Abbosiylar Samarrasi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Samarra — markaziy Iroqdagi shahar boʻlib, 836—892-yillarda Abbosiylar xalifaligi poytaxti boʻlgan. Xalifa Muʼtasim tomonidan asos solingan Samarra qisqa vaqt ichida Dajlaning sharqiy qirgʻogʻi boʻylab oʻnlab kilometrlarga choʻzilgan yirik metropoliyaga aylangan. 9-asr ikkinchi yarmida, ayniqsa xalifalar Bagʻdodga qaytishi ortidan qarovsiz qoldirilgan.
سامَرّاء | |
Samarra Katta masjidining spiral minorasi | |
Manzilgoh | Samarra, Saladin muhofazoti, Iroq |
---|---|
Koordinatalar | 34°21′42″N 43°48′07″E G O |
Turi | Shahar |
Tarix | |
Quruvchi | Muʼtasim, Abbosiylar xalifaligi |
Tashkil etilgan | 836 |
Tashlab ketilgan | tax. 892 |
Makon qaydlari | |
Vaziyat | Vayron boʻlgan |
| |
UNESCO World Heritage Site | |
Rasmiy nomi | Samarra arxeologik shahri |
Kriteriya | Madaniy: II, III, IV |
Manba | 276 |
Kiritilgan vaqti | 2007 (31- sessiya) |
Xavf ostida qolgan vaqti | 2007- |
Maydon | 15,058 ha (1.6208×109 kv. ft) |
Bufer zonasi | 31,414 ha (3.3814×109 kv. ft) |
Nisbatan qisqa muddat foydalanilgani tufayli Abbosiylar Samarrasining koʻplab xarobalari hozirga qadar saqlanib qolgan. Shahar rejasini hali ham aerofotosuratlar orqali koʻrish mumkin. Bunda aniq rejalashtirilgan koʻchalar, uylar, saroylar va masjidlarning keng tarmogʻi koʻzga tashlanadi. Arxeologik dalillarni musulmon tarixchilari tomonidan taqdim etilgan maʼlumotlar bilan taqqoslagan tadqiqotlar natijasida sobiq shahardagi koʻplab toponimlar aniqlangan[1].
Samarra arxeologik yodgorligi 2007-yilda YuNESKO tomonidan Butunjahon merosi roʻyxatiga kiritilgan va „qadimiy yirik shaharning eng yaxshi saqlanib qolgan rejasi“ deb atalgan[2]. Xuddi shu nomdagi zamonaviy shahar Abbosiylar xarobalari ichida ham joylashgan.