Llingües xermániques
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
El xermánicu ye ún de los tueros llingüísticos con más falantes dientro del indoeuropéu.
Carauterísticas xenerales
Carauterízase pol pasu del acentu llibre indoeuropéu a la primera sílaba radical y por camudar delles consonantes indoeuropees nun procesu fonéticu-fonolóxicu conocíu pol nome de primera mutación consonántica.
Na primera mutación consonántica:
1.Les oclusives sordes orixinales tórnanse en fricatives sordes en xermánicu: Indoxermánicu */p/, */t/, */k/ (> */ph/, */th/, */kh/) > Xermánicu /f/, /þ/, /h/
- /p/ > /f/: llatín. pater, poru: alemán Vater, inglés father, danés far
- /t/ > /þ/: llatín tres, poru: inglés three
- /k/ > /h/: llatín cord-, poru: alemán Herz, inglés heart
2.Les consonantes */b/, */d/, */g/ > xermánicu /p/, /t/, /k/
Remove ads
Dialeutos xermánicos
El tueru xermánicu ta xebráu en tres grupos de llingües:
Xermánicu nórdicu
Dientro d'esti grupu débese solliñar el xermánicu nórdicu occidental (col islandés y el feroés), y el xermánicu nórdicu oriental (col suecu, el danés y el noruegu). Esti últimu amuesa dos variantes, el Bokmål o noruegu de base danesa y el Nynorsk o noruegu de base dialeutal occidental (por agora pertenciente al xermánicu nórdicu oriental).
Llingües xermániques nórdiques:
Xermánicu occidental
Ye'l grupu con más falantes, pues inclúi l'inglés y l'alemán. D'un llau puen estramase l'inglés, el frisiu, el neerlandés o holandés (col afrikaans) y el baxu alemán y d'otru l'altu alemán (col yiddish), que sufrió la segunda mutación consonántica).
Llingües xermániques occidentales:
- Xermánicu occidental
- Altu alemán
- Baxu alemán
- Plattdeutsch (baxu alemán n'Alemaña)
- Xermánicu occidental insular
Xermánicu oriental
Anguaño estinguíu. Yera'l grupu del góticu y del xépidu.
Llingües xermániques orientales:
Tabla de comparanza ente les llingües xermániques:
Inglés | Escocés | Afrikaans | Neerlandés | Alemán | Yiddish | Góticu | Islandés | Feroés | Suecu | Danés |
Apple | Aiple | Appel | Appel | Apfel | עפּל (Epl) | Aplus | Epli | Súrepli | Äpple | Æble |
Board | Buird | Bord | Bord | Brett | Baúrd | Borð | Borð | Bord | Bræt | |
Book | Beuk | Boek | Boek | Buch | בוך (Buḫ) | Bóka | Bók | Bók | Bok | Bog |
Breast | Breest | Bors | Borst | Brust | ברוסט (Brust) | Brusts | Brjóst | Bróst | Bröst | Bryst |
Brown | Broun | Bruin | Bruin | Braun | Bruns | Brúnn | Brúnt | Brun | Brun | |
Can | Kan | Kan | Kan | Kann | Kon | Dos | Dos | Kan | Kan | |
Day | Day | Dag | Dag | Tag | טאָג (Tog) | Dags | Dagur | Dagur | Dag | Dag |
Die | Dee | Sterf | Sterven | Sterben | Diwan | Deyja | Doyggja | Dö | Dø | |
Has | Has | Heeft | Heeft | Hat | גענוג (hat) | Hafrt-og | Hefur | Hefur | Har | Har |
Give | Gie | Gee | Geven | Geben | געבן (Gebn) | Giban | Gefa | Geva | Giva/Ge | Give |
Glass | Gless | Glas | Glas | Glas | גלאָז (Gloz) | Gler | Glas | Glas | Glas | |
Gold | Gowd | Goud | Goud | Gold | גאָלד (Gold) | Gulþ | Gull | Gull | Guld | Guld |
Hand | Haund | Hand | Hand | Hand | האַנט (Hant) | Handus | Hönd | Hond | Hand | Hånd |
Head | Heid | Kop | Hoofd/Kop | Haupt/Kopf | קאָפּ (Kop) | Háubiþ | Höfuð | Høvd/Høvur | Huvud | Hoved |
High | Heich | Hoog | Hoog | Hoch | הױך (Hoyḫ) | Háuh | Hár | Høg/ur | Hög | Høj |
Home | Hame | Huis | Thuis | Heim | הײם (Heym) | Háimóþ | Heim | Heim | Hem | Hjem |
Hook | Heuk | Haak | Haak | Haken | Krókur | Haken | Hake | Hage | ||
House | Hoose | Huis | Huis | Haus | הױז (Hoyz) | Hús | Hús | Hús | Hus | Hus |
Many | Mony | Menige | Menig | Mehrere | Manags | Margir | Nógv | Många | Mange | |
Moon | Muin | Maan | Maan | Mond | Ména | Tungl | Máni | Måne | Måne | |
Night | Nicht | Nag | Nacht | Nacht | נאַכט (Naḫt) | Nahts | Nótt | Nátt | Natt | Nat |
No | Nae | Nee | Nee | Nein/Nö | נײן (Neyn) | Né | Nei | Nei | Nej | Nej |
Old | Auld | Oud | Oud | Alt | אַלט (Alt) | Sineigs | Gamall | Gamal/Gomul | Gammal | Gammel |
One | Ane | Een | Een | Eins | אײן (Eyn) | Áins | Einn | Ein | En/ett | En |
Ounce | Unce | Ons | Ons | Unze | Únsa | Uns | Unse | |||
Snow | Snaw | Sneeu | Sneeuw | Schnee | שנײ (Šney) | Snáiws | Snjór | Kavi | Snö | Sne |
Stone | Stane | Steen | Steen | Stein | שטײן (Šteyn) | Stáins | Steinn | Steinur | Sten | Sten |
That | That | Dit | Dat | Das | דאָס (Dos) | Þata | Þetta | Hatta | Det | Det |
Two | Twa | Twee | Twee | Zwei/Zwo | צװײ (Ẓvey) | Twái | Tveir | Tveir | Två | To |
Who | Wha | Wie | Wie | Wer | װער (Ver) | Has | Hver | Hvør | Vem | Hvem |
Worm | Wirm | Wurm | Worm | Wurm | װאָרעם (Vorem) | Maþa | Maðkur, Ormur | Ormur | Mask, Orm | Orm |
Remove ads
Referencies
Enllaces esternos
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads