From Wikipedia, the free encyclopedia
O bergotés[1] ye a parla local aragonesa que se charra en a val de Broto: Torla, Broto, Oto, Buesa, Sarvisé, Ayerbe de Broto, Asín, Yosa, Linars de Broto, Viu de Linars y Fraixen. D'entre estas localidaz Broto figura en l'ALEANR con as siglas Hu 106 por o que se conoix relativament bien o lexico d'intrés etnografico.[2]
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
En realidat l'aragonés en a val de Broto presenta as mesmas caracteristicas basicas que en a Val de Vio y ye a mesma parla comarcal. A denominación de bergotés no ye tradicional, y a suya distinción ye producto de publicacions filolochicas que describiban os caracters de l'aragonés de puestos muito concretos y dimpués designaban a parla ixos puestos con denominacions derivadas de chentilicios. Bergotés ye o chentilicio de Bergua.
Conserva, como l'aragonés de valle de Vio, as diftongacions -ia- y -ua- d'as Ĕ y Ŏ curtas latinas en feminins remataus en a (buana, cuasta). Este tipo de diftongacions han estau consideradas tradicionalment como arcaísmos que en l'aragonés preliterario que se produciban dende a Chacetania ta la Ribagorza, manimenos puede haber-ie atras explicacions.
Bi ha repuis d'a evolución d'a -LL- enta sonitos cacuminals tipo -ts, -t-, -ch-, -s- (analogos a la che vaqueira de l'asturiano), pero que no ye -ch- como en tensino, ye -t-. Esto lo trobamos muito a sobén en a toponimia: Cotata ("collata"), Vate ("val"), Andecastieto (d'ANTE y CASTELLUM).[3] En a parla viva se documentaba por o menos en a segunda metat d'o sieglo XX en parolas como:
Os articlos son o, os, a, as como en aragonés cheneral, pero con a diferencia que os convive con es, y que en posición intervocalica tenemos ro, ros, ra, ras, (evolución d'a -LL- latina enta -r- coincidindo con o gascón: ILLA > ra en bergotés, era en gascón).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.