نظام چندحزبی
From Wikipedia, the free encyclopedia
نظام چندحزبی (انگلیسی: Multi-party system) نظامیست که در آن طیفی از احزاب سیاسی متعدد در انتخابات نامزد میشوند و همه آنها به صورت جداگانه یا در یک دولت ائتلافی شانس مشابه یا برابر برای به دست آوردن مقامها و پستهای دولتی دارند. در اکثریت عمده نظامهای چندحزبی، احزاب اکثریت بیشمار و اقلیت سیاسی شانس بالای به دست آوردن دفتر یا پست مربوطه را دارند و از آنجایی که همه آنها با هم رقابت میکنند، اکثریت نمیتواند کنترل قوه مقننه را در اختیار گیرد که ایجاد دولت ائتلافی را الزامی میکند.[1] در برخی کشورها، از زمان استقلال، همیشه هر دولتی که تشکیل شده است به صورت ائتلافی بوده است. گرایش به نظامهای چند حزبی بیشتر در نظامهای پارلمانی رایج است تا نظامهای ریاستی مانند ریاستجمهوری، و بیشتر در کشورهایی که از انتخابات نمایندگی تناسبی استفاده میکنند در مقایسه با کشورهایی که از انتخابات نظام نخستنفری استفاده میکنند. این به این دلیل است که اتفاق آراء ملی در مسائل سیاسی به ندرت از مسائل بزرگتر همچون دفاع از امنیت ملی تفکیک میشود. نظام نخستنفری نیاز به دامنههای متمرکز از پشتیبانی برای نمایندگی گسترده در قوه مقننه دارد جایی که نمایندگی تناسبی بهتر گستره نظرات جامعه را منعکس میکند.
برزیل، دانمارک، فنلاند، آلمان، هند، اندونزی، ایرلند، اسرائیل، ایتالیا، مکزیک، سرزمینهای هلند، نیوزیلند، نروژ، پاکستان، پرتغال، رومانی، صربستان، آفریقای جنوبی، اسپانیا، سریلانکا، سوئد، تایوان و فیلیپین نمونههایی از ملتهایی هستند که از نظام چندحزبی در دموکراسیهایشان به صورت مؤثر استفاده میکنند. در این کشورها، معمولاً هیچ حزب تکی اکثریت پارلمان را خودش به دست نمیآورد. در عوض، احزاب سیاسی متعدد از ائتلافها با هدف توسعه بلوکهای قدرت برای حکومت هستند.
در برخی از نظامهای چندحزبی، فقط دو یا سه حزب شانس اساسی برای تشکیل یک دولت همراه با یا بدون تشکیل یک ائتلاف را دارند. اگر محتمل است که فقط دو حزب پیروز شوند اگرچه یک نظام دوحزبی است جایی که دو حزب سیاسی اکثریت هستند و فقط آنها شانس پیروزی در انتخابات را دارند. همچنین آنها معمولاً به دولت داخل و خارج میشوند آنچنان که پیش از سال ۲۰۱۰ در پادشاهی متحد بریتانیا نیز اینچنین بود. این حالتی ست که در کانادا و بریتانیا هست جایی که دولتهای اکثریت بسیار رایج هستند. در بریتانیا، فقط حزب محافظه کار و حزب کارگر شانس جدی برای به دست آوردن کرسیهای کافی برای تشکیل یک دولت را دارند، دیگر حزب اکثریت، حزب لیبرال دموکرات هرگز کرسیهای کافی برای تشکیل یک دولت نداشته است اما کرسیهای کافی برای نیمه کمتر بودن در یک دولت ائتلافی دوحزبی را داشته است.