Rust (Baden)

Ruäscht (dt. Rust) isch e Gmai im Ortenaugrais z Bade-Wirtteberig. Si het 4964 Iiwohner (Stand: 31. Dezember 2023). Me kännt s Dorf vor allem fir dr Europa-Park.

Wappe	Ditschlandkart
	48.2683333333337.7277777777778169
Basisdate
Bundesland:	Bade-Wirttebärg
Regierungsbezirk:	Friiburig
Krais:	Ortenaugrais
Heh:	169 m i. NHN
Flech:	13,3 km²
Iiwohner:	4964 (31. Dez. 2023)[1]
Bevelkerungsdicht:	374 Iiwohner je km²
Boschtlaitzahl:	77977
Vorwahl:	07822
Kfz-Kennzaiche:	OG
Gmeischlissel:	08 3 17 114
Adress vun dr Gmaiverwaltung:	Fischerstraße 51 77977 Rust
Webpräsenz:	www.rust.de
Burgermaischter:	Kai-Achim Klare (SPD)
Lag vun vo de Gmai Ruäscht im Ortenaugrais
Karte

Geografii

Ruscht lit eschtlig vum Rhi zmittst in de Owerrhinische Diefebeni. Dur s Dorf fliesst di alt Elz, wu glich druf in Rhii mindet. Ruäscht het sit 2002 en aigne Aaschluss an d Autobahn A 5, wu vun Karlsrue her kunnt un witersch iwer Friburg im Brisgau uf Basel fiert. Dr Bann bstoht üs 59,5 % Landwirtschaftsflechi, 19,2 % Wald, 16,5 % Sidlungsflechi un 4,8 % sunschtiger Flechi.^[2] Ruäscht gränzt an s Naturschutzgebiet Daubergieße. Nochbergmaine sin d Gmai Kabbl-Groffähüüsä im Norde, d Gmai Ringsä im Oschte, Rhiihüüse im Side un s gmaifrei Gebiet Rhinài bzw. uf dr franzesische Rhiisite d Gmai Rhinài im Weschte.

Gmaindsgliiderung

Zue Ruäscht ghere kaini wittere Ortsdail. Uf em Bann lige d Wieschtunge Rohrburg un Tannenbuck.^[3]

Gschicht

Ruäscht isch zum erschte Mol gnännt worre anne 762.

Iiwohner

Iiwohnerentwicklung

Quälle: Statistisches Landesamt Baden-Württemberg^[4]

Johr Iiwohner 1871 1.735 1880 1.795 1890 1.722 1900 1.768 1910 1.897 1925 1.779 1933 1.844 1939 1.797 1950 1.936 1965 2.475 1970 2.599 1975 2.595

Johr Iiwohner 1980 2.632 1985 2.653 1990 2.751 1995 3.122 2000 3.391 2005 3.586 2010 3.736 2015 4.003 2020 4.317

Religion

D Iiwohner vu Ruäuscht sin anne 2011 zue 68 % remisch-kadolisch gsii un zue 14 % evangelisch. (Quälle: Zensus 2011^[5])

Verwaltung

Ruäscht het mit dr Stedt Äddene un Mohlburig un dr Gmaine Kabbl-Groffähüüsä un Ringsä e Verwaltungsgmainschaft verinbart.

Dr Burgermaischter vun Ruäscht isch sit 2014 dr Kai-Achim Klare (SPD).

Dialäkt

Dr Dialäkt vu Ruäscht ghert zum Owerrhinalemannisch un innerhalb vum Owerrhinalemannisch wurd där Dialäkt de Sproochlandschaft vun de Ortenau zuegornet^[6]

Bsunderheite im Dialäkt vu Ruäscht un sinne Noochberort kennen ich ne paar Wenkersätz üssem Wenkerboge vu Ruaschd gän.

Kültür un Boiwärk

• Schloss Balthasar (1442), do het friejer s Adelsgschlecht Böcklin von Böcklinsau gwohnt. S liit uf em Gländ vum Europa-Park.
• Balzare-Schlessli, Herrehüüs üs dr Renaissance vun 1598, wu aü im Zämmehang mit dr Böcklin von Böcklinsau stoht.
• Kirch Petri in Kette (St. Peter in de Kette), Langhüüs 1728 boie un iiwgeit, Durm un Khoor 1731 boie un 1737 iigweit. 1888 isch s Langhüüs verlengeret un d Sakrischtei aaboie un 1906/1907 sin di baide Sitteschiff aaboie wore.
• di alt Sinagog, boie no 1852 un 1857 iiweit. In dr Richspogromnacht 1938 isch d Sinagog verwieschte wore, 1964 isch s Gebei mit Zuestimmung vum Owerrot vu dr Israelite z Karlsrue abgrisse wore. Sit 1999 het s do ne Mahnstätte.
• s Alt Rothüüs, s urspringlig Gebei isch vu 1844 bis 1845 boie un 1892 um e Glogge- un Ührdurm erwiteret wore. 1989 isch s Gebei abrisse un nei boie wore.

Wirtschaft

Z Ruäscht lait dr Europa-Park. Mit iwer 4,5 Millione Bsuecher im Johr 2011 un iwer 100 Attraktione un Show isch er dr grescht Freizittpark z Ditschland un dr grescht saisonal Freizittpark in dr Wält. Im Europa-Park selwerscht schaffe bis zue 3000 Litt, derzue kumme nomol rund 8000 Arwetsblätz, vor allem in dr Region.

Bilder

• 
  s Schloss Balthasar
• 
  Pfarrkirch Petri in Kette
• 
  Europa-Park

Literatur

• Albert Köbele] Ortssippenbuch Rust 1649–1900. Geschichte des Dorfes und seiner Familien. Grafenhausen: Koebele 1969 (= Badische Ortssippenbücher 21)

Weblink

 Commons: Rust (Baden) – Sammlig vo Multimediadateie

• Website vu Ruäscht
• Gschicht vu dr jidische Gmai