Suid-Afrikaanse algemene verkiesing van 2009

Suid-Afrika se algemene verkiesing vir 'n nuwe Nasionale Vergadering en provinsiale wetgewers is op 22 April 2009 gehou.

Suid-Afrikaanse stembrief van 2009

Suid-Afrikaanse politiek

Parlement van Suid-Afrika Nasionale Vergadering Nasionale Raad van Provinsies

President Adjunkpresident Ministers Speaker van die Nasionale Vergadering Opposisieleier

Politici Politieke partye

Konstitusionele Hof Hoogste Hof van Appèl Hooggeregshof

Verkiesings

Die Nasionale Vergadering bestaan uit 400 lede wat deur proporsionele verteenwoordiging gekies word. Die Nasionale Vergadering wys ná die verkiesing die nuwe President van Suid-Afrika aan.

Meer as 23 miljoen burgers het geregistreer om te stem, waarvan 16 000 oorsese Suid-Afrikaners was. Die Pretoriase Hooggeregshof het op 9 Februarie 2009 beveel dat alle oorsese Suid-Afrikaners in die verkiesing mag stem. Dié besluit is deur die Konstitusionele Hof beaam toe dit op 12 Maart 2009 beslis het dat oorsese burgers wat reeds geregistreer is in die verkiesing mag stem.

Daar was 40 partye waarvoor kiesers kon stem, waarvan 26 op nasionale vlak. Die drie partye wat, soos verwag is, die hoofspelers in die verkiesing was, was die African National Congress onder leiding van mnr. Jacob Zuma, die Demokratiese Alliansie onder leiding van me. Helen Zille, en die Congress of the People onder leiding van mnr. Mosiuoa Lekota.

Uitslag

Nasionale verkiesing

Kaart van die Nasionale Uitslae:

   ANC-meerderheid

   Geen meerderheid, ANC gewildste

   DA-meerderheid

   Geen meerderheid, DA gewildste

   COPE-meerderheid

   Geen meerderheid, COPE gewildste

   IVP-meerderheid

   Geen meerderheid, IVP gewildste

   ID-meerderheid

   Geen meerderheid, ID gewildste

   UDM-meerderheid

   Geen meerderheid, UDM gewildste

Setels in die Nasionale vergadering na die 2009-verkiesing:

   ANC

   DA

   COPE

   IVP

   Ander partye

	Party	Leier	Stemme	%	Verandering	Setels	Verandering
	African National Congress (ANC)	Jacob Zuma	11 650 748	65,9%	-3,79	264	-15
	Demokratiese Alliansie (DA)	Helen Zille	2 945 829	16,66%	+4,29	67	+17
	Congress of the People (Cope)	Mosiuoa Lekota	1 311 027	7,42%	+7,42	30	+30
	Inkatha-Vryheidsparty (IVP)	Mangosuthu Buthelezi	804 260	4,55%	-2,42	18	-10
	Onafhanklike Demokrate (OD)	Patricia de Lille	162 915	0,92%	-0,78	4	-3
	United Democratic Movement (UDM)	Bantu Holomisa	149 680	0,85%	-1,43	4	-5
	Vryheidsfront Plus (VF+)	Pieter Mulder	146 796	0,83%	-0,06	4	-
	Afrika Christen Demokratiese Party (ACDP)	Kenneth Meshoe	142 658	0,81%	-0,79	3	-4
	United Christian Democratic Party (UCDP)	Lucas Mangope	66 086	0,37%	-0,38	2	-1
	Pan Africanist Congress (PAC)	Motsoko Pheko	48 530	0,27%	-0,46	1	-2
	Minority Front (MF)	Amichand Rajbansi	43 474	0,25%	-0,1	1	-1
	Azanian People's Organisation (AZAPO)	Mosibudi Mangena	38 245	0,22%	-0,03	1	-
	African People’s Convention (APC)	Themba Godi	35 867	0,20%	+0,20	1	+1
	Movement Democratic Party (MDP)	Jake Maseka	29 747	0,17%	+0,17	0	-
	Al Jama-ah	Ganief Hendricks	25 947	0,15%	+0,15	0	-
	Christian Democratic Alliance	Louis Michael Green	11 638	0,07%	+0,07	0	-
	National Democratic Convention (NADECO)	Hawu Mbatha	10 830	0,06%	+0,06	0	-
	New Vision Party (NVP)	Ike Kekana	9 296	0,05%	+0,05	0
	United Independent Front (UIF)	Malizole Diko	8 872	0,05%	+0,05	0	-
	Great Kongress of SA (GKSA)	Vinesh Chuturgoon	8 271	0,05%	+0,05	0	-
	South African Democratic Congress	Ziba Jiyane	6 035	0,03%	+0,03	0	-
	Keep It Straight and Simple Party (KISS)	Claire Emary	5 440	0,03%	-0,01	0	-
	Pan-Africanist Movement (PAM)	Thami ka Plaatjie	5 426	0,03%	+0,03	0	-
	Alliance of Free Democrats (AFD)	Themba Sono	5 178	0,03%	+0,03	0	-
	Women Forward (WF)	Nana Ngobese-Nxumalo	5 087	0,03%	+0,03	0	-
	A Party	Anthony Penderis	2 847	0,02%	+0,02	0	-
Totaal				100		400	-

Gauteng provinsiale verkiesing

   ANC

   DA

   IVP

   COPE

   VF+

Setels in Gauteng se Provinsiale Parlement:

   ANC

   DA

   COPE

   Ander partye

Party		Stemme	%	Verandering van vorige verk.	Setels	Verandering van vorige verk.
	African National Congress	2 662 013	64,04%	-4,36	47	-4
	Demokratiese Alliansie	908 616	21,86%	+1,08	16	+3
	Congress of the People	323 327	7,78%	NVT	6	NVT
	Vryheidsfront Plus	67 660	1,63%	+0,29	1	0
	Inkatha-Vryheidsparty	61 856	1,49%	-1,02	1	-1
	Afrika Christen Demokratiese Party	36 099	0,87%	-0,77	1	0
	Onafhanklike Demokrate	25 243	0,61%	-0,92	1	0
	United Democratic Movement	16 480	0,40%	-0,59	0	-1
	Pan Africanist Congress	12 880	0,31%	-0,54	0	-1
	United Christian Democratic Party	10 091	0,24%	-0,02	0	0
	Azanian People's Organisation	8 927	0,21%	-0,04	0	0
	Movement Democratic Party	5 731	0,14%	NVT	0	NVT
	African People’s Convention	5 123	0,12%	NVT	0	-1
	Christen Demokratiese Alliansie	2 901	0,07%	NVT	0	NVT
	Afrika Christen Alliansie	2 541	0,06%	NVT	0	NVT
	Women Forward	1 974	0,05%	NVT	0	NVT
	Great Kongress of South Africa	1 909	0,05%	NVT	0	NVT
	National Democratic Convention	1 497	0,04%	NVT	0	NVT
	Alliance of Free Democrats	1 101	0,03%	NVT	0	NVT
	New Vision Party	1 079	0,03%	NVT	0	NVT
Totaal		4 157 048	100,00		73
Bedorwe stemme		42 815

KwaZulu-Natal provinsiale verkiesing

   ANC

   IVP

   DA

   MF

   ACDP

   APC

   Gelykop tussen twee of meer partye

Setels in KwaZulu-Natal se Provinsiale Parlement:

   ANC

   IVP

   DA

   MF

   COPE

   ACDP

Party		Stemme	%	Verandering van vorige verk.	Setels	Verandering van vorige verk.
	African National Congress	2 192 516	62,95%	+15,97	51	+13
	Inkatha-Vryheidsparty	780 027	22,40%	-14,42	18	-12
	Demokratiese Alliansie	318 559	9,15%	+0,80	7	0
	Minority Front	71 507	2,05%	-0,56	2	0
	Congress of the People	44 890	1,29%	NVT	1	NVT
	Afrika Christen Demokratiese Party	23 537	0,68%	-1,11	1	-1
	United Democratic Movement	7 953	0,23%	-0,52	0	-1
	Al Jama-ah	7 612	0,22%	NVT	0	NVT
	National Democratic Convention	6 881	0,20%	NVT	0	NVT
	Onafhanklike Demokrate	6 853	0,20%	-0,30	0	0
	Vryheidsfront Plus	5 760	0,17%	-0,12	0	0
	African People’s Convention	5 087	0,15%	NVT	0	NVT
	South African Democratic Congress	3 883	0,11%	NVT	0	NVT
	Pan Africanist Congress	2 578	0,07%	-0,11	0	0
	Women Forward	1 816	0,05%	NVT	0	NVT
	United Christian Democratic Party	1 798	0,05%	-0,09	0	0
	Great Kongress of South Arica	1 730	0,05%	NVT	0	NVT
Totaal		3 482 987	100,00		80
Bedorwe stemme		43 713

Limpopo provinsiale verkiesing

   ANC

   DA

   NVP

   Gelykop tussen twee of meer partye

Setels in Limpopo se Provinsiale Parlement:

   ANC

   COPE

   DA

Party		Stemme	%	Verandering van vorige verk.	Setels	Verandering van vorige verk.
	African National Congress	1 265 631	84,88%	-4,30	43	-2
	Congress of the People	112 325	7,53%	NVT	4	NVT
	Demokratiese Alliansie	51 856	3,48%	-0,11	2	0
	Afrika Christen Demokratiese Party	10 246	0,69%	-0,58	0	-1
	Vryheidsfront Plus	9 035	0,61%	0	0	0
	Pan Africanist Congress	7 934	0,53%	-0,41	0	0
	New Vision Party	6 497	0,44%	NVT	0	NVT
	Azanian People's Organisation	5 640	0,38%	-0,13	0	0
	United Democratic Movement	5 193	0,35%	-1,37	0	-1
	African People’s Convention	4 455	0,30%	NVT	0	NVT
	Ximoko Party	3 452	0,23%	-0,36	0	0
	United Independent Front	1 769	0,12%	NVT	0	NVT
	Black Consciousness Party	1 432	0,10%	NVT	0	NVT
	Onafhanklike Demokrate	1 333	0,09%	-0,08	0	0
	United Christian Democratic Party	1 320	0,09%	-0,13	0	0
	Alliance of Free Democrats	1 041	0,07%	NVT	0	NVT
	Women Forward	977	0,07%	NVT	0	NVT
	Inkatha-Vryheidsparty	963	0,06%	+0,06	0	0
Totaal		1 491 072	100,00		49
Bedorwe stemme		22 549

Mpumalanga provinsiale verkiesing

   ANC

   DA

   IVP

   SPP

Setels in Mpumalanga se Provinsiale Parlement:

   ANC

   COPE

   DA

Party		Stemme	%	Verandering van vorige verk.	Setels	Verandering van vorige verk.
	African National Congress	1 110 190	85,55%	-0,67	27	0
	Demokratiese Alliansie	97 204	7,49%	+0,55	2	0
	Congress of the People	37 789	2,91%	NVT	1	NVT
	Vryheidsfront Plus	11 590	0,89%	-0,34	0	-1
	Afrika Christen Demokratiese Party	6 565	0,51%	-0,58	0	0
	Inkatha-Vryheidsparty	6 540	0,50%	-0,45	0	0
	Sindawonye Progressive Party	6 423	0,49%	-0,04	0	0
	African People’s Convention	4 834	0,37%	NVT	0	NVT
	Pan Africanist Congress	4 097	0,32%	-0,37	0	0
	United Democratic Movement	3 366	0,26%	-0,74	0	0
	Azanian People's Organisation	2 928	0,23%	+0,04	0	0
	Christenparty	2 435	0,19%	NVT	0	-1
	Onafhanklike Demokrate	1 527	0,12%	-0,19	0	0
	National Democratic Convention	1 374	0,11%	NVT	0	NVT
	United Christian Democratic Party	913	0,07%	-0,10	0	0
Totaal		1 297 775	100,00		30
Bedorwe stemme		19 119

Noord-Kaap provinsiale verkiesing

   ANC

   DA

   COPE

   OD

   VF+

   Gelykop tussen twee of meer partye

Setels in die Noord-Kaap se Provinsiale Parlement:

   ANC

   COPE

   DA

   OD

Party		Stemme	%	Verandering van vorige verk.	Setels	Verandering van vorige verk.
	African National Congress	245 699	60,75%	-8,08	19	-2
	Congress of the People	67 416	16,67%	NVT	5	NVT
	Demokratiese Alliansie	50 817	12,57%	+1,49	4	+2
	Onafhanklike Demokrate	19 995	4,94%	-2,11	2	0
	Vryheidsfront Plus	5 034	1,24%	-0,31	0	-1
	United Christian Democratic Party	4 889	1,21%	+0,88	0	0
	Afrika Christen Demokratiese Party	4 041	1,00%	-0,88	0	-1
	Azanian People's Organisation	2 439	0,60%	+0,09	0	0
	African People’s Convention	1 364	0,34%	NVT	0	NVT
	Pan Africanist Congress	882	0,22%	-0,22	0	0
	Inkatha-Vryheidsparty	757	0,19%	-0,05	0	0
	United Democratic Movement	604	0,15%	-0,30	0	0
	Christen Demokratiese Alliansie	481	0,12%	NVT	0	NVT
Totaal		404 418	100,00		30
Bedorwe stemme		6 190

Noordwes provinsiale verkiesing

   ANC

   DA

   UCDP

   COPE

   OD

   Gelykop tussen twee of meer partye

Setels in Noordwes se Provinsiale Parlement:

   ANC

   COPE

   DA

   UCDP

Party		Stemme	%	Verandering van vorige verk.	Setels	Verandering van vorige verk.
	African National Congress	783 794	72,89%	-7,82	25	-2
	Congress of the People	89 573	8,33%	NVT	3	NVT
	Demokratiese Alliansie	88 728	8,25%	+3,25	3	+1
	United Christian Democratic Party	56 678	5,27%	-3,22	2	-1
	Vryheidsfront Plus	19 463	1,81%	+0,49	0	-1
	Afrika Christen Demokratiese Party	7 366	0,69%	-0,48	0	0
	United Democratic Movement	5 467	0,51%	-0,46	0	0
	Onafhanklike Demokrate	4 984	0,46%	+0,02	0	0
	Movement Democratic Party	4 432	0,41%	NVT	0	NVT
	African People’s Convention	3 116	0,29%	NVT	0	NVT
	Pan Africanist Congress	2 831	0,26%	-0,58	0	0
	Azanian People's Organisation	2 712	0,25%	-0,03	0	0
	Suid-Afrikaanse Politieke Party	1 832	0,17%	NVT	0	NVT
	Afrika Christen Alliansie	1 750	0,16%	NVT	0	NVT
	Inkatha-Vryheidsparty	1 619	0,15%	-0,10	0	0
	National Democratic Convention	978	0,09%	NVT	0	NVT
Totaal		1 075 323	100,00		33
Bedorwe stemme		21 007

Oos-Kaap provinsiale verkiesing

   ANC

   DA

   UDM

   COPE

   OD

   Gelykop tussen twee of meer partye

Setels in die Oos-Kaap se Provinsiale Parlement:

   ANC

   COPE

   DA

   UDM

   AIC

Party		Stemme	%	Verandering van vorige verk.	Setels	Verandering van vorige verk.
	African National Congress	1 552 676	68,82%	-10,45	44	-7
	Congress of the People	308 439	13,67%	NVT	9	NVT
	Demokratiese Alliansie	225 310	9,99%	+2,65	6	+1
	United Democratic Movement	93 196	4,13%	-5,10	3	-3
	African Independent Congress	17 306	0,77%	NVT	1	NVT
	Pan Africanist Congress	12 108	0,54%	-0,46	0	-1
	Afrika Christen Demokratiese Party	11 974	0,53%	-0,25	0	0
	Onafhanklike Demokrate	10 466	0,46%	-0,31	0	0
	Azanian People's Organisation	4 598	0,20%	+0,03	0	0
	African People’s Convention	4 517	0,20%	NVT	0	NVT
	Vryheidsfront Plus	4 428	0,20%	-0,06	0	0
	Inkatha-Vryheidsparty	2 270	0,10%	-0,10	0	0
	National Democratic Convention	2 027	0,09%	NVT	0	NVT
	Pan Africanist Movement	1 921	0,09%	NVT	0	NVT
	United Christian Democratic Party	1 908	0,08%	-0,04	0	0
	Christen Demokratiese Alliansie	1 663	0,07%	NVT	0	NVT
	New Vision Party	1 281	0,06%	NVT	0	NVT
Totaal		2 256 088	100,00		63
Bedorwe stemme		32 299

Vrystaat provinsiale verkiesing

   ANC

   DA

   COPE

   VF+

Setels in die Vrystaat se Provinsiale Parlement:

   ANC

   COPE

   DA

   VF+

Party		Stemme	%	Verandering van vorige verk.	Setels	Verandering van vorige verk.
	African National Congress	724 688	71,10%	-10,68	22	-3
	Congress of the People	120 018	11,61%	NVT	4	NVT
	Demokratiese Alliansie	119 844	11,60%	+3,12	3	0
	Vryheidsfront Plus	20 780	2,01%	-0,45	1	0
	Dikwankwetla Party	11 257	1,09%	+0,12	0	0
	Afrika Christen Demokratiese Party	7 556	0,73%	-0,57	0	-1
	United Democratic Movement	3 722	0,36%	-0,52	0	0
	United Christian Democratic Party	3 459	0,33%	-0,44	0	0
	Pan Africanist Congress	3 449	0,33%	-0,85	0	0
	African People’s Convention	3 200	0,31%	NVT	0	NVT
	Inkatha-Vryheidsparty	2 232	0,22%	-0,14	0	0
	Onafhanklike Demokrate	1 654	0,16%	-0,36	0	0
	National Democratic Convention	1 065	0,10%	NVT	0	NVT
	Peace and Justice Congress	398	0,04%	NVT	0	NVT
Totaal		1 033 322	100,00		30
Bedorwe stemme		15 744

Wes-Kaap provinsiale verkiesing

   DA

   ANC

   OD

   COPE

Setels in die Wes-Kaap se Provinsiale Parlement:

   ANC

   COPE

   DA

   OD

   ACDP

Party		Stemme	%	Verandering van vorige verk.	Setels	Verandering van vorige verk.
	Demokratiese Alliansie	1 012 568	51,46%	+24,35	22	+10
	African National Congress	620 918	31,55%	-13,7	14	-5
	Congress of the People	152 356	7,74%	NVT	3	NVT
	Onafhanklike Demokrate	92 116	4,68%	-3,16	2	-1
	Afrika Christen Demokratiese Party	28 995	1,47%	-1,97	1	-1
	United Democratic Movement	14 013	0,71%	-1,04	0	-1
	Al Jama-ah	9 039	0,46%	NVT	0	NVT
	Vryheidsfront Plus	8 384	0,43%	-0,19	0	0
	Pan Africanist Congress	4 467	0,23%	-0,19	0	0
	Afrika Moslemparty	4 333	0,22%	NVT	0	NVT
	Christen Demokratiese Alliansie	3 987	0,20%	NVT	0	NVT
	Nasionale Party	3 378	0,17%	NVT	0	NVT
	Kaapse Party	2 552	0,13%	NVT	0	NVT
	Nasionale Alliansie	1 996	0,10%	NVT	0	NVT
	African People’s Convention	1 778	0,09%	NVT	0	NVT
	United Christian Democratic Party	1 552	0,08%	-0,15	0	0
	Azanian People's Organisation	1 291	0,07%	-0,03	0	0
	United Independent Front	1 178	0,06%	NVT	0	NVT
	Inkatha-Vryheidsparty	1 158	0,06%	-0,08	0	0
	Peace and Justice Congress	630	0,03%	-0,18	0	0
	Universal Party	599	0,03%	-0,02	0	0
	National Democratic Convention	463	0,02%	NVT	0	NVT
Totaal		1 967 751	100,00		42
Bedorwe stemme		20 026

Sien ook

• Kabinet van Jacob Zuma, Mei 2009

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Suid-Afrikaanse algemene verkiesing van 2009.