Μεγάλη Μοραβία
From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Μεγάλη Μοραβία (λατινικά: Regnum Marahensium, τσεχικά: Velká Morava, σλοβακικά: Veľká Morava, πολωνικά: Wielkie Morawy), ή απλά Μοραβία,[1][2][3] ήταν το πρώτο μεγάλο κράτος που ήταν κατά κύριο λόγο των Δυτικών Σλάβων και εμφανίστηκε στην περιοχή της Κεντρικής Ευρώπης,[4] πιθανώς περιλαμβάνοντας εδάφη που αποτελούν σήμερα τμήμα της Τσεχίας, της Σλοβακίας, της Ουγγαρίας, της Αυστρίας, της Γερμανίας, της Πολωνίας, της Ρουμανίας, της Σερβίας και της Ουκρανίας. Ο μόνος σχηματισμός που προηγήθηκε σε αυτές τις περιοχές ήταν η φυλετική ένωση του Σάμο που ήταν γνωστή μεταξύ 631 και 658 μ.Χ.
Μεγάλη Μοραβία | ||
---|---|---|
833–907 | ||
| ||
Πρωτεύουσα | Veligrad | |
Γλώσσες | Παλαιά εκκλησιαστικά σλαβονικά | |
Πολίτευμα | Πατριμονιαλισμός | |
Γεωγραφικές συντεταγμένες | 49°36′12″N 18°9′10″E | |
δεδομένα (π • σ • ε ) |
Η περιοχή του πυρήνα της είναι η περιοχή που τώρα ονομάζεται Μοραβία στο ανατολικό τμήμα της Τσεχίας κατά μήκος του Ποταμού Μοράβα,που έδωσε το όνομά του στο βασίλειο. Με το βασίλειο αναδύθηκε ο πρώτος σλαβικός λογοτεχνικός πολιτισμός στην Παλαιά Εκκλησιαστική Σλαβονική Γλώσσα και έγινε η διάδοση του Χριστιανισμού, πρώτα μέσω ιεραπόστολων από την Ανατολική Φραγκία, και αργότερα μετά την άφιξη των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου το 863 και η δημιουργία του Γλαγολιτικού αλφάβητου, του πρώτου αλφάβητου αποκλειστικά για μια σλαβική γλώσσα, που στη συνέχεια αντικαταστάθηκε από ένα απλούστερο Κυριλλικό.
Αν και τα σύνορα της αυτοκρατορίας της δεν μπορούν να καθοριστούν επακριβώς, η Μοραβία έφτασε στη μεγαλύτερη εδαφική της έκταση υπό τον πρίγκιπα Σβάτοπλουκ Α' (Σλοβακικά: Svätopluk), που κυβέρνησε από το 870 έως το 894. Οι αποσχιστικές κινήσεις και οι εσωτερικές συγκρούσεις που αναδύθηκαν μετά τον θάνατο του Σβάτοπλουκ συνέβαλαν στην πτώση της Μεγάλης Μοραβίας, που κατακλύσθηκε από τους Ούγγρους, που στη συνέχεια περιέλαβαν το έδαφος της σημερινής Σλοβακίας στις κτήσεις τους. Η ακριβής ημερομηνία της κατάρρευσης της Μοραβίας είναι άγνωστη, αλλά συνέβη μεταξύ 902 και 907.
Η Μοραβία γνώρισε σημαντική πολιτιστική ανάπτυξη υπό τον βασιλιά Ραστισλάβο, με την άφιξη το 863 της ιεραποστολής των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου. Μετά την απόρριψη του αιτήματός του για ιεραποστόλους από τη Ρώμη ο Ραστισλάβος ζήτησε από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα να στείλει ένα «δάσκαλο» (učiteľ) για να εισαγάγει την παιδεία και ένα νομικό σύστημα (pravьda) στη Μεγάλη Μοραβία. Το αίτημα έγινε δεκτό. Οι ιεραπόστολοι αδελφοί Κύριλλος και Μεθόδιος εισήγαγαν ένα σύστημα γραφής (το γλαγολιτικό αλφάβητο) και τη Σλαβονική λειτουργία, που τελικά εγκρίθηκε επίσημα από τον Πάπα Αδριανό Β'.[5] Η γλαγολιτική γραφή πιθανότατα επινοήθηκε από τον ίδιο τον Κύριλλο και η γλώσσα που χρησιμοποιούσε για τις μεταφράσεις των ιερών γραφών και το αρχικό του λογοτεχνικό έργο βασίστηκε στη σλαβική διάλεκτο που γνώριζαν ο ίδιος και ο αδελφός του Μεθόδιος από τη γενέτειρά τους Θεσσαλονίκη. Η Παλαιά Εκκλησιαστική Σλαβονική, επομένως, διέφερε κάπως από την τοπική σλαβική διάλεκτο της Μεγάλης Μοραβίας που ήταν το προγονικό ιδίωμα των μεταγενέστερων διαλέκτων που ομιλούνταν στη Μοραβία και τη δυτική Σλοβακία.
Αργότερα οι μαθητές του Κυρίλλου και του Μεθόδιου εκδιώχθηκαν από τη Μεγάλη Μοραβία από τον βασιλιά Σβάτοπλουκ Α', που επαναπροσανατόλισε την Αυτοκρατορία στον Δυτικό Χριστιανισμό. Ωστόσο η εκδίωξη αυτή είχε σημαντικό αντίκτυπο στις χώρες όπου εγκαταστάθηκαν οι μαθητές και από εκεί συνέχισαν τις ευαγγελικές αποστολές τους—ιδιαίτερα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, πρώτα στη Βουλγαρία από το 886 και αργότερα στην Ανατολική Ευρώπη. Φτάνοντας στην Πρώτη Βουλγαρική Αυτοκρατορία οι μαθητές συνέχισαν το ιεραποστολικό τους έργο. Η Παλαιά Εκκλησιαστική Σλαβονική έγινε η επίσημη γραπτή γλώσσα στη Βουλγαρία πιθανότατα το 893, όπου τώρα μερικές φορές αναφέρεται ως Παλαιοβουλγαρική. Η γλαγολιτική γραφή αντικαταστάθηκε από την κυριλλική, που χρησιμοποιούσε μερικά από τα γράμματά της. Το πρώιμο κυριλλικό αλφάβητο αναπτύχθηκε κατά τον 9ο αιώνα μ.Χ. στη Φιλολογική Σχολή της Πρεσλάβας στη Βουλγαρία και έγινε επίσημη για τη χώρα το 893 περίπου.[6][7][8][9] Η κυριλλική γραφή και οι μεταφράσεις της λειτουργίας διαδόθηκαν σε άλλες σλαβικές χώρες, ιδιαίτερα στα Βαλκάνια και το Ρως του Κιέβου, χαράσσοντας μια νέα πορεία στην πολιτιστική ανάπτυξη αυτών των σλαβικών εθνών και καθιερώνοντας τα κυριλλικά αλφάβητα όπως είναι τώρα γνωστά στη Βουλγαρία, τη Λευκορωσία, τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Ρωσία, τη Σερβία και την Ουκρανία.
Ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος ανακηρύχθηκαν συν-προστάτες της Ευρώπης από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄ το 1980.[10]