Shaivisme

Shaivisme (van Sanskrit शैव Śaiva, "wat tot Shiva behoort") is een van die vier groot tradisies in Hindoeïsme; die ander is Vaishnavisme, Shaktisme en Smartisme. Dit word ook Shivaïsme of Sjiwaïsme genoem, en die volgelinge daarvan Shivaïste of Sjiwaïste; hulle beskou Shiva as die oppergod of sy bosinnelike konsep van brahman.^[1][2]

Shiva (agter), die belangrikste god in Shaivisme.

Beskrywing

Nes ander Hindoetradisies is daar baie subtradisies in Shaivisme, wat wissel van gewyde dualistiese teïsme soos Shaiva Siddhanta tot jogageoriënteerde monistiese nieteïsme soos Kashmiri Shaivisme.^[3][4][5] Dit beskou beide die Veda- en die Agama-geskrifte as belangrike teologiese bronne.^[6][7][8]

Shaivisme het ’n antieke oorsprong, waarskynlik uit die Vediese letterkunde van die 2de millennium, maar dit is in die vorm van die Vediese godheid Rudra.^[9] Die antieke geskrif Shvetashvatara Upanishad, wat van die 1ste millennium dateer, gebruik terme soos Rudra, Shiva en Maheshwaram,^[10][11] maar die vertolking daarvan as ’n teïstiese geskrif word in twyfel getrek.^[12][13] Die eerste duidelike bewyse van Pāśupata Shaivisme kom in die vroeë eeue n.C. voor.^[9] Beide gewyde en monistiese Shaivisme het in die 1ste millennium gewild geraak en vinnig die oorheersende godsdienstradisie van baie Hindoekoninkryke geword.^[9] Dit het kort daarna in Suidoos-Asië gewild geraak en duisende Shaiva-tempels is op eilande van Indonesië sowel as Kambodja en Viëtnam opgerig. Dit het in hierdie streke saam met Boeddhisme ontwikkel.^[14][15]

Shaivisme is die Hindoetradisie wat die asketiese leefwyse die meeste aanvaar en veral klem lê op joga.^[3][4][16] Dit is een van die grootste tradisies van Hindoeïsme.^[17][18]