osu Kẹ̀sán ọdún 2013. ^[3]

ÌpàdéỌlá ni Aàrẹ PEN Nigeria Centre. Ilu Ìbàdàn lo n gbé pẹ̀lú ìyàwó rè àti àwọn ọmọ rẹ̀ méjì .

Àṣàyàn Ọ̀rọ̀

"Mo fẹ́ ṣẹ àgbéga òfin kan pé ki a'ma ka ewi kan ni ọjọ kan ni gbọgbọ àpéjọ ile-iwe, boya ilé-ìwé naa jẹ ti ijọba tabi aládani. Mo fẹ́ ṣe ìpọlọngọ ti o ni itara fun idà kan ogorun owo ile-ikawe ile-ikawe ti gbogbo eniyan ni agbegbe, Ipinle ati Federal awọn ipele ti ijọba. Tí Ijiya fun iná kùnà tàbí jiji owó na kò yoo jẹ ọdun mẹwa ni ẹwọn laisi ànfàní ìtanràn. Mo gbàgbọ́ pé ko ba mọ sì òun ti njẹ Boko Haram loni bí àwọn baba-nla wá bá ti ṣe èyí ni^[4]

"O jẹ ohun aibikita ninu ẹda ènìyàn pe awọn ti o gba oore eniyan nigba ti o ṣe pataki julọ nigbakan ri ni wọn má ń sábà di awọn aláìdára ìkà tí o buruju julọ.” ^[5]

Ọrọ sisọ ayanfẹ rẹ: "Ìfé tí ń jáde láti inú asán, gbigbe ori le tan ọkan jẹ ki o ṣẹgun rẹ." — Mariama Ba, Lẹta Gigun