Vicerreinado de Nova España
From Wikipedia, the free encyclopedia
O Vicerreinado de Nova España[1] foi unha entidade territorial integrante do Imperio español, establecida pola Coroa durante a etapa do seu dominio no Novo Mundo, entre os séculos XVI e XIX. Foi creada tras a conquista dos pobos indíxenas establecidos na zona meridional de América do Norte.
Atención: Este artigo ou apartado precisa dun traballo de revisión.
Cando os problemas se resolvan, retire esta mensaxe, pero non quite esta mensaxe ata que estea todo solucionado. De ser posible, sería mellor substituír este marcador por outro máis específico. (Desde xaneiro de 2017) |
Virreinato de Nueva España (es) | |||||
Himno | Marcha Real | ||||
---|---|---|---|---|---|
Localización | |||||
| |||||
Estado desaparecido | Imperio Español | ||||
Capital | Cidade de México | ||||
Poboación | |||||
Poboación | 5.500.001 (1810) (0,72 hab./km²) | ||||
Lingua oficial | lingua castelá | ||||
Relixión | catolicismo | ||||
Xeografía | |||||
Parte de | |||||
Superficie | 7.657.000 km² | ||||
Datos históricos | |||||
Precedido por | |||||
Creación | 18 de agosto de 1521 | ||||
Disolución | 24 de agosto de 1821 31 de maio de 1820 | ||||
Sucedido por | Provincia de Nueva España (en) e Primeiro Império Mexicano (pt) | ||||
Organización política | |||||
Forma de goberno | polysynodal monarchy (en) | ||||
Órgano lexislativo | Consello de Indias , | ||||
Moeda | Spanish colonial real (en) | ||||
A conquista iniciouse en 1519 e propiamente non concluíu até moito despois, xa que o territorio da Nova España seguiu crecendo cara ao norte, a costa dos territorios dos pobos indíxenas do deserto, algúns dos cales nunca foron sometidos polos españois. A conquista da Nova España tivo un dos seus momentos máis importantes coa derrota de México-Tenochtitlan por parte das tropas de Hernán Cortés en 1521.
O Vicerreinado de Nova España foi creado oficialmente o 8 de marzo de 1535. O seu primeiro vicerrei foi Antonio de Mendoza y Pacheco, e a capital do vicerreinado foi a Ciudad de México establecida sobre a antiga Tenochtitlán.
Este Vicerreinado chegou a abarcar os territorios de España en Norteamérica, Centroamérica, Asia e Oceanía. A organización do territorio fíxose a partir das encomendas, que eran outorgadas preferentemente a aqueles conquistadores que participaron na conquista de México, e por iso os encomendeiros tiñan o poder absoluto e encargábanse de organizar o traballo dos seus habitantes nas súas respectivas demarcacións. Os recursos minerais achados baixo o solo da Nova España, con importantes centros mineiros como Guanajuato, San Luis Potosí e Hidalgo, constituíron unha da máis grandes fontes de riqueza para a coroa, utilizadas en Europa para financiar gastos de Estado, custos de guerras ou para cuñar moeda circulante. O vicerreinado tamén foi un dos principais puntos de occidentalización en América.
As principais actividades económicas do vicerreinado foron a minaría, a agricultura (millo, cacao e outros produtos orixinarios da antiga Mesoamérica), a gandaría (introducida polos europeos, que levaron a maior parte dos animais que se criaban) e o comercio (limitado unicamente ás posesións españolas, acto de mercantilismo). Outro elemento importante no desenvolvemento da Nova España foi o papel xogado pola Igrexa católica, que logrou un gran poder ao adquirir grandes propiedades e monopolizar a educación, os servizos de saúde e outras áreas da administración pública. O seu principal instrumento para vixiar a observancia da fe era a Inquisición española (oficialmente, o Tribunal do Santo Oficio da Inquisición), instituída en 1571.
Carlos III de España introduciu reformas na organización do vicerreinado en 1786, coñecidas como reformas borbónicas na Nova España, nas que creaba as intendencias, que permitiron limitar, en certa forma, as atribucións do vicerrei.
Desde principios do século XIX o vicerreinado caeu en crise, agravada pola Guerra da Independencia española, e a súa consecuencia directa no vicerreinado, a crise política de 1808, que acabou co goberno de José de Iturrigaray e máis adiante deu pé á Conxura de Valladolid e á conspiración de Querétaro. Esta última foi o antecedente directo da guerra de independencia mexicana, a que, ao concluír en 1821, desintegrou o vicerreinado e deu paso ao Imperio Mexicano, no que finalmente se coroaría Agustín de Iturbide.
O medio físico era variado, composto pola combinación de climas temperados (centro de México), áridos (norte) e fríos (serras Madre Oriental e Occidental).