Ariccia

Ariccia (Üssschprooch uff Itàliaanisch: [aˈritt͡ʃa], histoorisch uff Làtiinisch Aricia [aˈriːkia]^[2]/[aˈrit͡ʃia]^[3]) ìsch a itàliaanischa G’mainda, wo züa dr Metropolitàànschtàdt Rom ìn dr itàliaanischa Regioon Latium g’heert. Sa zeehlt 18.117 Iiwoohner (Schtànd 31. Dezember 2022).

Ariccia
Vorlage:Infobox Gemeinde in Italien/Wartung/Wappen fehlt?	Ariccia (Italien) Ariccia
Staat	Itaalie
Regioon	Latium
Metropolitanstadt	Rom (RM)
Koordinate	41° 43′ N, 12° 40′ O41.72027777777812.671388888889412
Hööchi	412 m s.l.m.
Flechi	18 km²
Iiwooner	18.117 (31. Dez. 2022)[1]
Bostläitzaal	00072
Vorwaal	06
ISTAT-Nummere	058009
Bezäichnig vo de Iiwooner	Ariccini, ìm Diàläkt Aricciaroli
Schutzpatron	Hl. Apollonia
Website	Ariccia
a Blìck uff d’ Àltschtàdt vun Ariccia

Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

Nàmma

Histoorisch ìsch d’ Schtàdt ìm lokààla Diàläkt Riccia, La Riccia odd’r aifàch ’A Riccia g’nännt gsìì.^[4]

Beväälkerung

Joohr	1560	1597	1780	1800	1853	1871	1936	1951	1961	1971	1982	1986	1991
Iiwoohner	~ 500[5]	~ 800[5]	1.450[6]	~ 1.350[7]	~ 1.668[8]	2.115[7]	5.696[7]	5.560[9]	7.942[7]	10.787[7]	14.515[10]	15.858[10]	16.858[10]

Joohr	1992	1996	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
Iiwoohner	17.120[11]	17.812[11]	17.865[12]	17.848[13]	17.669[14]	17.885[15]	17.995[16]	18.053[17]	18.060[18]	18.083[19]

Àm Ààfàng vum 21. Joohrhundert ìsch dr üsslandischa Beveelkerungsààtail z’ Ariccia g’schtììga. Àm 31. Dezamber 2007 hann ìn dr Schtàdt 1.122 Üsslander g’laabt (d’runter 466 Manner un 656 Fràuija),^[20] — dàs ìsch ìwwer zwaimol heecher àls ìm Joohr 2003. Bii dana sìnn 232 Mìnderjaahriga gsìì (149 vun’na sìnn ìn Itààlia uff d’ Walt kumma).^[20]

Àm 31. Dezamber 2023 hann z’ Ariccia 1.491 Üsslander g’laabt — dàs ìsch 8,28 Prozant vu dr Schtàdtbeveelkerung gsìì.^[21]

Schproocha

D’ ainziga Àmtsschprooch z’ Ariccia ìsch Itàliaanisch. D’ lokààla Mundàrt, wo uff Itàliaanisch dialetto ricciarolo haisst, g’heert züa da Diàläkta vun Zäntrààlitààlia (dialetti mediani). Sa wìrd hìtt ìmmer saltaner g’rädd un wìrd noh z’ nooh vum reemischa Diàläkt ärsätzt, wo sìch ìm friahja 21. Joohrhundert ìn dr gànza Metropoolregioon Rom düat verbraita.^[22] Ànna 1999 hàt dr Mario Leoni a Büach zem Diàläkt vun Arriccia veräffentligt.^[23]

Lìteràtüür

• Ariccia. In: Brockhüüs Enzüklopädii. Brockhüüs (brockhaus.de [abgerufen am 28. Juli 2024]).
• Arìccia. In: Enciclopedia Italiana. De Agostini (italienisch, sapere.it [abgerufen am 27. Juli 2024]).
• Adriano Augusto Michieli: Ariccia. In: Grande Dizionario Enciclopedico UTET. Band I. Tipografia Sociale Torinese, Torino 1954, S. 852 (italienisch).
• Thomas Ashby: Aricia. In: Hugh Chisholm (Hrsg.): Encyclopædia Britannica. 11. Auflage. Band 2. Cambridge University Press, 1911, S. 490 (britisches Englisch).
• Mario Leoni: Notizie storico-archeologiche su Ariccia: mito, leggenda, storia. Centro Sociale Anziani Ariccia, Ariccia 2008 (italienisch, 159 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
• Mario Leoni: Il dialetto di Ariccia. Hrsg.: G’mainda Ariccia. Arti Grafiche (italienisch, 160 S.).
• Emanuele Lucidi: Memorie storiche dell'antichissimo municipio ora terra dell'Ariccia, e delle sue colonie di Genzano e Nemi. Tipografia Lazzarini, Roma 1796 (italienisch).
• Axel Christoph Gampp: Die Peripherie als Zentrum: Strategien des Städtebaus im römischen Umland 1600–1730. Die Beispiele Ariccia, Genzano und Zagarolo (= Manuskripte für Kunstwissenschaft in der Wernerschen Verlagsgesellschaft. Band 50). Worms 1996, ISBN 978-3-88462-949-9.

Weblìnks

 Commons: Ariccia – Sammlig vo Multimediadateie

• Websitta vu dr Gmaindaverwàltung (itàliaanisch)