Jom-Kippur-Krieg

Dr Jom-Kippur-Chrieg, Ramadan-Chrieg, oder Oktoberchrieg (hebräisch ‏מלחמת יום הכיפורים‎ Milchemet Jom HaKippurim oder ‏מלחמת יום כיפור‎ Milchemet Jom Kippur; arabisch حرب أكتوبر‎, DMG Ḥarb Uktūbar oder حرب تشرين‎ / Ḥarb Tišrīn), isch e Chrieg vom 6. bis zum 25. Oktober 1973 gsi, wo vo Egüpte, Sürie und witere arabische Staate gege Israel gfüert worde isch.

Jom-Kippur-Krieg
Deil vo: Komflikt im Nooche Oste
Zerstörige in dr sürische Stadt Quneitra uf de Golanhööchene
Datum 6. Oktober 1973–26. Oktober 1973 Ort Golanhööchene, Sinai-Halbinsle Usgang D Resoluzioon 338 vom UN-Sicherhäitsroot Folge Ölkrise
Konfliktparteie
Israel Israel Understützt vo: Vereinigte Staaten Vereinigti Staate	Ägypte Syrien 1972 Syrien Understützt vo: Irak Libyen 1972 Libyen Jordanie Sudan Algerie Algerie[1] Marokko Marokko Sowjetunion Sowjetunion Kuba
Befählshaber
Mosche Dajan David Elazar Israel Tal Chaim Bar-Lew Shmuel Gonen Jitzchak Chofi Benjamin Peled Benjamin Telem Abraham Adan Ariel Scharon Rafael Eitan Mosche Peled	Saad El Shazly Mustafa Tlass General Shakkour Naji Jamil Hafiz al-Assad Ahmad Ismail Ali Husni Mubarak Mohammed Aly Fahmy Anwar Sadat Abdel Ghani el-Gammasy Abdul Munim Wassel Abd-Al-Minaam Khaleel Abu Zikry
Truppesterki
Israel Israel:[1] 300.000 Soldate 1700 Panzer 488 Flugzüüg Vereinigte Staaten Vereinigti Staate:[1] 2,2 Mrd. US-Dollar	Ägypte:[1] 650.000 Soldate 2600 Panzer 680 Flugzüüg Syrien 1972 Syrien:[1] 150.000 Soldate 2000 Panzer 410 Flugzüüge Jordanie:[1] 80 Panzer Irak:[1][2] 18.000 Soldate 100*** bis 230* Panzer 15 Flugzüüg Marokko Marokko:[1][2] 1500* bis 3000*** Soldate Libyen 1972 Libyen: 40 Flugzüüg Sudan: e baar Hundert Soldate Kuba:[3] 1500 Soldate Sowjetunion Sowjetunion:[1] 3,5 Mrd. US-Dollar
Verlust
2656 Tote 7250 Verwundeti Über 340 Chriegsgfangnigi 400 zerstörti Panzer 600 beschädigti Panzer Umbekannti Zaal vo eroberete Panzer 102 Kampfflugzüüg	7000–8000*** bzw. 8528*–15.000** Dooti 19.540*–35.000** Verwundeti 1000–2000*** bzw. 2250 zerstörti oder beschädigti Panzer 432 Kampfflugzüüg
* Westligi Schetzig ** Israelischi Schetzig *** Östligi Schetzig[2]

Noch em Palestinachrieg (1948/49), dr Sueskrise (1956) und em Säggsdaagchrieg vo 1967 isch er dr vierti arabisch-israelischi Chrieg im Raame vom Komflikt im Nooche Oste gsi. Uf dr arabische Site häisst dr Chrieg Ramadan- bzw. Oktober-Chrieg, wil er wääred em islamische Fastemonet Ramadan stattgfunde het, wo in sällem Joor im Oktober gsi isch.

Dr Chrieg und sini Folge

Dr Chrieg het mit eme Überraschigsaagriff vo Egüpte und Sürie am 6. Oktober 1973, em höggste jüüdische Fiirdig Jom Kippur, uf em Sinai und de Golanhööchene aagfange, wo säggs Joor vorhär vo Israel im Säggsdaagechrieg eroberet worde si.

Wääred de erste zwäi Dääg si egüptischi und sürischi Druppe vorgruckt, denn aber het Israel sini Reserwiste mobilisiert ghaa und die arabische Armeä gstoppt. Noch dr zwäite Wuche si d Sürer vollständig us de Golanhööchene verdriibe worde. Im Sinai si in dere Zit israelischi Drubbe zwüsche zwäi egüptische Armeä duurebroche, häi dr Sueskanal, wo d Waffestillstandslinie gsi isch, überkweert und e ganzi egüptischi Armee abgeschnitte, bevor dr Waffestillstand, wo d UN vermiddlet het, am 24. Oktober 1973 in Chraft drätte isch.

D Folge vom Chrieg si in vile Staate witgange. In Israel isch d Regierig stark kritisiert worde, wil si Egüpte und Sürie underschetzt und so iiri Aafangserfolg mööglig gmacht häig. Die arabischi Wält, wo die kompletti Niiderlaag vo dr egüptisch-sürisch-jordanische Allianz im Säggsdaagchrieg as Schand empfunde het, het sich uf d Aafangserfolg konzentriert und sich chönne iireede, ass iiri Eer wider härgstellt sig, au wenn milidäärisch dr Chrieg schliesslig in ere Katastroofe gändet het. Aber dä Sälbstbetrueg het d Friidensverhandlige zwüsche Israel und Egüpte, wo e baar Joor druf cho si, erst mööglig gmacht, wie au die wirtschaftligi Liberalisierig und die egüptischi Infitah-Politik. Dr israelisch-egüptisch Friidensverdraag, wo am 26. März 1979 underschriibe worde isch, het d Beziejige zwüsche Egüpte und Israel normalisiert – zum erste Mol het en arabische Staat Israel anerkennt.