Codi Vilyams

Codi Vilyams — (9 oktyabr 1950-ci il təvəllüdlü), anti-personal minaların qadağan edilməsi, insan haqlarının müdafiəsi (xüsusilə qadınların hüquqları) və günümüzdə dünyada yeni təhlükəsizlik anlayışlarını təşviq etmək səyləri ilə tanınan Amerikalı siyasi fəal.

Codi Vilyams
ing. Jody Williams
Doğum tarixi	9 oktyabr 1950(1950-10-09)[1][2][…] (73 yaş)
Təhsili	Cons Hopkins Universiteti, Vermont Universiteti
Fəaliyyəti	professor, insan hüquqları fəalı, sülh aktivisti
Mükafatları	Nobel Sülh Mükafatı (1997)
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Piyada əleyhinə minaların qadağan edilməsi və təmizlənməsi istiqamətindəki işlərinə görə 1997-ci ildə Nobel sülh mükafatına layiq görülmüşdür.

Təhsili

Vilyams, Vaşinqtondakı Paull H. Nitze Advanced International Studies School-dan (Con Hopkins Universitetinin bir bölməsi) beynəlxalq münasibətlər üzrə magistr dərəcəsi aldı (1984), Vermontun Bratleboro şəhərindəki Beynəlxalq Təlim Məktəbindən (indiki SIT Lisansüstü İnstitutu) ikinci bir dil olaraq ispan və ingilis dilinin tədrisi üzrə magistr dəırəcəsini (1976), və Vermont Universitetinin bakalavr dərəcəsini (1972) almışdır.

Vəkillik fəaliyyəti

Vilyams 1992-ci ilin əvvəlindən 1998-ci ilin fevralınadək Beynəlxalq Minaların Qadağan Edilməsi Kampaniyasının (ICBL) qurucu koordinatoru vəzifəsində çalışıb. Bu işdən əvvəl, Nikaraqua və El Salvadordakı müharibələrlə əlaqədar on bir ilini, o, burada İnsan Hüquqları Ensiklopediyasına görə "1980-ci illər həyati təhlükəsi olan insan haqları işlərinə" sərf etdi.

Hökumətlər, BMT qurumları və Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi ilə görünməmiş əməkdaşlıq səyində Villyams, ICBL-in baş strateqi və sözçüsü kimi xidmət göstərdi, özü ilə işləyən iki qeyri-hökumət təşkilatını (QHT) doxsan ölkədə 1300 QHT-dən ibarət beynəlxalq güc mərkəzinə qədər inkişaf etdirdi.

Kiçik başlanğıcından və 1992-ci ildəki rəsmi açılışından sonra, Vilyams və ICBL, 1997-ci ilin sentyabrında Osloda təşkil olunmuş diplomatik konfrans zamanı kampaniyanın heyətinə qarşı minalara qadağa qoyan beynəlxalq müqavilə imzaladı. Minalardan istifadəni qadağan edən Ottava müqaviləsinin qəbul edilməsində onun və ICBL-in xidmətləri böyükdür. Üç həftə sonra o, və ICBL Nobel sülh mükafatına layiq görüldü. O dövrdə, təxminən yüz illik tarixdə mükafatı alan onuncu qadın və üçüncü Amerikalı qadın oldu.

2004-cü ilin noyabrında, İranlı sülh mükafatı laureatı Şirin Ebadi və Keniya professoru və sülh mükafatı laureatı Vanqari Maatai ilə müzakirələrdən sonra Vilyams, 2006-cı ildə qadın Nobel sülh mükafatı laureatları, Şirin Ebadi, Vanqari Maatai, Betti Vilyams və Meyrid Korriqan ilə birlikdə Nobel Qadın Təşəbbüsünün təsisçilərindən biri oldu.^[3] Vilyams o vaxtdan bəri onun sədri vəzifəsində çalışıb. Bu təşəbbüs, qadın Sülh Laureatlarının altısını bir araya gətirdi, Nobel Qadın Təşəbbüsünün məqsədi dünyada qadın hüquqlarının gücləndirilməsinə kömək etməkdir.^[3] (Aun San Su Çji fəxri üzvdür.)

2020-ci ildə Vilyams, 2011-ci ildə mükafatlandırılan Şevron Korporasiyasını o vaxtdan bəri məhkəmədə olan Laqo Aqrio neft yatağının sakinlərinə təmizlənmə xərclərini ödəməsi üçün müraciət etdi.^[4]

Akademik karyerası

2007-ci ildən bəri, Vilyams, Hyuston Universitetinin Sosial İş Lisansüstü Kollecində Sülh və Sosial Ədalət üzrə Sam və Cele Keeper professorudur. Bundan əvvəl,2003-cü ildən bəri, kollecdə qlobal ədliyyə üzrə fəxri ziyarətçi professoru olmuşdu.

Tanınması

Vilyams, insan hüquqları və qlobal təhlükəsizlik uğrundakı mübarizələri və töhfələrinə görə tanınmağa davam edir. On beş fəxri fərman sahibidir. 2004-cü ildə, Forbes jurnalı tərəfindən dünyanın ən güclü 100 qadınından biri olaraq seçildi. Hillari Klinton, Keti Kurik və Barbara Uoltersi də mükafatlandıran Qlamur jurnalı tərəfindən "İlin qadını" elan olunmuşdur. 1997-ci ildə Nobel sülh mükafatı laureatı olmuşdur.

Nəşrləri

Vilyamsın işlərinə jurnal və qəzetlərdə: Wall Street Journal, International Herald Tribune, İndependent (Böyük Britaniya), Irish Times, Toronto Globe and Mail, LA Times, La Jornada (Meksika), International Red Cross, Review of Columbia University's Journal of Politics və cəmiyyət) dərc olunana məqalələri də daxildir.

Çoxsaylı kitablarına fəsillər də əlavə edib:

• Jey Allison və Dan Gedimən tərəfindən redaktə edilən Görkəmli Kişi və Qadınların Şəxsi Fəlsəfələri^[5]
• Yaddaş, Monoloq, Rant və Dua^[6]
• Atalarımızdan dərslər, Keyt Mak Dermot tərəfindən
• Bizim kimi qızlar: 40 fövqəladə qadın hekayə, şeir və mahnıda" Gina Misiroğlu tərəfindən;
• Bu gündən 50 il keçəcəyimiz yol: Dünyanın ən böyük zehinlərindən 60 nəfəri növbəti yarım əsrdə gördükləri fikirləri bölüşürlər^[7]
• Vilyams, 1995-ci ildə minalar böhranı ilə bağlı Silahlar susduqdan sonra: Minaların qalıcı irsi seminal kitabının müəllifidir.^[8]
• Mart ayının sonunda çıxan kitabı, Minaların qadağan edilməsi: Silahsızlaşdırma, Vətəndaş Diplomasiyası və İnsan Təhlükəsizliyi, Mayın qadağası müqaviləsini və onun insan təhlükəsizliyi ilə əlaqəli digər işlərə təsirini təhlil edir.^[9]
• 2013-cü ilin martında onun; Mənim adım Codi Vilyams: Vermontlu qızın Nobel sülh mükafatına gedən yolu adlı xatirə kitabı çıxdı.^[10] was released.

Həmçinin bax

• Nobel mükafatı laureatı olmuş qadınların siyahısı
• Nobel mükafatı laureatlarının siyahısı

İstinadlar

1. Jody Williams // Encyclopædia Britannica (ing.).
2. Jody Williams // FemBio database (alm.).
3. Nobel Women's Initiative Arxivləşdirilib 16 may 2008 at the Wayback Machine
4. Weyler, Rex. "How did a lawyer who took on big oil and won end up under house arrest?". Mother Jones. 2020. 2020-09-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-09.
5. Allison, Jay; Gediman, Dan. This I Believe: The Personal Philosophies of Remarkable Men and Women (ingilis). Henry Holt and Company. 2006-10-03. ISBN 978-1-4299-1845-9. 2021-07-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-26.
6. "A Memory, a Monologue, a Rant, and a Prayer". Harvard Graduate School of Education (ingilis). 2022-07-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-23.
7. Times, The New York. "The 50 Best Memoirs of the Past 50 Years". The New York Times (ingilis). 2019-06-26. ISSN 0362-4331. İstifadə tarixi: 2020-05-23.^{[ölü keçid]}
8. Cornish, Paul. "After the guns fall silent: the enduring legacy of landmines". International Affairs (ingilis). 72 (4). 1996-10-01: 801. doi:10.2307/2624144. ISSN 0020-5850. JSTOR 2624144. 2023-07-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-26.
9. Banning Landmines: Disarmament, Citizen Diplomacy, and Human Security (ingilis). 2021-10-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-26.
10. My Name Is Jody Williams (ingilis). 2021-09-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-26.

Xarici keçidlər

• "Fərdin Sosial və Siyasi Dəyişikliklərə Təsiri"  (ing.)
• One on One – Jody Williams Arxivləşdirilib 2011-09-28 at the Wayback Machine, Riz Xana Al Jazeera English-ə verdiyi reportajı, mart, 2011-ci il (video, 25 dəq) (ing.)