Adrian (patriarcha Moskwy)
rosyjski duchowny prawosławny, patriarcha / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Adrian, imię świeckie Andriej (ur. 2 października/12 października[1] 1627[1], 1637[1][2] lub 1639[1][2] w Moskwie[2], zm. 16 października?/27 października 1700[1]) – dziesiąty (de facto jedenasty[uwaga 1]) patriarcha moskiewski i całej Rusi, sprawujący urząd w latach 1690–1700.
Andriej | |||
Patriarcha moskiewski i całej Rusi | |||
Kraj działania | |||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia |
12 października 1627/1637/1639 | ||
Data śmierci |
27 października 1700 | ||
Miejsce pochówku | |||
Patriarcha moskiewski i całej Rusi | |||
Okres sprawowania |
1690–1700 | ||
Wyznanie | |||
Kościół | |||
Śluby zakonne |
przed 1678 | ||
Diakonat |
przed 1678 | ||
Prezbiterat |
przed 1678 | ||
Chirotonia biskupia |
21 marca 1686 | ||
Wybór patriarchy |
24 sierpnia 1690 | ||
|
Data konsekracji |
21 marca 1686 | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Konsekrator | |||||||||||||
|
Pierwsze wzmianki o Adrianie pochodzą z 1678, gdy był on już przełożonym moskiewskiego Monasteru Czudowskiego i nosił tytuł archimandryty. Był bliskim współpracownikiem patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Joachima. W 1686 przyjął chirotonię biskupią i w tym samym roku został metropolitą kazańskim. W czasie zakończonej śmiercią choroby patriarchy Joachima w marcu 1690 tymczasowo zarządzał całym patriarchatem. Został wybrany na jego następcę dzięki protekcji Natalii Naryszkiny i poparciu większości duchowieństwa. Po swojej intronizacji przedstawił jako główne cele dalszej działalności walkę ze staroobrzędowcami, katolikami i protestantami. Konserwatysta, sprzeciwiał się ponadto wszelkim zmianom w państwie i w ustroju Kościoła, był przywiązany do tradycyjnej pobożności rosyjskiej, wrogo natomiast odnosił się do nowych prądów w myśli politycznej i literaturze.
Koncepcja nadrzędności Kościoła nad państwem, jaką popierał patriarcha, była sprzeczna z lansowaną przez cara Piotra I wizją włączenia Cerkwi w struktury państwowej administracji. Dlatego po 1696 doszło między nimi do konfliktu, w toku którego Adrian, ciężko chory, sukcesywnie zgadzał się na kolejne interwencje cara w życie wewnętrzne Kościoła, w tym na nominowanie przez niego biskupów wbrew woli patriarchy. W ostatnich latach życia hierarcha nie cieszył się niemal żadnym autorytetem wśród duchowieństwa, był publicznie krytykowany przez innych biskupów; szacunek straciła również sama Cerkiew jako instytucja.
Piotr I nie zjawił się na pogrzebie Adriana, zmarłego w 1700 wskutek drugiego wylewu. Po jego śmierci nie dopuścił do zwołania Soboru Lokalnego i wyboru nowego patriarchy, nominując locum tenens metropolitę riazańskiego Stefana, zaś w 1721 ostatecznie skasował patriarchat. Najwyższym organem zarządzającym Rosyjskim Kościołem Prawosławnym stał się kierowany przez świeckich oberprokuratorów Świątobliwy Synod Rządzący.