From Wikipedia, the free encyclopedia
O Pueyo d'Araguás (El Pueyo de Araguás en castellano) ye un municipio aragonés d'a provincia de Uesca y comarca de Sobrarbe.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
O Pueyo d'Araguás | |||
Municipio d'Aragón | |||
| |||
Entidat • País • Provincia • Comarca |
Municipio Aragón Uesca Sobrarbe | ||
Partiu chudicial | Boltanya | ||
Superficie | 61,78 km² | ||
Población • Total • Densidat |
173 hab. (2013) 2,8 hab/km² | ||
Altaria • Meyana |
697 m. | ||
Distancia • 121 km |
enta Uesca | ||
Alcalde | Jesus Angel Buetas Coronas | ||
Codigo postal | 22338 | ||
Patrons | Santa Engracia | ||
Parroquial • Diocesi • Arcipestrau • Parroquia |
Balbastro-Monzón Sobrarbe-Ribagorza Sant Blas | ||
Coordenadas | |||
Web oficial |
A suya población ye de 173 habitants en una superficie de 61,78 km² y una densidat de población de 17 361,78 hab/km².
O Puyo d'Araguás se troba situau a 697 metros d'altaria sobre o ran d'a mar, a una distancia de 121 km d'a ciudat de Uesca, a capital d'a suya provincia.
Ye un municipio que brinca d'entre a valle d'a Cinca y a valle d'a Fueva, en a parte mes alta d'a cual bi tien as extensions d'o Baixo Penyas, bel lugar d'o cual pertenixen a o suyo achuntamiento. O suyo termin municipal sigue alto u baixo a muga que debuixa a Cinca per l'ueste, tenindo-be buegas con l'Aínsa-Sobrarbe (a man d'o bario de Sudiera d'a mesma villa de l'Aínsa que bi plega en o canto sud-ueste), con A Buerda mientres 3 u 4 km per l'ueste, con Puertolas per o nort-ueste, y con A Espunya tammién per o norte, en una linia recta que a priesas s'enfila per as gleras d'a Penya Montanyesa y tota a crestera d'a Sierra Ferrera que ye la muga natural d'entre es dos municipios. Per alto d'A Espelunca a muga d'o municipio baixa seguindo a linia que marcan a Penya Madrid (1982 m, punta d'a Sierra Ferrera), a lenera d'a mesma ermita y o Tozal d'A Muera (1037 m) enta la fondalada d'A Fueva, cortiando per meyas d'o Barranco d'o Plano (mesmo que baixa enta Arro), ta enfilar-se dimpués enta l'alto per as faixas d'Almozaras d'a sierra d'Arro que la han de portar enta A Pardina d'O Soto per a on que alto u baixo fa a linia dica l'Aínsa. A muga mes lierga ye, per ixo, a que tien con o municipio d'A Fueva.
O nuclio d'O Pueyo ha conservato dica os nuestros días a fesionomía regular d'un lugar sobrarbenco de fa sieglos, con prou casas tradicionals y sin de nuevas construccions, y encara prou una estructura de lugar aversato enta una sola carrera central a on que se-bi ubren as puertas d'as viviendas, mientres que per as fronteras d'a zaga no bi heba mes que puertas d'os patios u talment corrals y bordas.
Esta estructura urbanistica permetiba de defender o lugar con prou mes trazas, deixando-ne o final d'a carrera ubierto per o sud anque enchascato d'entre casas de manera que estás posible trangar-lo con una barana u puerta, y con a dentrata prencipal per baixo d'a ilesia, que con a torre plena d'aspilleras, constituyeba l'edificio mes fácil d'esfensar y asinas un bastión en a puerta d'o lugar. Os enchaques d'ixa manera de construir han remaso dica os nuestros días en a memoria oral d'os pobladors mes ancianos d'a comarca, beluns en dicen que yera "ta defender-se en tiempos de Napoleón", altros "ta cuan veniban os franceses". Probablement, os oríchens d'ixa traza constructiva son mes antigos que no a guerra contra Napoleón, y caldría millor de mirar-los d'entre es conflictos hispano-franceses d'o sieglo XVI, que condicionoron de manera efectiva a fisionomía de tantos lugars montanyeses.
Una d'as casas d'o lugar ye Casa Coronas, a mes antiga conoixita en Sobrarbe, alzata en o 1549.
A ilesia d'O Pueyo tien calendata a suya construcción en o sieglo XVI, o sieglo que, chunto con o XII, estió a epoca d'a construcción d'os mes numbrosos edificios de Sobrarbe. A ilesia ye consagrata a la Santa Cruz, d'estilo simplero, mes que construita con una vuelta interior ye una d'as ilesias mes simples d'a comarca. Tién, como altras edificacions relichiosas d'a comarca, aspilleras defensoras en a frontera suya, y as manieras constructivas con as cuals s'alzó son transicionals d'o gotico aragonés ent'o renaixentismo.
A mes singular d'as caracteristicas d'este edificio no ye si que a presencia d'un esconchurador a l'alto de tot d'o campanar, per cuentas de puesto en o suelo como a o mes gran numbro d'ilesias pirenencas que ne tienen.
A ilesia d'O Pueyo, como totas as d'o suyo municipio, pendeban d'antes mes d'o sinyorato de Sant Veturián d'Asán, o monesterio mes poderoso de Sobrarbe y de Ribagorza, que con O Pueyo achuntaba baixo d'as suyas posesions mes d'una cincuentena de lugars d'as dos comarcas, de Socastiello enta Chía.
Partiu | 1979 | 1983 | 1987 | 1991 | 1995 | 1999 | 2003 | 2007 | 2011 | 2015 | 2019 |
Partido de los Socialistas de Aragón | - | - | 5 | 5 | 3 | 3 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
Partido Popular | - | 5 | - | - | 1 | 2 | 1 | 0 | 1 | 1 | 1 |
Chunta Aragonesista | - | - | - | - | - | - | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 |
Partido Aragonés | - | - | - | 0 | 1 | - | 0 | - | 0 | - | - |
Independients | 5[2] | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
Total | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.