Октябриин хубисхал
From Wikipedia, the free encyclopedia
Октябриин хубисхал (Арбан нэгэдүгээр һарын хубисхал, Большевик хубисхал) гэжэ Орос гүрэндэ 1917 ондо болоһон Бүгэдэ Найрамдаха Ород Уласай засагай газарта эсэргүү Оросой большевигүүдэй зохёон байгуулһан түрын эрьелтэ юм. Энэ хубисхалай үрэ дүндэ 1917 оной Оросой февралиин хубисхалаар бүридэһэн засагай газар түлхин унагаажа, Орос орондо коммунис захиргаадалтые тогтооһон ба Орос орондо 1918—1922 оной хоорондо болоһон эрхэтэнэй дайниие ушаралһан байна. Энэһээ гaдна 1917—1991 он хүрэтэр тогтоһон 20 үлүү сая хүниие алаһан коммунис гуримые энэ хубисхалай үрэ дүндэ байгуулһан юм[1].
Октябриин хубисхал | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Борис Кустодиев, «Большевик» (1921 он) | |||||||
| |||||||
Байлдагша таланууд | |||||||
Ударидагшад | |||||||
Владимир Ленин Лев Троцкий Павел Дыбенко |
Александр Керенский Пётр Краснов | ||||||
Сэрэгэй хүсэн | |||||||
Далайшад 10 000 шахуу хүн Улаан гварди 20 000–30 000 хүн |
Юнкернүүд 500-1 000 хүн Эхэнэр батальон 10 000 шахуу хүн |
Владимир Ленинэй ударидалга доро большевигүүдэй хэгдэһэн Октябриин хубисхал Карл Марксын үзэл бодолгодо һуурилһан дэлхэйн, XX зуун жэлэй түрүүшын коммунис хубисхал мүн.
Октябриин хубисхалай үедэ Февралиин хубисхалай үрэ дүндэ тогтооһон Үндэһэн хуулиин арадшалһан намай (кадедүүдэй) ударидаһан түр зуурын түрэ засагые унагаажа, эрхэ мэдэлые түр зуурын засагай газартай зэргэсэн байһан Зүблэлнүүдтэ (ажалшадай, таряашадай, сэрэгэй депутадуудай) шэлжүүлбэ. Энэнэй һүүлдэ Оросой эрхэтэнэй дайн (1917—1922) боложо, эсэсэй эсэстэ 1922 ондо Дэлхэйн анханай коммунис улас болоһон СССР бии болобо.
Харин үнэхөөрөө Октябриин хубисхалай гол үйлэдэгшэнь коммунизмын үзэлтэн бэшэ аад, арад зон байгаа. Ушар дээрэһээ, Москвада оршон байһан Япон эзэнтэ гүрэнэй һурбалжалагшад арад зоной хубисхал эршэм хүсэн тухай «Харуулай дарангылал дорошье ажалшад ба сэрэгшэд хубисхалшадые дуудажа байгаа» гэжэ мэдээсэбэ. Ленин өөрөө «хубисхал иигээд түргэн болохые мэдээгүй» гэжэ хэлэбэ.[2]