Բալկանյան դաշինք
From Wikipedia, the free encyclopedia
Բալկանյան լիգա, մի քանի համաձայնագրերի արդյունքում 1912 թվականին ստեղծված դաշինք Հունաստանի, Բուլղարիայի, Սերբիայի և Չեռնոգորիայի միջև ուղղակի ընդդեմ Օսմանյան կայսրության[1], որն այդ ժամանակ դեռ վերահսկում էր Բալկանյան թերակղզու որոշ մասին։ Բալկանները 1900-ականների սկզբից գտնվում էին իրարանցման մեջ, երբ տեղի ունեցավ Մակեդոնիայի պարտիզանական պայքարը Երիտթուրքական հեղափոխությունից հետո, այնուհետև սկսվեց Բոսնիական ճգնաժամը։ 1911 թվականին սկսվեց Իտալո-թուրքական պատերազմը, ինչը ավելի թուլացրեց Օսմանյան կայսրությունը։ Ռուսների ազդեցության տակ գտնվող Սերբիան և Բուլղարիան դաշնություն կնքեցին 1912 թվականի մարտի 13-ին, որը սկզբնական շրջանում ուղղված էր Ավստրո-Հունգարիայի դեմ[2], սակայն ավելացրեցին գաղտնի կետ, որով դաշինքը ուղղեցին Օսմանյան կայսրության դեմ[3]։ Այնուհետև նմանատիպ դաշնություն Սերբիան կնքեց նաև Չեռնոգորիայի հետ, իսկ Բուլղարիան` Հունաստանի հետ։ Լիգան հաղթեց Առաջին Բալկանյան պատերազմում, որը սկսվել էր 1912 թվականի հոկտեմբերին, և վերահսկողություն տարածել Օսմանյան կայսրության գրեթե ամբողջ եվրոպական տարածքի վրա։ Սակայն այս հաղթանակից հետո դաշնակից երկրները համաձայնության չեկան որոշ տարածների բաժանման հարցում, հատկապես Մակեդոնիայի հարցում, ինչի արդյունքում Լիգան կազմալուծվեց և քիչ ժամանակ անց 1913 թվալանի հունիսի 16-ին Բուլղարիան հարձակվեց իր նախկին դաշնակիցների վրա` սկսելով Երկրորդ Բալկանյան պատերազմը։