IBhayibheli lesiHeberu
From Wikipedia, the free encyclopedia
IBhayibheli isiHebheru noma Tanakh [lower-alpha 1] ( /t ɑː n ɑː x / ; [1] Hebrew : pronounced [taˈnaχ] noma [təˈnax] ), iqoqo lezincwadi zemibhalo yesiHeberu, okubandakanya neTorah.Le mibhalo icishe ibe ngesiHeberu seBhayibheli kuphela, inezindima ezimbalwa ngesi-Aramu seBhayibheli (ezincwadini zikaDaniel no- Ezra, ivesi uJeremiya 10:11,namagama athile).
Ifomu lombhalo ukuthi unegunya ngoba yorabi UbuJuda njengoba laziwa wamaMasorete Umbhalo (MT) futhi siqukethe izincwadi 24, futhi kuhlelwa yabala usebenzisa perek futhi pasuk ( Izahluko kanye namavesi zeBhayibheli ).Okuqukethwe yiBhayibheli lesiHeberu kuyefana ne- Protestant Christian Old Testament, lapho okubhaliwe kuhlukaniswe kwaba yizincwadi ezingama-39 futhi kwahlelwa ngendlela ehlukile.AmaBhayibheli amaKhatholika, amaBhayibheli ase-Eastern / Greek Orthodox namaBhayibheli ase- Ethiopia aqukethe izinto ezengeziwe, ezithathwe kwi- Septuagint (imibhalo ehunyushelwe ku- Koine Greek ) neminye imithombo.
Ngaphezu kombhalo weMasoretic, izazi zanamuhla ezifuna ukuqonda umlando weBhayibheli lesiHeberu zisebenzisa imithombo ehlukahlukene.Lokhu kufaka phakathi i-Septuagint, inguqulo yesiSyriac ethi Peshitta, iPentateuch yaseSamariya, iqoqo lemiQulu yoLwandle Olufile nezingcaphuno ezivela emibhalweni yesandla yorabi.Le mithombo ingaba mdala kunoMbhalo weMasorete kwezinye izimo futhi ivame ukwehluka kuyo.Lokhu kwehluka kuye kwaveza umbono wokuthi kukhona omunye umbhalo, i- Urtext ye-Hebrew Bible, owake waba khona futhi ungumthombo wezinguqulo ezikhona namuhla. [2]Kodwa-ke, i-Urtext enjalo ayikaze itholakale, futhi yiziphi kulezi nguqulo ezintathu ezaziwa kakhulu (i-Septuagint, i-Masoretic Text, i-Samaritan Pentateuch) esiseduzane ne-Urtext okuxoxiswana ngayo.