ፑንት

ፑንት (ፕወነት)^[1] ከጥንታዊ ግብጽ ጋራ ንግድ ያካሄድ የነበረ ሀገር ነበር። ግብጻዊ ተጓዦችና መርከበኞች ከዚያ ወርቅ፣ ሙጫ፣ ቆጲ፣ የዝሆን ጥርስ፣ ባርያዎችና አውሬዎች ያመጡ ነበር። ፑንት ደግሞ አንዳንዴ «ታ ነጨር» (ሀገረ አምላክ) ይባላል።^[2]

የፑንት ሥፍራ (አንድ አስተያየት)

ፑንት በቀይ ባሕር ዳርቻ ወይም በአፍሪቃ ወገን^[3] ወይም በአረቢያ ወገን^[4]ወይም ምናልባት በሁለቱም እንደ ተገኘ ይታሰባል።

በአንዳንድ ዘመናዊ መምህሮች ዘንድ ፑንት ከፉጥ (የካም ልጅ) ጋር መታወቂያ ሊኖረው ይችላል።^[5]በተለመደው ልማድ ግን ይህ ፉጥ በቀይ ባሕር አካባቢ ሳይሆን በሊብያ ነበር የሠፈረው።

የግብጽ ግንኙነት ከፑንት ጋር

በሃትሸፕሱት ፱ኛው አመት ወደ ፑንት የተጓዙት ግብጻውያን ሎሌዎች - ከመቃብርዋ ግድግዳ

• 2950 ዓክልበ. ግድም - በፈርዖን ኁፉ ዘመን የፑንት ወርቅ ይጠቀሳል።
• 2900 ዓክልበ. ግድም - ፈርዖን ሳሁሬ ጉዞ ወደ ፑንት ላከ።^[6]

• 2003 ዓክልበ. ግድም - የ3 መንቱሆተፕ አለቃ ሃኑ የፑንት ጉዞ መራ።^[7]
• በ1 ሰኑስረትና 2 አመነምሃት ዘመኖች (1972-1905 ዓክልበ.) ደግሞ ጉዞዎች ወደ ፑንት ሄዱ።^[8] በዚህ ዘመን ሥነ ጽሑፍ መርከቡ የጠፋበት መርከበኛ ተረት ፑንትን ይጠቅሳል።
• 1478 ዓክልበ. ግድም - ንግሥት ሃትሸፕሱት ቋሚ የንግድ መርከቦች ኃይል አሠራች።^[9] በመቃብርዋ ግድግዳ የአምሥት መርከቦች ጉዞ ይዘገባል።^[10] የሃትሸፕሱት ተልእኮ ኔህሲ በፑንት ሲደርስ የፑንት መሪዎች ንጉሥ ፓራሁ እና ንግሥት አቲ^[11] ሰላምታ ሰጡት።^[10]«ፑንት» የሚለው ሥያሜ በግብጽኛ ከጥንታዊ መንግሥት መዝገቦች ከ1500 ዓመታት በፊት የተወረሰ ነበር እንጂ ኗሪዎቹ ያንጊዜ አገራቸውን «ፑንት» እንዳሉት አይሆንም። ግብጻውያን ዕጣን፣ ቆጲ፣ ከብት፣ ዝሆን ጥርስ ወዘተ. ከፑንት ገዙ።^[12]
• የሃትሸፕሱት ተከታዮች 3 ቱትሞሲስና 3 አመንሆተፕ ደግሞ የፑንት ንግድ አከታተሉ።^[13]
• እስከ 1150 ዓክልበ. ግድም ድረስ በ3 ራሜሰስ ዘመን የፑንት ጉዞ ይዘገባል።^[14]

ሥፍራ

ከፑንት የተገኙት አውሬዎች ቀጭኔ፣ አንኮ፣ ጉማሬ እና ነብር ስለ ሆኑ፣ ከዚያም በላይ የንግድ ዕቃ ዞጲ እና የዝሆን ጥርስ ሆኖ፣ አብዛኛው ሊቃውንት ፑንት በተለይ በአፍሪቃዊው ዳርቻ ላይ መሆኑን ያስቡታል።^{[15][16][17][18]}

ከፑንት የደረሰ አንድ የአንኮ አስካሬን ቅርስ በግብጽ ተገኝቶ፣ በ2002 ዓ.ም. ሊቃውንት የጄኔቲክ ምርመራ አድርገው አንኮው በተለይ ከኤርትራና ኢትዮጵያ አንኮዎች ጋራ እንደ ተዘመደ አስታወቁ።^[19]

«ፕወነት» በግብጽኛ አጻጻፍ	የፑንት ጎጆ በግድግዳ እንደ ተቀረጸ	የፑንት ጎጆዎች - ዘመናዊ አስተያየት