Inuktitut

Inuktitut (ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ, [inuktiˈtut], letterlik: "taal van die mens") is 'n Eskimo-Aleoetiese taal en sedert 19 September 2008 'n amptelike taal van die Kanadese gebied Nunavut. Inuktitut is nou verwant aan die Inuïtiese tale en word óf met die Inuktitut-sillabeskrif óf met die Latynse alfabet geskryf. Dit is 'n plurisentriese taal en word sedert 2004 as een van Kanada se streekstale erken.

Die woord ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ ("Inuktitut") in Inuktitut-sillabeskrif

Die sillabeskrif wat gebruik word om Inuktitut (titirausiq nutaaq) te skryf. Die bykomende karakters met die kolletjies verteenwoordig lang vokale; in die Latynse transkripsie sou die vokaal verdubbel word.

 

Inuktitut ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ
Uitspraak:	[inuktiˈtut]
Gepraat in:	Kanada
Gebied:	Arktika
Totale sprekers:	35 200[1]
Taalfamilie:	Eskimo-Aleoeties  Eskimo   Inuïties    Inuktitut
Skrifstelsel:	Inuktitut-sillabeskrif, Latynse alfabet
Amptelike status
Amptelike taal in:	Nunavut[2] Quebec (Nunavik)[3] Newfoundland en Labrador (Nunatsiavut)[4] Noordwestelike gebiede[5]
Gereguleer deur:	Inuit Tapiriit Kanatami en verskeie ander plaaslike instellings.
Taalbedreigingstatus
Uitgesterf EXUitgestorwe taal Bedreig CRKrities bedreigde SEErg bedreigde DEBedreigde VUKwesbare    Veilig    NENie bedreig nie Dit is 'n kwesbare taal volgens die UNESCO-wêreldatlas van bedreigde tale.
Taalkodes
ISO 639-1:	iu
ISO 639-2:	ike
ISO 639-3:	ike

Inuktitut het sowat 35 200 moedertaalsprekers en is die taal van Kanada se inheemse Inuïete. Dit is ná Groenlands een van die belangrikste van die Inuïtiese tale en geniet amptelike status in die Kanadese gebied Nunavut, die noordelike deel van die provinsie Quebec (Nunavik), 'n deel van die provinsie Newfoundland en Labrador (Nunatsiavut) en in die Noordwestelike gebiede. Inuktitut bevat verskeie dialekte en soms word al die ander Inuïtiese tale as 'n dialek van dieselfde taal beskou wat as Inuktut bekend staan.

Bekende Afrikaanse leenwoorde uit Inuktitut sluit Eskimo en husky in. Inuktitut is nes Afrikaans en Duits bekend vir die skepping van lang woorde. Nuwe woorde word gewoonlik uit Inuktitut-wortels saamgevoeg, maar veral in die moderne taalgebruik word hulle uit Engels of Frans ontleen.

Dialekte

ISO 639-3	Dialek	Gebied	Getal sprekers[6]	Skryfstelsel
ike (Oos-Inuït)	Nunatsiavummiutut (Inuttut)	NL: Nunatsiavut	550	Latyn
	Nunavimmiutitut (Tarramiutut)	QC: Nunavik	10 700	Sillabeskrif
	Qikiqtaaluk nigiani (Aggurmiutut)	NU: Qikiqtaaluk	5 740
	Qikiqtaaluk uannangani		4 550
	Aivilingmiutut	NU: Kivalliq	1 500
	Kivallirmiutut		5 500
ikt (Wes-Inuït)	Natsilingmiutut (Nattiliŋmiutut)	NU: Kitikmeot	1 500
	Inuinnaqtun		1000	Latyn
	Siglitun (Inuvialuktun i. e. S.)	NT: Inuvik[7]	200