Իսլամի պատմություն
From Wikipedia, the free encyclopedia
Իսլամի պատմություն, իսլամի առաջացումն ու տարածումը։ Իսլամը ծագել է Հիջազում 7-րդ դարի սկզբին։ Արդեն իսլամի գոյության առաջին դարում Մուհամմադ մարգարեի մահից հետո Արաբական կայսրության ընդլայնումը հանգեցրել է խալիֆայությունների ստեղծմանը, որոնք զբաղեցնում էին հսկայական աշխարհագրական տարածք, և իսլամ ընդունելը տարածվել է միսիոներական գործունեության շնորհիվ, հատկապես սուֆիների, որոնք հեշտությամբ խառնվում էին տեղի բնակչության հետ՝ կրոնական ուսմունքները տարածելու համար[1]։ Մուսուլմանական տնտեսությամբ և առևտրով այս վաղ խալիֆայությունները և Օսմանյան կայսրության հետագա ընդլայնումը հանգեցրել է իսլամի տարածմանը Մեքքայից դուրս՝ մինչև Ատլանտյան և Խաղաղ օվկիանոսները, և մուսուլմանական աշխարհի ստեղծմանը։ Առևտուրը կարևոր դեր է խաղացել Հարավարևելյան Ասիայում իսլամի տարածման գործում[2][3]։
Ձևավորվել են մուսուլմանական դինաստիաներ, որոնք հաջորդում էին մեկը մյուսին։ Աբբասյանները, Ֆաթիմիդները, Ալ-Մորավիդները, Սելջուկիդները, Աջուրանը, Ադալը և Վարսանգալին Սոմալիում, Մուղալները Հնդկաստանում և Սեֆյանները Պարսկաստանում, և օսմանները ստեղծել են խոշոր կայսրություններ։
Իսլամական աշխարհի ժողովուրդները ստեղծել են շատ զարգացած մշակութային կենտրոններ՝ առևտրային ցանցով, ճանապարհորդներով, գիտնականներով։ Իսլամական ընդլայնումը Հարավային և Արևելյան Ասիայում նպաստել է կոսմոպոլիտ և էկլեկտիկ մուսուլմանական մշակույթների ստեղծմանը Հնդկաստանի թերակղզում, Մալայզիայում, Ինդոնեզիայում և Չինաստանում[4]։