Staatsform

D Herrschaftsform und in zweiter Linie d Organisation vo dr Herrschaftsuusüebig imene Schtaat bestimmed siini Schtaatsform.

Dialäkt: Züridütsch (See)

D Regierigssystem uf der Wält
Republikanischi Staatsform: ██ Presidentiells Regierigssystem ██ Semipresidentiells Regierigssystem ██ D Exekutive isch ans Palamänt bunde ██ Parlamentarischs Regierigssystem ██ Eiparteiesystem ██ Die verfassigsmässigi Regierig isch gstürzt worde (de facto meistens Militärdiktature) Monarchische Staatsform: ██ Parlamentarischi Monarchii ██ Konstitutionelli Monarchii ██ Absoluti Monarchii ██ sustigi System oder unklari politischi Situatione Stand: 2012

D Schtaatsform laat sich au als d Antwort uf d Fraag „Wer herrscht?“ beschriibe. So definiert biischpiilswiis s Grundgsetz vo der Bunderepublik Düütschland d Schtaatsform mit em Satz Alli Schtaatsgwalt gaht vom Volch uus als Demokratii.

I dr Gschicht händ politischi Denker zahlriichi Typologie vo verschiedene Schtaatsforme entwicklet. Us dr Antike schtammt vom griechische Philosoph Aristoteles die klassisch Uufteilig in sechs Forme, Monarchii, Aristokratii, Politii und dene ihri entartete Pendants Tyrannis, Oligarchii und Demokratii. Dr italienischi Politiker und Historiker Niccolò Machiavelli hät zwüsched Elleiherrschafte (Autokratie) und Freischtaate (Republike) underschiede.

I dr Gegewart wird hauptsächlich zwüsched de Schtaatsforme vo dr Diktatur und dene vo dr Demokratii underschiede.

Bi de Diktature handlets sich vorwiegend um Elleiherrscher (Autokrate), wo sich selber als Präsidente bezeichne, und um di absolute und di nöd parlamentarische, konschtitutionelle Monarchie.

D Demokratie gliedered sich vorwiegend in parlamentarischi und präsidentiali Republike und in di modern parlamentarischi Art vo dr konschtitutionelle Monarchii. Kritiker vo dere Iiteilig wended ii, dass es sich bi viilne Demokratie in Würklichkeit um Oligarchie handlet.

Es isch au aazmerke, dass under Demokratii historisch, uusschliesslich die direkti Uusüebig vo dr Macht durs Volch verschtande worde isch. Hüt werded zur Bezeichnig vo dem aber meischt d Begriff Radikaledemokratii, Direkti Demokratii und Basisdemokratii gnutzt, wo nöd ganz synonym si.

Staatsforme Underschäidig noch                                                     Dräger vo dr Staatsgwalt Staatsoberhaupt Inneri Gliiderig (Staatsorganisation)   Monarchii Aristokratii Demokratii                                         ummittelbari Demokratii (Vollversammlig, Landsgmäind)   mittelbari (representativi) Demokratii                                     parlamentarischi Demokratii   bresidiali Demokratii     Republik Monarchii                                     absoluti Monarchii   konstitutionelli Monarchii                                       „ständischi“ Monarchii   parlamentarischi Monarchii     Äihäitsstaat Bundesstaat                                   unitarische Bundesstaat   föderative Bundesstaat   Alternative vo dr Iidäilig vo de Staatsforme[1]

Literatur

• Alexander Gallus, Eckhard Jesse (Hrsg.): Staatsformen. Modelle politischer Ordnung von der Antike bis zur Gegenwart. Ein Handbuch. Böhlau Verlag, Köln, Weimar und Wien 2004, ISBN 3-412-07604-X